Punce i sygnatury polskich twórców oraz producentów noży
Wprowadzenie.
Nie posiadamy niestety obecnie własnych, polskich typów noży, których wykonywanie miałoby w Polsce wielosetletnią tradycję (może poza nożami "zbójnickimi"), ale bez wątpienia mamy, zwłaszcza współcześnie, wielu niezwykle utalentowanych twórców, którzy dobre noże wytworzyć potrafią. Nasz krajowy "zestaw" twórców noży nie jest może zbyt wielki w porównaniu do innych krajów europejskich o ugruntowanej tradycji wykonywania noży (jeśli wliczymy ogół nożowników działających na przestrzeni przynajmniej kilkudziesięciu lat), ale uważam, iż pod względem jakości nie mamy się czego wstydzić. Nadzieją napawa także fakt, że naszych nożowników jest coraz więcej, a wytwarzane ręcznie polskie noże zaczynają być rozpoznawalne (na razie za sprawą kilku twórców) również poza granicami kraju.
Aktualnie działających producentów noży (firm) jest jeszcze mniej i w tym przypadku nic niestety nie wskazuje na to, by sytuacja ta miała się w najbliższych latach zmienić. Firmy przedwojenne zostały upaństwowione lub zlikwidowane (w ten czy inny sposób), na ich gruzach powstało w PRL wiele nowych zakładów jednak po transformacji ustrojowej pozostało ich niewiele. Pod koniec lat osiemdziesiątych i po 1989 roku powstało co prawda kilka nowych, ale w porównaniu do tego, co mieliśmy kiedyś jest ich bardzo mało. W zasadzie nie wiadomo czy nad tym ubolewać czy też nie. O jakości przedwojennych noży bardzo mało wiadomo, o nożach z czasów PRL mówi się w zasadzie raczej niezbyt pochlebnie, a współczesne firmy dopiero rozpoczynają podbój rynku. Teoretycznie z jakością jest lepiej niż za czasów socjalistycznych, ale, jak wiadomo, zawsze może być lepiej. Czego sobie i wam życzę.
Bardzo wielu polskich twórców noży niestety nie używa żadnych sygnatur do znakowania swoich wyrobów stąd ich nieobecność w tym zestawieniu. Nie świadczy to oczywiście o tym, że ich noże są gorszej jakości lub oni sami nie zasługują na to by o nich wspomnieć. Absolutnie! Niestety zamieszczenie wyłącznie informacji o konkretnym nożowniku, który nie stosuje oznaczeń jest bezcelowe w tym przypadku. Nawet mając jego nóż w ręku nie jesteśmy w stanie dociec na podstawie samego opisu (np. w jakim stylu dany twórca wykonuje noże) czy to na pewno jego dzieło. Zestawienie to ma na celu skrótowe i ogólne przybliżenie sylwetek twórców i historii firm produkujących noże, jednak przede wszystkim ma nam ułatwić odszukanie na podstawie sygnatur konkretnego wykonawcy noża. Wielu z nas ma w swoich zbiorach noże, o których nie wie nic lub ma o nich zaledwie mgliste pojęcie. Dzięki temu zbiorowi (mam nadzieję) będziecie mieli okazję sprawdzić czy wasze przypuszczenia dotyczące pochodzenia noża są prawdziwe lub po prostu zaspokoić swoją ciekawość.
Ps. Ponieważ otrzymuję mnóstwo pytań dotyczących sygnatur używanych przez polskich producentów sztućców postanowiłem utworzyć rubrykę poświęconą tym właśnie producentom. W tej sekcji zamieszczać będę wyłącznie producentów sztućców, firm takich, przy których nie posiadam żadnych informacji by produkowały noże innego typu - producenci, którzy wytwarzali również i inne noże, tradycyjnie zamieszczam w sekcji głównej. Ponieważ sztućce, jako takie, pozostają poza głównym nurtem moich zainteresowań będę się starał uzupełniać rubrykę sukcesywnie, ale bez "parcia" na jak najszybsze zdobycie informacji. Proszę więc o cierpliwość.
Janusz Łangowski
Opracowanie to powiązane jest z mapką, na której naniosłem miejsca, w których aktualnie wytwarza się noże w Polsce:
http://www.navaja.pl/roznosci/97-miejsca-wytwarzania-noy-w-polsce-mapka.html
Jeśli wyszukiwarka na stronie wskazuje zbyt ogólnie i nie możesz znaleźć konkretnej informacji, użyj magicznego klawisza F3. 
SYGNATURY |
PRODUCENT NOŻOWNIK |
MIEJSCOWOŚĆ |
INFORMACJE |
|
|
|
|




 |
Adamski Adam "Adski" |
Maszewo Lubuskie |
Adam Adamski zaczął swą przygodę z wykonywaniem noży już w szkole podstawowej ale na poważniej zajął się tematem dopiero w 2005 roku; wtedy to powstały pierwsze noże przeznaczone dla grupy przyjaciół. Od 2007 roku szlifuje i wykuwa noże na większą skalę. Adski znany jest przede wszystkim z przepięknych, własnoręcznie wykuwanych damastów i znakomitego warsztatu, wykuwa również wczesnośredniowieczne hełmy. Szczegółowe informacje o tym nożowniku wraz ze zdjęciami jego prac znajdziecie w linkach zamieszczonych poniżej:
http://www.knifemakers.pl/content/view/54/57/ http://www.knives.pl/forum/index.php/board,195.0.html
|
|
|
|
|







|
Aesculap CHIFA |
Nowy Tomyśl |
Założona w 1945 roku CHIFA to przede wszystkim bardzo znana i ceniona firma zajmująca się produkcją specjalistycznych narzędzi chirurgicznych, weterynaryjnych i niemedycznych szerokiego zastosowania (95% produkcji tej firmy jest eksportowana). Praktycznie przez cały okres istnienia firmy produkowano w niej również noże, przede wszystkim noże myśliwskie. Obecnie (2012 r.) w ofercie firmy znaleźć można kilkadziesiąt modeli noży, w większości są to noże myśliwskie i kuchenne. Firma produkuje również kilka odmian noży składanych. Rękojeści w nożach kuchennych, rzeźniczych i tasakach wykonywane są z tworzywa o nazwie Fibrox, w nożach innego typu z drewna lub poroża jelenia. Od 1992 roku CHIFA stanowi część koncernu B.Braun Melsungen AG. "Aesculap CHIFA" sygnuje swoje noże pełną nazwą firmy "Aesculap CHIFA" wraz z dopiskiem Made of German Steel i logo firmy (Laska Eskulapa wpisana w koło i trójkąt), przy nożach kuchennych umieszczana jest także cyfra oznaczająca numer modelu oraz marką "CHIFA" w owalu lub bez. W przypadku braku puncy na głowni, pełna nazwa firmy umieszczana jest na rękojeści. Dawniej, przed 1992 rokiem nazwa CHIFA (z powiększoną literą "C" obejmującą napis) lub bez puncy.
Jako ciekawostkę zamieszczam sygnaturę, która została znaleziona na polskim portalu aukcyjnym. Punca wybita była na sekatorze ogrodniczym. Na jednym ramieniu sekatora wybito "CHIFA" bez obramowania, na drugim "POLAND". Litery były proste w formie i równej wysokości.
http://www.nozechifa.com.pl/
|
|
|
|
|


|
Acoustic Blades
Zawada Wojciech "Wojtas13"
|
Olesno
|
Pod nazwą "Acoustic Blades" skrywa się Wojciech Zawada, świetny nożownik od lat wykonujący noże na bardzo wysokim poziomie. Jak sam pisze na swojej stronie internetowej największą wagę przywiązuje do projektu, który musi: ...harmonijnie łączyć funkcję, formę oraz zastosowane materiały. Zdecydowana większość noży Wojtka posiada rękojeści wykonane przy użyciu różnego rodzaju wysokiej jakości tworzyw sztucznych, co można uznać (obok projektów) za ich cechę charakterystyczną. Wykonuje również pochewki z tworzywa o nazwie kydex. Wojtek znakuje swoje noże logo firmy "Acoustic blades" czasami umieszczając pod nim rok produkcji noża.
http://www.acousticblades.pl/Home.php
|
|
|
|
|




| Alfons Mann
| Warszawa
| "Fabryka Narzędzi Chirurgicznych, Weterynaryjnych i Narzędzi Stalowych Ostrych Alfons Mann, Spółka Akcyjna" założona w 1819 roku w Warszawie przez Gustawa Dawida Manna i Jana Rotlingera, była pierwszą fabryką w Królestwie Polskim specjalizującą się w wytwarzaniu narzędzi chirurgicznych i przyrządów ortopedycznych. Niedługo po założeniu spółki Jan Rotlinger zmarł, od tej pory Gustaw Dawid Mann kierował fabryką samodzielnie. Firma sukcesywnie rozszerzała swoją ofertę, wytwarzając poza narzędziami chirurgicznymi i ortopedycznymi również różnego typu noże, brzytwy i nożyczki. Jeszcze za życia Gustawa D. Manna kierownictwo fabryki przejął jeden z jego synów, Emilian; drugi z synów, Alfons w 1860 roku założył własną fabrykę, którą w późniejszym okresie połączył z firmą ojca (odkupił ją od rodzica). Trzecie pokolenie Mannów nie było już rzemieślnikami, a kupcami. Alfons Mann miał trzech synów, Gustawa, Aleksandra i Maurycego; najstarszy z nich, Gustaw przejął zakłady Alfonsa Manna po jego śmierci. Z szacunku dla ojca nie zmienił nazwy firmy, pozostawiając znaną markę "Alfons Mann". Po bezpotomnej śmierci Gustawa Manna prowadzeniem firmy aż do roku 1916 zajęła się jego żona, Władysława Mann. W tym to właśnie roku fabrykę odkupił od niej brat Gustawa, Aleksander wraz ze swoim siostrzeńcem, Edmundem Piaszczyńskim. W tym czasie "Alfons Mann" była fabryką średniej wielkości zatrudniającą kilkunastu wykwalifikowanych pracowników i podobną ilość kadry pomocniczej. Należała do jednej rodziny jako firma w pełni prywatna. Aleksander Mann był zwolennikiem powiększenia kapitału firmy i dlatego też w 1918 roku utworzono spółkę, do której zaproszono właścicieli dwóch fabryk działających w podobnej branży. Nowa spółka otrzymała nazwę "Zjednoczone Zakłady Mechaniczne Alfons Mann, Jan Żelichowski i Wincenty Sekuracki". Wyposażenie dawnej fabryki "Alfons Mann" przeszło do nowej firmy, natomiast sklep funkcjonował pod marką handlową "Alfons Mann". W 1920 roku nastąpiła kolejna fuzja - firma handlowa "Alfons Mann" połączyła się ze Zjednoczonymi Zakładami Mechanicznymi", które przestały istnieć. Na przełomie 1020/1921 roku firma miała 16 akcjonariuszy. W tym okresie zatrudniano w niej około 40 pracowników. W okresie międzywojennym w fabryce wytwarzano, poza dotychczasowym asortymentem również różnego typu szable (wz. 1921/22 - wyłączny producent) oraz kordziki (wz. 1924, wz. 1924/37) i bagnety. W 1926 roku nazwę firmy zmieniono na "Fabryka Narzędzi Chirurgicznych, Weterynaryjnych i Narzędzi Stalowych Ostrych Alfons Mann, Spółka Akcyjna". Do wybuchu II Wojny Światowej kierował nią Zygmunt Mann (zamordowany w Auschwitz-Birkenau w 1942 roku). W 1935 roku w fabryce pracowało 80 pracowników, a jej powierzchnia wynosiła 1390 m2. Zakończyła swoją działalność w tym kształcie w 1939 roku. W 1948 roku fabrykę odbudowano i upaństwowiono. W 1951 roku połączono ją z kilkoma innymi zakładami (Towarzystwem Akcyjnym Zakładów Wyrobów Metalowych pod firmą „Konrad, Jarnuszkiewicz i Spółka”, Fabryką Armatur Miedzianych i Odlewnią „Adolf Witt i Syn”, Centralnymi Warsztatami Napraw Sprzętu Medycznego i "Farel") tworząc Zakłady Wyrobów Metalowych „WZWM FAMED”, które z kolei w 1977 roku przekształciło się w Zjednoczenie Firm „pp. (przedsiębiorstwo państwowe) FARUM”. Firma ta działa nadal, od 1993 roku pod nazwą Fabryka Aparatury Rentgenowskiej i Urządzeń Medycznych „FARUM” SA.
"Alfons Mann" sygnował swoje produkty dwuwierszową puncą "A.MANN WARSZAWA" oraz (lub) znakiem fabrycznym "AMA".
Zjednoczone Zakłady Mechaniczne sygnowały swoje produkty dwoma skrzyżowanymi mieczami i literami "ZZM" lub "ZZMW" gdzie ostatnie "W" oznaczało "Warszawa".
http://www.farum.pl http://madein.waw.pl/fabryki/index.php?option=com_content&view=article&id=130:fabryka-narzdzi-chirurgicznych-alfons-mann&catid=42:praga&Itemid=209
|
|
|
|
|


|
Antia |
Łódź |
Firma "Antia" powstała w 1981 roku, a jej zalążkiem był mały warsztat inżyniera Antoniego Jankowskiego. Antoni Jankowski był zapalonym myśliwym, który chciał uczcić swoje dwudziestopięciolecie łowiectwa kupując kordelas do munduru galowego. Ponieważ nie znalazł niczego odpowiedniego na rynku postanowił wykonać kordelas samodzielnie. Projekt był na tyle udany, że zdobył uznanie wielu myśliwych oraz został przez Polski Związek Łowiecki zatwierdzony jako oficjalny kordelas galowy PZŁ. Do dziś powstało ich blisko 10 000 sztuk (wzór PZŁ). Antoni Jankowski odtworzył również kordelas leśników według wzoru z 1930 roku - jest to oficjalna i honorowa broń biała Polskich Leśników. Od 1996 roku powstało ich około 2500 sztuk, każda indywidualnie numerowana - wręczane są uroczyście wraz z legitymacją i aktem nadania. Firma "Antia" produkuje (w interesującej nas tematyce) wyłącznie kordelasy w kilku wzorach oraz ozdobną cechówkę leśnika.
Zarówno kordelas leśnika jak i cechówka leśnika sygnowane są logo Lasów Państwowych.
http://www.antia.pl/index.html
|
|
|
|
|
 |
Arma
Sylwester Maciejko Wacław Jan Maciejko Tadeusz Maciejko |
Bytom |
Protoplastą firmy ARMA S.c. był mały warsztat założony w 1975 roku przez, będącego już wtedy na emeryturze Sylwestra Maciejko, twórcę replik broni białej. Po Sylwestrze Maciejko prowadzenie firmy przejęli jego synowie, Wacław i Tadeusz. W 1981 roku Tadeusz uzyskał tytuł Mistrza Rzemiosła Artystycznego (zawód: płatnerz). W późniejszych latach firmę prowadził Wacław Maciejko oraz Tadeusz wraz z synem Dariuszem, który kieruje Armą do dzisiaj (2013 r.). Wydaje mi się, że bracia Wacław i Tadeusz prowadzili pod własnym nazwiskiem równocześnie dwa odrębne warsztaty (potwierdza to sposób znakowania głowni, gdzie przy każdym z nazwisk braci umieszczono inny adres) odwołując się do tradycji rodzinnych zapoczątkowanych przez ojca Sylwestra. Pewne jest też to, że Wacław zamknął swój warsztat w 1986 roku (po śmierci żony Lidii również zajmującej się płatnerstwem), natomiast interes prowadzony przez Tadeusza przekształcił się ostatecznie w firmę ARMA. ARMA specjalizuje się w wytwarzaniu i odtwarzaniu broni i elementów ochronnych z wieków dawnych. W firmie wykuwa się również repliki noży i sztyletów średniowiecznych. Z pewnością bracia Wacław i Tadeusz sygnowali wykonane przez siebie własnoręcznie szable wytrawianym na grzbietach broni pełnym imieniem i nazwiskiem oraz adresami (WACŁAW JAN MACIEJKO Bytom Żeromskiego 34 oraz TADEUSZ MACIEJKO Bytom Witczaka 56/2), obecnie firma ARMA oznacza swoje produkty symbolem przedstawiającym starożytny hełm.
http://miecze.pl
|
|
|
|
|


 |
bagnet
Zbrojownia nr 4
|
Kraków
|
Sygnatura polskiego bagnetu (WZ.22) produkowanego w latach 1922 - 1924 przez Zbrojownię nr 4 w Krakowie. Na progu zewnętrznym umieszczano oznaczenia: "Zbr. 4", lub "Zbr. NR 4", lub "Zbr. kr", lub "Zbr. 4" nad napisem "Kraków". Poniżej numer bagnetu. Na wewnętrzym progu "orzeł" nad literami "W.P.". Na głowicy umieszczano oznaczenia typu bagnetu "WZ.22".
|
|
|
|
|


 |
bagnet
Towarzystwo Fabryk Motorów "PERKUN" |
Warszawa |
Sygnatura polskiego bagnetu (WZ.24) produkowanego przez Towarzystwo Fabryk Motorów "PERKUN" w Warszawie. Na progu zewnętrznym umieszczano napis "PERKUN". Poniżej numer bagnetu. Na wewnętrzym progu "orzeł" nad literami "W.P.". Na głowicy umieszczano oznaczenia typu bagnetu "WZ.24" lub "WZ-24" lub "Bg. wz. 24".
|
|
|
|
|


 |
bagnet
Towarzystwo Fabryk Motorów "PERKUN"
|
Warszawa
|
Sygnatura polskiego bagnetu (WZ.24 - model przejściowy) produkowanego przez Towarzystwo Fabryk Motorów "PERKUN" w Warszawie. Na progu zewnętrznym umieszczano napis "PERKUN" plus znak odbioru wojskowego. Numer bagnetu umieszczano na jelcu. Na wewnętrzym progu "orzeł" nad literami "W.P.". Na głowicy umieszczano oznaczenia typu bagnetu "WZ.24".
|
|
|
|
|

 |
bagnet
Towarzystwo Fabryk Motorów "PERKUN" |
Warszawa |
Sygnatura polskiego bagnetu (WZ.27) produkowanego przez Towarzystwo Fabryk Motorów "PERKUN" w Warszawie. Na progu zewnętrznym umieszczano napis "PERKUN" plus znak odbioru wojskowego. Numer bagnetu umieszczano na jelcu. Na wewnętrzym progu "orzeł" nad literami "W.P.". Na głowicy (do 1930 roku) umieszczano oznaczenia typu bagnetu "WZ.27". |
|
|
|
|

 |
bagnet
Towarzystwo Fabryk Motorów "PERKUN"
Fabryka Broni w Radomiu |
Warszawa
Radom |
Sygnatura polskiego bagnetu (WZ.28) produkowanego przez Towarzystwo Fabryk Motorów "PERKUN" w Warszawie oraz Fabrykę Broni w Radomiu. Na progu zewnętrznym umieszczano napis "PERKUN" plus znak odbioru wojskowego. Numer bagnetu umieszczano na jelcu. Na wewnętrzym progu "orzeł" nad literami "W.P.". Na głowicy, ale wyłącznie w pierwszych seriach umieszczano oznaczenia typu bagnetu "WZ.28". |
|
|
|
|

 |
bagnet
Fabryka Broni w Radomiu |
Radom |
Sygnatura polskiego bagnetu (WZ.29 - wz.1930) produkowanego przez Fabryka Broni w Radomiu. Na progu zewnętrznym umieszczano napis "F.B.RADOM" plus znak odbioru wojskowego. Numer bagnetu umieszczano na jelcu. Na wewnętrzym progu "orzeł" nad literami "W.P.". Na głowicy, w miejscu osadzania na karabinie umieszczano symbol słońca.
|
|
|
|
|


 |
bagnet
Towarzystwo Fabryk Motorów "PERKUN"
|
Warszawa
|
Sygnatura polskiego bagnetu (WZ.29) produkowanego przez Towarzystwo Fabryk Motorów "PERKUN" w Warszawie. Na progu zewnętrznym umieszczano napis "PERKUN" plus znak odbioru wojskowego. Numer bagnetu umieszczano na jelcu. Na wewnętrznym progu "orzeł" nad literami "W.P.". Na głowicy, w miejscu osadzania na karabinie umieszczano "orzełka".
|
|
|
|
|

 |
bagnet
Fabryka Broni w Radomiu |
Radom
|
Sygnatura polskiego bagnetu (WZ.29 "mobilizacyjny") produkowanego w 1939 roku przez Fabryka Broni w Radomiu. Na progu zewnętrznym umieszczano napis "F.B.RADOM" plus znak odbioru wojskowego. Numer bagnetu umieszczano na jelcu. Na wewnętrznym progu "orzeł" nad rokiem "1939".
|
|
|
|
|


| Bajor Eugeniusz
| Oława
| Nieżyjący już twórca noży (1948-2008), dla którego ich wykonywanie stanowiło pasję i hobby, a nie podstawowe źródło zarobkowania. Wielki pasjonat noży i broni białej, miłośnik przyrody i myślistwa. Był członkiem PZŁ, wielokrotnie odznaczanym Medalami Zasługi Łowieckiej. Eugeniusz Bajor został zapamiętany jako wspaniały przyjaciel i towarzysz, serdeczny i pogodny człowiek, znakomity gawędziarz oraz osoba niezwykle chętnie dzieląca się swoimi doświadczeniami i nigdy nie odmawiająca pomocy. Wykonywał noże w całości własnoręcznie (zwłaszcza z laminatów) ale nie stronił też od oprawiania gotowych głowni. Szył pochewki ze skóry oraz wykonywał je z drewna, zajmował się również renowacją broni białej. Jego ulubionymi wzorami noży były typy skandynawskie, te, wychodzące spod jego ręki cechowały się niezwykle wysoką jakością i użytkowością, które to cechy w połączeniu z artystycznym kunsztem twórcy zapewniały każdemu z nich niepowtarzalność i wyjątkowość. Zdecydowanie preferował naturalne materiały typu: drewno, kości, rogi i poroża. Prace Eugeniusza Bajora znalazły bardzo wielu odbiorców, zarówno w kraju jak i zagranicą, stanowią też do dziś ozdobę zbiorów wielu kolekcjonerów. Sporo prac tego twórcy nie nosi żadnych oznaczeń, pozostałe sygnował on swoimi inicjałami "EB" lub, w ostatnim okresie jego działalności inicjałami "EB" wpisanymi w rzut górny kowadła.
|
|
|
|
| 


| Bator Piotr "piotrbati" | Bydgoszcz | Piotr Bator swoją przygodę z nożownictwem rozpoczął w 2009 roku. Na początku przerabiał na na głownie noży stare piły, obecnie używa węglówek i innych rodzajów stali. W przyszłości chciałby wykonywać noże z bułatu. Preferuje naturalne materiały, zwłaszcza drewna rodzimych gatunków. Jego projekty cechują się raczej łagodnymi ale w pełni użytkowymi kształtami. Sygnuje swoje noże punca przypominającą kratkę z popularnej gry "Kółko i krzyżyk", w której prawym, dolnym polu umieszcza kropkę. Od 2012 roku oznacza swoje prace puncą "BTR". Od 2013 roku sygnuje swoje noże "BATOR". Z pracami tego nożownika zapoznacie się klikając w poniższy link:
http://tictactoeknives.blogspot.com/
|
|
|
|
| 


| Białous Marek "Bobik" | Białystok | Marek Białous (ur. 1959 r.) nożownictwem zajmuje się od około 2008 roku. Preferuje stal D2, praktycznie nie wykuwa noży z nieznanych gatunków stali oraz naturalne materiały typu: kość, poroże, drewno, skóra. Własnoręcznie wykuwa swoje noże, od początku do końca, sam szyje do nich również skórzane pochewki. Celem Marka Białousa jest wykonanie jak najdoskonalszego noża użytkowego utrzymanego w myśliwskich klimatach. Informacje i wiedzę uzyskuje od innych nożowników, chociaż podstawy zdobywał już w szkole średniej oraz podczas pracy w odlewni w dawnej NRD. Dawniej oznaczał swoje noże inicjałami "MB", obecnie (przynajmniej od 2013 roku) sygnuje je inicjałami "MB" umieszczonymi za tropem dzika, całość obwiedziona jest ramką. |
|
|
|
|

|
Bieniasz Maciej "Kot behemot" |
Poznań |
Bardzo znany nożownik, którego noże cechuje niezwykle charakterystyczna stylistyka powodująca, że są one rozpoznawalne na pierwszy rzut oka. Oglądając noże Macieja Bieniasza od razu nasuwa się nam skojarzenie z indiańskimi klimatami i naturą. Zazwyczaj proste w formie, maksymalnie użytkowe i wykonane z naturalnych materiałów. Bardzo charakterystyczne dla tego nożownika jest używanie rzemieni umieszczanych jako element ozdobny i zastępujący jelec (zabezpieczają przed zsunięciem się palców na głownię) w miejscu łączenia się głowni z rękojeścią. Wszystkie swoje noże Kot behemot wykuwa własnoręcznie, własnoręcznie szyje też do nich pochewki. Głownie swoich noży oznacza sylwetką kota. Szczegółowe informacje o tym nożowniku wraz ze zdjęciami jego prac znajdziecie w linkach zamieszczonych poniżej:
http://mbknives.pl/ http://www.knifemakers.pl/content/view/57/57/ http://www.knives.pl/forum/index.php/board,61.0.html
|
|
|
|
|
 | Bieńkowski
| Warszawa Łódź
| Patrz: S.Bieńkowski
|
|
|
|
| 



| Bistroń Piotr
"Ursus manufaktura"
| Olsztyn/Warszawa
| Pierwsza praca Piotra Bistronia związana z nożownictwem to wykonana wspólnie z dziadkiem pochewka do noża wz.55, od tego się zaczęło. Kolejnym krokiem było oprawienie gotowych głowni noży w prezencie dla koleżanki. Obecnie Piotr Bistroń działa pod szyldem "Ursus manufaktura", wykonuje noże proste w formie oraz rzeźbi w skórze. Preferuje naturalne materiały, a ze stali D2 i N690, nie stroni też od tworzyw sztucznych, choć na tą chwilę (2016 r.) większość jego noży ma rękojeść z drewna. Swoje prace sygnuje głową niedźwiedzia. Noże tego twórcy możecie zobaczyć klikając w poniższy link:
https://www.facebook.com/manufaktura.ursus/
|
|
|
|
|




|
Bladowski Janusz "Yahoo"
|
Poznań |
Jeden z najbardziej znanych i uznanych polskich twórców, który przygodę z nożownictwem rozpoczął już w wieku 11 lat praktykując w warsztacie będącego mistrzem ślusarskim ojca. Jego noże są niezwykle wysoko cenione przede wszystkim ze względu na ich jakość i użytkowość. Jeden z nielicznych nożowników wytwarzających noże składane i bodajże jedyny, który wytwarza zestawy noży kuchennych. Oczywiście, oprócz wyżej wymienionych wykonuje również, a może i przede wszystkim noże innych typów, od "necków" począwszy, poprzez "taktyczne" na nożach wszechstronnego zastosowania skończywszy. Sygnuje swoje produkty inicjałami "JB" stylizowanymi na kształt noża wraz z umieszczonym pod nimi nazwiskiem "BLADOWSKI". Puncy używa dopiero od 2010 roku. Działa współcześnie. Szczegółowe informacje o tym nożowniku wraz ze zdjęciami jego prac znajdziecie w linkach zamieszczonych poniżej:
http://www.knifemakers.pl/content/view/13/57/ http://www.knives.pl/forum/index.php/board,126.0.html
Sygnaturę "BLADOWSKI", bez stylizowanego symbolu noża, nożownik ten umieszcza wyłącznie w przypadku wyjątkowych i niepowtarzalnych lub opracowanych od początku do końca przez siebie projektach (bez ingerencji klientów).
Wielkopolski Klub Miłośników Noży - seria 13 noży z tą puncą została wykonana w latach 2009-2010 przez Janusza Bladowskiego (we współpracy z Wojciechem Leszczyńskim) dla członków Klubu.
RONIN R.O.N - w ten sposób oznakowano serię 11 noży typu neck wykonaną w 2013 roku przez Janusza Bladowskiego na podstawie projektu Ostapa Hela. "RONIN" to nazwa sklepu internetowego dla którego wykonano te noże, natomiast skrót "R.O.N" po rozwinięciu oznacza: Ronin Ostap Neck.
|
|
|
|
|

| Błażyca Aleksander "Aleks"
| Orzesze
| Hobbysta, który swoją przygodę z nożownictwem rozpoczął w 2011 roku. Nie ma ulubionego typu noży, stara się eksperymentować z różnymi formami. Nadal rozwija swój warsztat i uzupełnia wiedzę, szczególną wagę przykłada do jakości wykonania i wykańczania swoich prac.
|
|
|
|
| 

| Bocian Łukasz | Sokołów Podlaski | Łukasz Bocian (ur. 1985 r.) to kolejny nożownik, u którego dziecięce zainteresowanie nożami przerodziło się z czasem w zamiłowanie do ich wytwarzania. Nożownictwem zajął się na poważnie w 2014 roku, wcześniej wykonywał noże wyłącznie dla rodziny i przyjaciół. Ulubionymi przez Łukasza typami noży są te przeznaczone do codziennego noszenia, np. noże turystyczne i "przetrwania", specjalizuje się również w projektowaniu oraz wytwarzaniu noży myśliwskich i bojowych. Preferuje głównie tworzywa sztuczne, czyli materiały odporne na warunki atmosferyczne, ale nie stroni od poroża, drewna i skóry. Jeśli idzie o gatunki stali to najczęściej używa stali węglowej i stopowej, pokrytych dodatkowo powłoką antykorozyjną. Swoje noże zaopatruje we własnoręcznie wykonane pochewki ze skóry lub kydeksu. Swoje prace sygnuje sylwetką stojącego bociana. Obecna sygnatura używana jest przez Łukasza od marca 2016 roku, wcześniejsza również przedstawiała bociana, jednak jego postać była niejednolita, miała zaznaczone oko, wyróżniony dziób, a sam ptak stał w kępie trawy. Więcej o tym nożowniku i jego pracy dowiecie się klikając w poniższy link:
http://bocianknifemaking.wixsite.com/bocianknifemaking
|
|
|
|
| 


| Bogucki Kazimierz | Siedlce | Fabryka Noży Kazimierza Boguckiego została założono w 1927 roku i działała oficjalnie do roku 1939. W czasie wojny właściciel wraz z rodziną utrzymywał się z wytwarzania noży ręcznie, z części wyprodukowanych jeszcze przed wojną. Po śmierci właściciela (zm. w 1944 r.) wdowa, Janina Bogucka, uruchomiła zakład i produkowała noże ze zmagazynowanych, przedwojennych części. Ostatecznie fabrykę upaństwowiono w 1952 roku, działała dalej w składzie Mińskomazowieckich Zakładów Metalowych Przemysłu Terenowego, a później Siedleckich Zakładów Przemysłu Terenowego. Wytwarzano w niej noże z pewnością jeszcze w latach sześćdziesiątych. W fabryce tej produkowano przed wojną koziki i noże kuchenne, a po wojnie noże ze stali nierdzewnej.
Zapraszam do przeczytania artykułu o Fabryce Noży Kazimierza Boguckiego.
http://www.navaja.pl/polskie-noze/149-fabryka-nozy-kazimierza-boguckiego.html
|
|
|
|
|
 |
Bona Marcin |
Słupsk |
Bardzo znany i bardzo popularny w Polsce twórca niezwykle charakterystycznych i rozpoznawalnych na pierwszy rzut oka noży. Marcin Bona słynie z wielkiej dbałości o detale, bardzo dobrej wykończeniówki i pięknych, niezwykle harmonijnych projektów. Szyje także znakomite pochewki idealnie dobrane kolorystyką i kształtem do konkretnych modeli noży. Głownie swoich noży, w większości odznaczających się charakterystyczną recurve i klingą typu drop point wykonuje najchętniej ze stali D2, a ich rękojeści z egzotycznego drewna. Bona jest bodajże jedynym polskim nożownikiem, którego praca ukazała się w anglojęzycznej książce poświęconej nożom "500 knives. Celebrating Traditional & Innovative Designs" autorstwa John Jensen. Szczegółowe informacje o tym nożowniku wraz ze zdjęciami jego prac znajdziecie w linkach zamieszczonych poniżej:
http://bonaknives.com/ http://www.knifemakers.pl/content/view/16/57/ http://www.knives.pl/forum/index.php/board,52.0.html
Zapraszam do przeczytania wywiadu z Marcinem Boną:
http://www.navaja.pl/polskie-noze/123-marcin-bona.html
|
|
|
|
|




| Bracia Plucińscy | Poznań | Fabryka stalowych narzędzi Bracia Plucińscy została założona w 1922 roku w Poznaniu przez Leona i Kazimierza Plucińskich. Siedziba firmy znajdowała się przy ulicy Szamarzewskiego 43. Fabryka specjalizowała się w wytwarzaniu noży do maszyn rolniczych i przemysłowych oraz noży rolniczych, kuchennych, stołowych i specjalistycznych (rzeźniczych i szewskich). Noże kuchenne i stołowe tej firmy wytwarzano ze stali nierdzewnej, której zalety szeroko zachwalali właściciele firmy (Codzienna Gazeta Handlowa nr 58, 1934 r.), produkty wytwarzane z tej stali nosiły obok znaku handlowego firmy: napis "PLUTOS" w ramce oznaczenie "Antirosticum". Firma prawdopodobnie przestała istnieć wraz z wybuchem II WŚ. Leon Pluciński zmarł 29 XI 1954 roku. Sygnaturą firmy były trzy złączone ze sobą kotwice między którymi umieszczono litery BPP (Bracia Plucińscy Poznań) oraz wspomniana obok sygnatura z towarzyszącą inskrypcją "L & K PLUCINSKI POSEN (lub POZNAŃ)". Ponadto produkty z tej fabryki oznaczano otoczonym ramką napisem "PLUTOS". |
|
|
|
|
 |
Brodacki Kamil "Bródkes" |
Przełęk |
Nożownik hobbysta wykonujący noże od 2010 roku. Pomimo młodego wieku (ur. 1996 r.) jego prace stoją na bardzo wysokim poziomie, a sam twórca rozwija się w niezwykle szybkim tempie. Jeśli stan ten się utrzyma to zapowiada się na to, że za kilka lat będziemy mieć w Polsce kolejnego wielkiego twórcę. Więcej o Bródkesie dowiecie się klikając w poniższe linki:
http://www.brodkes-knives.pl/index.php/pl/home-page http://www.knives.pl/forum/index.php/board,255.0.html
|
|
|
|
|


|
Brożyna Michał
"Misza"
|
Wrocław |
Nożownik hobbysta zajmujący się wykonywaniem noży od 2004 roku. Dawniej posługiwał się pseudonimem "A'te". Preferuje stal węglową i różne rodzaje drewna egzotycznego. Jak sam pisze, szczególną wagę przywiązuje do użytkowości swoich noży. Od 2010 roku nie pokazał nowych prac, jednak nie mam pewności czy to chwilowe zawieszenie działalności czy też ostateczny rozbrat z nożownictwem. Sygnuje głownie swoich noży inicjałami "MBR" lub "BR". Szczegółowe informacje o tym nożowniku wraz ze zdjęciami jego prac znajdziecie w linkach zamieszczonych poniżej:
http://www.knifemakers.pl/content/view/44/57/ http://www.knives.pl/forum/index.php/board,51.0.html
|
|
|
|
|

| Brwiliński Aladin | Gdańsk | Kowal zajmujący się między innymi odtwórstwem historycznym. Wykuwa zbroje, broń białą (głównie miecze) i noże utrzymane w dawnych klimatach. Aladin Brwiliński pierwszy miecz sygnowany własnym nazwiskiem wykuł w 1996 roku, jednak nie był to jego pierwszy miecz w ogóle. Wcześniej pracował on bowiem w kuźni nieżyjącego już Franciszka Zulewskiego pod którego okiem uczył się fachu. Od 1996 roku działa na własną rękę. Brwiliński specjalizuje się właśnie w mieczach (do roku 2012 wykuł już ponad 1000 egzemplarzy tej broni), inne elementy uzbrojenia wykonując znacznie rzadziej. Jego prace cieszą się dużym powodzeniem wśród współczesnych bractw rycerskich i szkół szermierczych, nie tylko w kraju, ale i zagranicą. Stosuje techniki w maksymalny sposób zbliżone do tych, które stosowano w średniowieczu. Prace tego twórcy możecie obejrzeć zaglądając na jego stronę internetową:
http://www.aladin.republika.pl
|
|
|
|
| 


| Brzeski Rafał "Brr..." | Legnica | Rafał Brzeski (ur. 9 XI 1976 r.) interesował się nożami od dzieciństwa, z tym, że w jego przypadku były to wyłącznie noże składane. Powodem, dla którego zajął się nożownictwem była chęć posiadania własnego noża składanego z głownią typu sheepfoot i rękojeścią z tytanu. W 2013 roku to marzenie się spełniło i pierwszy taki, zrobiony własnoręcznie nóż powstał. Rafał Brzeski uwielbia tytan, dlatego też wszystkie noże, które wykonał zawierają w sobie przynajmniej kawałek tego materiału. Każdy z jego noży jest sygnowany i numerowany; stara się wykonywać tylko po jednym modelu według określonego wzoru, jeśli jednak noży w obrębie modelu jest więcej (maksymalnie kilka sztuk), wtedy każdy z nich otrzymuje dodatkowy, grawerowany numer. Preferuje stale nierdzewne, głownie jego noży poruszają się na łożyskach gotowych, oporowych, hartowane są przez niego w piecu Laboratoryjnym Muflowym. Do wykonania elementów precyzyjnych używa frezarki CNC, jednak nie jest to produkcja taśmowa, a każdy z noży jest własnoręcznie przez niego składany i wykańczany ręcznie. Szlify kładzie na szlifierce taśmowej typu KMG, a krawędź tnącą wyprowadza na systemie KME. Swoje prace oznacza pseudonimem "Brr..." umieszczonym w kwadratach z zaokrąglonymi kątami. Od 2015 roku oznacza prace komercyjne nową sygnaturą przedstawiającą ośmiorniczkę pisaną w odwrócony kwadrat. Z pracami tego twórcy możecie zapoznać się klikając w poniższy link:
http://forum.knives.pl/index.php?topic=152670.0 https://www.facebook.com/BrrKnives1?fref=ts
|
|
|
|
|


|
Brzeziński Leszek "Kezsel" |
Kębłowo |
Pochodzący z Małopolski ale mieszkający na stałe na Kaszubach nożownik, który jak większość współczesnych polskich twórców noży nauczył się je robić samodzielnie. Wykonywanie noży to dla niego raczej hobby i pasja niż podstawowe źródło zarobkowania, co nie oznacza oczywiście, że jego prace są w jakiś sposób gorsze. Wręcz przeciwnie. Noże Leszka Brzezińskiego cechuje rozpoznawalny, właściwy mu charakterystyczny styl i sposób zdobienia, dzięki któremu nie sposób ich pomylić z innymi. Pomimo tego, że dość późno rozpoczął swą przygodę z wykonywaniem noży zdobył już liczne grono wielbicieli swoich prac. Preferuje naturalne materiały. Kezsel, o czym nie wszyscy wiedzą to również niezwykle uzdolniony rysownik. Znakuje swoje noże stylizowanymi inicjałami "LB". Od 2011 roku używa również drugiej sygnatury, jest to inskrypcja "LB KNIVES" wpisana w kształt noża. Szczegółowe informacje o tym nożowniku wraz ze zdjęciami jego prac znajdziecie w linkach zamieszczonych poniżej:
http://www.lbknives.pl/ http://www.knifemakers.pl/content/view/59/57/ http://www.knives.pl/forum/index.php/board,184.0.html
Zapraszam do przeczytania wywiadu z Leszkiem Brzezińskim:
http://www.navaja.pl/polskie-noze/111-leszek-qkezselq-brzezinski.html
|
|
|
|
|

| Burakowski Szymon | Józefów | Kowal zajmujący się kowalstwem artystycznym i tradycyjnym od 1997 roku. Wykonuje również broń według dawnych wzorców oraz noże różnego typu. Sygnuje swoje prace stylizowanymi inicjałami "SB", nad którymi umieszczono dwa liście i tarczę herbową(?).
http://kowalstwo-tradycyjne.pl/
|
|
|
|
| 
| Burdzel Dariusz "Bury" | Tarnobrzeg | Dariusz Burdzel (ur. 1982 r.) to nożownik-hobbysta, który nożami interesował się od dziecka, jak sam wspominał, na tyle mocno, że podbierał mamie pieniądze i kupował scyzoryki. Swój pierwszy nóż wykonał w 2014 roku i nożownictwo wciągnęło go na dobre. Lubi drewno i materiały naturalne, ale nie stroni od syntetyków. Swoje noże sygnuje odręcznie napisanym pseudonimem "Bury". Z pracami tego twórcy możecie zapoznać się klikając w poniższy link:
http://forum.knives.pl/index.php/topic,161825.0.html
|
|
|
|
| 
| Chmielarz Piotr "Dziad Leśny"
Iron Owl Knives
| Warszawa
| Piotr Chmielarz (ur. 1966 r.) swój pierwszy, własnoręcznie wykonany nóż pokazał w 2012 roku. Nożownictwo okazało się dla niego na tyle pasjonującym zajęciem, że wkrótce potem, w 2013 roku, założył jednoosobową manufakturę nożowniczą "Iron Owl Knives" i zajął się wytwarzaniem noży na dobre. Nożownik ten preferuje stal węglową oraz naturalne materiały typu drewno i poroże. Aby określić to, jakie noże wykonuje najlepiej jest zacytować samego Piotra, co też uczynię: "Moje wyroby charakteryzuje nieortodoksyjne podejście do wykończenia przy jednoczesnej surowej urodzie linii. Odbiorcy to - najkrócej mówiąc - użytkownicy noży użytkowych". Piotr Chmielarz sygnuje swoje noże puncą przedstawiającą głowę sowy. Z pracami tego twórcy możecie zapoznać się klikając w poniższe linki:
http://piotrchmielarz.wix.com/noze-na-zamowienie https://www.facebook.com/IronOwlKnives/
|
|
|
|
| 
| Cichomski Sebastian Cichy Knives | Kętrzyn | Nożownik wytwarzający noże od 2007 roku. Jego ulubionym typem są noże myśliwskie, nie unika jednak wytwarzania większych noży przeznaczonych do cięższych prac. Pracuje przy użyciu prostych narzędzi ręcznych i podstawowych narzędzi elektrycznych. Zdecydowanie preferuje naturalne materiały, a jeśli idzie o stal, to węglową, ewentualnie D2. Z pracami tego twórcy możecie zapoznać się klikając w poniższy link:
https://www.facebook.com/cichyknives/
|
|
|
|
|

 |
Cieśla Mariusz "mariocma"
|
Przeworsk |
Nożownik hobbysta wytwarzający noże z własnoręcznie wykuwanego damastu. Preferuje naturalne materiały. Sygnuje swoje noże inicjałem imienia i nazwiskiem, pierwotnie ułożonymi na kształt zbliżony do łuku, a od 2011 roku zwarty napis w jednej linii. Mariusz Cieśla był członkiem PSTNiBB.
|
|
|
|
|




| CFI | Częstochowa | Częstochowska Fabryka Igieł i Wyrobów Metalowych została założona przy ul. Mielczarskiego 21/23 przez Leopolda Werde w 1883 roku jako "Fabryka Igieł Leopolda Werde i S-ka". W swojej historii wielokrotnie zmieniała nazwę i właścicieli, po II Wojnie Światowej upaństwowiona (1948 r.). Przynajmniej do 1976 roku działała pod własnym szyldem jako Zakłady Igieł i Galanterii Metalowej "Igmet" Częstochowa, ostatecznie wchłonięta została przez częstochowskie Zakłady Artykułów Technicznych i Galanteryjnych "POLGAL". Zakończyła działalność w 2006 roku wraz z upadkiem "Polgalu".
Scyzoryki wytwarzane za czasów PRL przez tą fabrykę nosiły sygnaturę "CFI", w której litera "F" wpisana była w wydłużoną linię symbolizującą igłę.
Patrz: Z.A.T.I.G Polgal
CFI sygnowała wyrabiane przez siebie noże również puncą, która przedstawiała igłę z nitką połączoną z kołem zębatym. |
|
|
|
|
 |
Ciszewski Sławomir |
Kijany
|
Twórca specjalizujący się głównie w płatnerstwie, miecznictwie i wytwarzaniu innych typów broni dawnej. Wykonuje również noże różnych typów, także współczesne w formie. Jak sam o sobie pisze, nie jest rzemieślnikiem tylko pasjonatem. Sygnuje swoje produkty puncą przedstawiającą miecz wpisany w literę "C".
http://www.dlarycerzy.pl
|
|
|
|
|


|
Chirmed |
Rudniki |
Fabryka Narzędzi Medycznych CHIRMED działa od 1946 roku w miejscowości Rudniki niedaleko Częstochowy - od 1948 roku produkuje się w niej narzędzia medyczne. Obecnie firma wytwarza wyłącznie narzędzia medyczne, jednak dawniej produkowano w niej również noże różnych typów. Sygnatura ze zdjęcia pochodzi z głowni noża kuchennego: "CHIRMED NIERDZ. (NIERDZEWNE)" |
|
|
|
|

| Chodkiewicz Jan
| Gdańsk
| Znakomity i bardzo znany w środowisku odtwórców historycznych kowal, płatnerz i nożownik. Według powszechnej opinii wytwarza świetne miecze i noże według dawnych wzorców. Sygnuje swoje prace rogaciną rozdartą, przekrzyżowaną (element herbu Kościesza).
http://ensifer.carbonmade.com
|
|
|
|
| 
| Czekalski Wojciech
| Żabówko
| Wojciech Czekalski (ur. 14 III 1991 r.) to nożownik hobbysta, który swą przygodę z nożownictwem zaczął w 2013 roku. Nożownictwo to jego główne hobby, pasja, której poświęca każdą wolną chwilę. Preferuje naturalne materiały, choć nie stroni też od tworzyw sztucznych, jego ulubionym rodzajem noży są noże myśliwskie. Wojciech Czekalski wyposaża swoje noże we własnoręcznie szyte pochewki, lub pochewki wykonane z kydeksu. Swoje prace sygnuje stylizowaną literą "C". Z pracami tego twórcy możecie zapoznać się klikając w poniższy link:
https://www.facebook.com/Czekalski-Custom-Knives-1416104655314629/?ref=bookmarks
|
|
|
|
| 


| Czołczyński Piotr "piotr-cz" | Łódź | Bardzo znany twórca przede wszystkim noży i tomahawków, jednak jego zainteresowania są bardzo szerokie. Szyje pochewki i torby utrzymane w stylistyce wieków dawnych, odtwarza dawne noże, zajmuje się kowalstwem artystycznym, rekonstruuje drewniane części wiatrówek itd. itp. Niezwykle wszechstronny twórca. Podstawowym celem tego nożownika jest stworzenie funkcjonalnego narzędzia, choć oczywiście ogromną wagę przywiązuje również do harmonijności i eleganckiego wyglądu swoich projektów. Preferuje naturalne materiały, bardzo często trawi głownie swoich noży i rzeźbi ich rękojeści. Piotr Czołczyński był członkiem PSTNiBB. Sygnuje zarówno głownie swoich noży (i innych prac) jak i własnoręcznie uszyte pochewki. W przypadku, gdy nóż lub tomahawk został przez niego własnoręcznie wykuty, na stali umieszczona jest punca przedstawiająca 3 kwiatki. Jeśli głownie nie były wykuwane przez Piotra (nie oznacza to oczywiście, że nie jest on autorem tego noża lub tomahawka), używa wtedy sygnatury "PC KNIFE". Również na pochewkach wytłacza on sygnaturę "PC KNIFE", jednak w przypadku pochewek umieszczona jest ona na owalnej "podstawie". Szczegółowe dane tego nożownika znajdziecie pod linkami umieszczonymi poniżej:
http://pcknife.blogspot.com/ http://www.knives.pl/forum/index.php/board,74.0.html
|
|
|
|
| 

| Długosz Kamil "KamilD"
| Kotórz Mały
| Nożownik wykonujący noże od 2010 roku. Lubi proste i maksymalnie użytkowe noże wszechstronnego zastosowania i takie też są jego projekty. Każdy jego nóż, jak sam zaznacza, jest starannie przemyślany pod względem konstrukcyjnym i wykonany w w taki sposób by spełniał oczekiwania twórcy pod względem utylitarności i wygody użytkowania. Preferuje stal nierdzewną na głownie oraz micartę, G10 i carbon fiber na rękojeści noży. Kamil Długosz wytwarza również pochewki z kydexu. Sygnuje swoje prace inicjałami "KD" wpisanymi o owalną ramkę. Z pracami tego twórcy możecie zapoznać się klikając w poniższy link:
http://kd-knives.com/ https://www.facebook.com/KD-Knives-911574488853786/?pnref=lhc
Zapraszam do przeczytania wywiadu z Kamilem Długoszem:
http://www.navaja.pl/polskie-noze/144-kamil-qkamildq-dlugosz.html
|
|
|
|
| 

| Doliński Jacek "Angus" | Świdnik | Jacek Doliński zajmuje się szeroko pojętym rękodziełem artystycznym. Przynajmniej od kilku lat (przed 2012 rokiem) wykonuje również noże. Sygnuje swoje prace puncą przedstawiającą połączone litery "J" i "D", czyli swoimi inicjałami. Serduszko umieszczone zostało na głowni tylko jednego noża, przeznaczonego dla dziewczyny. Z pracami tego twórcy możecie zapoznać się klikając w poniższy link:
http://angushandmade.blogspot.com
|
|
|
|
|
 |
Doroszewski Janusz
"upj"
|
Warszawa |
Bardzo znany i ceniony nożownik słynący zwłaszcza ze znakomitych i perfekcyjnie wykonanych noży w typach skandynawskich. Zdecydowanie preferuje naturalne materiały. Przeważnie własnoręcznie wykonuje głownie swoich noży ale nie stroni też od oprawiania gotowych kling (np. wykonanych przez Eklunda czy laminatów Mory). Własnoręcznie szyje również pochewki do swoich noży, ozdabiając je przy tym z niezwykłym smakiem i dobrym gustem. Wykonuje też hobbystycznie biżuterię. Janusz Doroszewski rozpoczął swą przygodę z nożownictwem około roku 1990, przedtem interesował się głównie japońskimi rodzajami broni (katany, wakizashi, tanto, itp.) - od tamtego czasu jest aktywnym twórcą noży, a jego prace można obejrzeć nie tylko w Polsce ale i poza granicami kraju. Sygnaturę (podpis: J. Doroszewski) umieszcza wyłącznie na głowniach wykonanych własnoręcznie. Szczegółowe informacje o tym nożowniku wraz ze zdjęciami jego prac znajdziecie w linkach zamieszczonych poniżej:
http://upjcustomknives.blogspot.com/
http://www.knives.pl/forum/index.php/board,89.0.html
|
|
|
|
|




|
Dragon |
Łódź
|
Punce naniesione były na maczetach produkowanych prawdopodobnie od lat sześćdziesiątych do osiemdziesiątych XX wieku. Obok nazwy "DRAGON" umieszczono wizerunek smoka, czasem numer (być może określający typ noża) i napis MADE IN POLAND.
Maczety takie produkowano z pewnością w SFK w Wapienicy. Nie mam jednak pewności czy wszystkie maczety oznaczone symbolem smoka i nazwą "DRAGON" zostały tam wyprodukowana, dlatego też zamieszczam je w osobnej rubryce.
Informacje o maczetach sygnowanych wizerunkiem smoka znajdziecie również w dziale "INNE" tego zestawienia.
|
|
|
|
|

| Dziubiński Tomasz "Dziubek" | Zambrów | Tomasz Dziubiński (ur. 1988 r.) to nożownik-hobbysta, który swą przygodę z nożownictwem rozpoczął w 2014 roku. Nie ma wyrobionego stylu, wykonuje noże w kształtach, które lubi. Preferuje naturalne materiały oraz stal węglową. Swoje prace sygnuje inicjałami "TD" wpisanymi w koło. |
|
|
|
|



|
EL-ME ŁÓDŹ |
Łódź |
Spółdzielnia Rzemieślnicza "ELEKTROMETAL" działała w Łodzi od roku 1960 (zachowana dokumentacja osobowa w łódzkiej Izbie Rzemieślniczej) do czasu likwidacji w roku 1994. Siedziba firmy mieściła się przy uli Andrzeja Struga 3. Wytwarzano w niej z pewnością noże ogrodnicze typu sierpak, na głowni których umieszczano obok sygnatury "EL-ME ŁÓDŹ" cyfry 189 (najprawdopodobniej oznaczenie modelu), scyzoryki z jedną głownią, sygnowane cyframi 354 (i 14) i noża monterskie. Nie była to jedyny przedmiot działalności tej spółdzielni, na pewno wytwarzano w nie również kołowrotki wędkarskie "Spinning 80".
|
|
|
|
|
 |
EP DESIGN |
Drzewica |
Sygnatura naniesiona na nożach szturmowych wz. 62 KS. W ten sposób oznakowane były wyłącznie noże przeznaczone na potrzeby komercyjne i pierwsze serie. Noże te, podobnie jak ich późniejsze modyfikacje wytwarzano w fabrykach Gerlacha i Sanitas, obecnie produkowane są przez Militaria Łódź. Na nożach przeznaczonych dla wojska, znanych pod nazwą wz. 92 nanoszono numery seryjne. "EP" to inicjały jednego z twórców noża wz. 62 KS, inżyniera Emila Pąsieka. |
|
|
|
|




|
Fabryka Broni w Radomiu |
Radom |
Decyzję o powstaniu Radomskiej Fabryki Broni podjęto w 1922 roku, a pierwsze budynki zakładu powstały już rok później. W fabryce produkowano różnego rodzaju broń strzelecką, a w interesującej nas tematyce bagnety wz.28 i wz.29 (przed wojną). Podczas wojny pracownicy fabryki dostarczali broń polskim siłom zbrojnym działającym w podziemiu, za co w 1942 roku Niemcy powiesili na oczach całej załogi piętnastu pracowników firmy. Po II WŚ zakłady rozpoczęły działalność pod nazwą Zakłady Metalowe im. gen. "Waltera" zajmując się również produkcją cywilną (np. maszyny do szycia "Łucznik"), w tym czasie produkowano w niej bagnety (56-h-212, 6H3, 6H4) i noże bojowe (wz.55). W 1990 roku zakłady zmieniły nazwę na Zakłady Metalowe "Łucznik", a w 2000 roku, po przekształceniach na Farbykę Broni "Łucznik" Radom Sp. z.o.o. Aktualnie w fabryce produkuje się replikę bagnetu wz.29. Do 1950 roku fabryka posługiwała się sygnaturą "F.B. RADOM" oraz literami "FB" umieszczonymi w trójkącie, po 1950 roku fabryka oznaczała swoje wyroby liczbą 11 umieszczoną w owalu - było to kodowe oznaczenie zakładu. Obecnie wróciła do dawnej sygnatury ("FB" w trójkącie). Na broni strzeleckiej i wyrobach cywilnych dawniej nanoszono też czasami napis "Łucznik". Więcej na temat historii firmy znajdziecie w linku poniżej:
http://www.fabrykabroni.pl/?d=100
|
|
|
|
|

| Faliński Marek | Oława | Nożownik działający w II połowie XX wieku. Wytwarzał noże myśliwskie, turystyczne i inne. Swoje prace sygnował odręcznie grawerowanym, skróconym imieniem i nazwiskiem: "MarFal" |
|
|
|
| 

| FOTO-PAM | Kraków | Spółdzielnia "FOTO-PAM" była finalnym producentem polskiego noża wojskowego, przeznaczonego dla nurków. Nóż AKP (Akademicki Klub Podwodny?) opracowany został i produkowany był w latach osiemdziesiątych XX wieku, był następcą noża dla nurków produkowanego w całości przez Gerlacha. Rękojeść noża wykonana była z tworzywa sztucznego zakończonego metalową głowicą, głownia zamawiana była w Gerlachu stąd oznaczenia tej firmy na klindze. W pierwszych wersjach tego noża na rękojeści tłoczono, po jednej stronie napis AKP, a po drugiej NOTOTENIA - w późniejszych wersjach po jednej stronie tłoczono napis AKP, a po drugiej EKSPLO.
|
|
|
|
|


|
FSM Fabryka Samochodów Małolitrażowych |
Bielsko Biała |
Fabryka Samochodów Małolitrażowych (FSM) działała w latach 1971-1992. Uboczną częścią jej produkcji były kosy i brzytwy, produkowane w wydzielonym zakładzie (Patrz: Starobielska Fabryka Kos). Fabryka sygnowała swoje brzytwy i kosy puncą "FSM". |
|
|
|
|


| Garbacik Rafał "Nomad"
| Gąsówka
| Nożownik i kowal hobbysta zajmujący się wykonywaniem noży od 2009 roku. Preferuje naturalne materiały typu: drewno, poroże, skóra, mosiądz, miedź oraz stale węglowe i damast. Zdecydowaną większość jego noży stanowią noże wykute własnoręcznie. Od 2012 roku sygnuje swoje prace inicjałami "RG", wcześniej bez puncy. Rafał Garbacik jest członkiem PSTNiBB. Prace tego nożownika możecie obejrzeć klikając w poniższy link:
http://picasaweb.google.com/117577970697720653989
|
|
|
|
|

















  



 

  



|
Gerlach |
Drzewica
|
Najstarsza, najbardziej znana i największa polska firma nieprzerwanie produkująca noże od ponad 250 lat. Tradycja firmy nawiązuje do roku 1760, miejscowości Drzewica i założyciela tamtejszych kuźnic Filipa Nereusza Szaniawskiego, który właśnie w tym roku zbudował w dobrach swojego ojca piec i dwie fryszerki służące do przetopu surówki w żelazo - jednak późniejszy "Gerlach" nie przejął tych zakładów bezpośrednio od ich założyciela. W 1809 roku Drzewica przeszła na własność rodziny Reiskich, ale z powodu długów zostaje w 1920 roku wydzierżawiona angielskiemu metalurgowi Tomaszowi Evansowi z Warszawy, założycielowi firmy odlewniczej, znanej w przyszłości pod nazwą "Bracia Evans". Tomasz Evans w roku 1824 roku rozbudowuje zakłady, następnie w 1824 roku wykupuje je i pozostaje ich właścicielem aż do roku 1866, kiedy to sprzedaje fabrykę Stanisławowi Lilpopowi (zm. 1866 r.) i Wilhelmowi Rauowi z "Rządowej Fabryki Machin" (późniejszej spółce "Lilpop, Rau i Loewenstein"). To od tej firmy w 1886 roku drzewicką fabrykę odkupuje rodzina Kobylańskich, właściciele firmy nożowniczej "Gerlach" z Warszawy.
Założycielem firmy "Gerlach" był Samuel Gerlach, który powróciwszy w 1824 roku do kraju założył przy ul. Podwale w Warszawie wytwórnię noży. W 1825 roku firmę przeniesiono do dawnego kościoła pw. Św. Benona przy ul. Pieszej 1 w Warszawie. Samuel Gerlach kierował firmą do swojej śmierci w 1839 roku, rozbudowując ją przez ten okres i zdobywając sławę świetnego producenta noży (produkty Gerlacha zdobyły między innymi dwa złote medale na kolejnych targach technicznych). Po nim firmą przez 6 lat (9 lat?) kierowała wdowa Marianna Gerlach z Kościelskich. Po jej śmierci kierownictwo fabryki przeszło w ręce majstra nożowniczego Augusta Kobylańskiego, który w tym samym roku ożenił się z najstarszą córką Samuela, Emilią. W 1872 roku rodzina Kobylańskich zmuszona była sprzedać fabrykę Wojciechowi Bieńkowskiemu. Było to konsekwencją udziału w powstaniu styczniowym Augusta Kobylańskiego i kłopotów, które w wyniku tego spadły na całą rodzinę. Już trzy lata później, w 1875 roku syn Augusta, Samuel Kobylański założył w Warszawie nową fabrykę, która funkcjonowała pod nazwą "S. Kobylański dawniej S.Gerlach". Rozwijająca się błyskawicznie firma potrzebowała miejsca i dlatego Samuel Kobylański zadecydował o przeniesieniu jej siedziby do kupionych w 1886 roku Kuźnic Drzewieckich. W 1893 roku ruszyła produkcja w nowym miejscu. Firma pozostawała w rękach rodziny Kobylańskich aż do 1943 roku.
Koronę w godle i na sygnaturach Gerlacha po raz pierwszy umieszczono w pierwszej połowie XIX wieku, było to wyróżnienie przyznane jako nagroda za znakomitą jakość wyrobów przez cara Mikołaja I. Firma podczas swej historii kilkukrotnie zmieniała nazwę, obecnie funkcjonuje jako Gerlach S.A.
Gerlach w latach 1975 - 1982 wchodził w skład Kombinatu Wyrobów Nożowniczych i Nakryć Stołowych "Gerlach" w Drzewicy (od 1978 roku - Kombinat Nakryć Stołowych"), który tworzyło kilka firm. Gerlach zajmował w nim pozycję kluczową i podstawową, a dyrektor tego zakładu był jednocześnie dyrektorem całego Kombinatu. W latach 1975-1981 do Kombinatu oprócz Gerlacha należały następujące firmy: Fabryka Nakryć Stołowych "Lefana" z Legnicy, Fabryka Nakryć Stołowych "Polwid" z Cieszyna i Fabryka Nakryć Stołowych ze Stojadeł. Warto nadmienić w kontekście naszych zainteresowań, że tylko w FNS Gerlach produkowano scyzoryki i noże składane.
Na przestrzeni wieków produkcja firmy obejmowała bardzo szeroki asortyment, od narzędzi rolniczych począwszy, poprzez sztućce i zastawę stołową na nożach wojskowych i scyzorykach skończywszy. Obecnie, sądząc po aktualnej ofercie Gerlach skupia się na produkcji noży kuchennych, sztućców, zastaw stołowych i naczyń kuchennych. Noże innego typu (w tym scyzoryki), których to dawniej Gerlach produkował bardzo wiele to już chyba śpiew przeszłości - w każdym razie w katalogu firmy dostępnym na stronie internetowej znajdziemy tylko jeden model scyzoryka i jeden okulizak. W 2010 roku Gerlach przestał produkować noże innego typu niż kuchenne i sztućce, w każdym bądź razie na oficjalnych stronach firmy Gerlach nie znajdziemy już innych noży niż te, wymienione obok. W tym samy roku rozpoczęła działalność w Drzewicy, pod tym samym adresem, co Gerlach prywatna spółka Gerpol, w której ofercie znaleźć możemy noże produkowane do tej pory przez Gerlacha (ogrodnicze i monterskie -dane na 2012 rok). Z pewnością produkcję noży składanych, ogrodniczych, monterskich i scyzoryków (przynajmniej w części) przejęła od Gerlacha firma Polmag z miejscowości Końskie.
W listopadzie i grudniu 2012 roku można było przeczytać w prasie (Tygodnik Opoczyński, Nasze Miasto Tomaszów Mazowiecki) informacje o tym, że Gerlach ostatecznie zamyka linię produkcyjną. Od tej chwili firma skupia się wyłącznie na handlu. Smutne, prawda?
Firma na przestrzeni lat używała wielu różnych wzorów punc w różnych konfiguracjach napisów i znaków (z koroną lub bez, z oznaczeniem rodzaju stali, z datą powstania firmy, z nazwą "Poland" gdy nóż był przeznaczony na eksport itd.), jednak prawie zawsze (w nowożytnej historii) umieszczała na głowniach nazwę "Gerlach". Z firmą i jej historią możecie szczegółowo zapoznać się klikając w poniższe linki (na stronie sztućce.pl należy poszukać odnośników pod produktami Gerlach, warto):
http://www.gerlach.pl/ www.sztucce.pl http://kosa.net.pl/gerlach.php
W latach 1973-1975 Gerlach wszedł w kooperację z amerykańską firmą "Camillus Cutlery Co." produkując na jej zlecenie różne scyzoryki. Były one sprzedawane pod marką "Camillus" lub pod marką należącej do "Camillusa" firmy: "Syracuse Knife Co.". Jedynym śladem tej kooperacji, jeśli idzie o punce tych scyzoryków był wybity na głowni, po drugiej stronie napis "Product of Poland" oraz liczba będąca prawdopodobnie oznaczeniem modelu noża. Prawdopodobnie współpracę zerwano ze względu na niską jakość produktów dostarczanych przez Gerlacha (to niepotwierdzona oficjalnie informacja). Na okładzinach tych noży umieszczano również orła, stylizowanego na orła amerykańskiego.
Na wykonanych z tworzywa rękojeściach noży przeznaczonych dla harcerzy (popularnych "finek"), Gerlach przez lata wytłaczał lilijkę. W finkach starszego typu lilijkę mościła się przeważnie w owalnym zagłębieniu, w najnowszym modelu finki (produkowanym bodajże od lat dziewięćdziesiątych XX wieku), zagłębienie to dostosowane jest kształtem do kształtu lilijki. Zmienił się też sam kształt rękojeści i tworzywo, z którego została ona wykonana - w nowych nożach rękojeść jest znacznie szersza i bardziej porowata. Dawne finki miały też obustronny, mały metalowy jelec, w nowym modelu jelec jest plastikowy, jednostronny i stanowi integralną część rękojeści.
Na głowniach różnego rodzaju noży monterskich i innych przeznaczonych do specjalnych zastosowań zamieszczano odpowiednie oznakowanie, np. RGMe, RMGc, RGMd, RNGe, RGNe - według norm branżowych oznacza to: RGMc - nóż monterski składany RGMe - nóż monterski składany z rozwiertakiem RGMd - nóż monterski z głownią stałą
Symbol "PN" umieszczony pod puncą Gerlacha jest prawdopodobnie skrótem od znaku "Polska Norma".
SANO - oznaczenie to widniało na głowni noża kuchennego, jednak nie jest to nazwa serii lub linii noży. Zostały one wyprodukowane przez Gerlacha prawdopodobnie jako materiał reklamowy dla firmy o nazwie "SANO".
Sygnatura "IIC" umieszczona była na głowni scyzoryka pochodzącego z lat siedemdziesiątych XX wieku. Na okładzinach tych noży umieszczono "amerykańskiego" orła. W ulotkach reklamowych Gerlacha z lat 1975-76 widnieje 10 takich modeli scyzoryków, oznaczone są symbolami od NK 601 do NK 610, są to noże z czerwonymi okładzinami przypominające scyzoryki szwajcarskie - opisane są jako scyzoryki "amerykańskie", kolejny to duży model NK 306 (podobny do NK 612 z końca XX wieku) opisany jako scyzoryk myśliwski. Ciężko jest mi powiedzieć, czy scyzoryki z orłem na okładzinie produkowane były również w okresach wcześniejszych i późniejszych przez wskazanym wyżej.
Sygnatura "Gerlach" oraz "Norblin" wybita na głowni jednego noża - pod koniec XIX wieku firma "S.Kobylański dawniej S.Gerlach" nawiązała współpracę z warszawskimi wytwórniami wyrobów platerowanych: Norblinem, Hennebergiem i Fragetem dostarczając gotowe głownie do ich wyrobów. Sygnatura ta została naniesiona na nożu, który zapewne powstał właśnie we współpracy Gerlacha z Norblinem.
Sygnatura "Gerlach" oraz "J.Fraget" wybita na głowni jednego noża - pod koniec XIX wieku firma "S.Kobylański dawniej S.Gerlach" nawiązała współpracę z warszawskimi wytwórniami wyrobów platerowanych: Norblinem, Hennebergiem i Fragetem dostarczając gotowe głownie do ich wyrobów. Sygnatura ta została naniesiona na nożu, który zapewne powstał właśnie we współpracy Gerlacha z Fragetem.
|
|
|
|
| 


| Gerpol
| Drzewica
| Fabryka Nakryć Stołowych Gerpol Sp.z.o.o. działa od 2011 roku w Drzewicy. Siedziba firmy mieści się pod tym samym adresem, co Gerlach (ul. Braci Kobylańskich 41). Choć nazwa (i firma) jest nowa, to spółka odwołuje się do liczącej ponad 250 lat tradycji produkcji noży w Kuźnicach Drzewieckich, nie powołując się jednak bezpośrednio na związki z Gerlachem. Jeszcze w 2011 roku w jej ofercie można było znaleźć noże sygnowane marką Gerlach, obecnie (2012 r.) wytwarza noże wyłącznie pod własną marką. W firmie produkuje się noże różnego typu (masarskie, rzeźnicze, kuchenne, sierpaki) oraz sztućce i nożyczki. W lipcu 2013 roku udało mi się skontaktować z firmą Gerpol. Na zadane pytania dotyczące historii i produktów firmy otrzymałem odpowiedź, iż właścicielem Gerpolu jest p. Jullian Sobolewski, który od ponad 40 lat zajmuje się wytwarzaniem sztućców i noży. Pan Sobolewski jest też wybitnym specjalistą w zakresie zarządzania produkcją i sprzedaży, a przede wszystkim specjalistą od utrzymania najwyższej jakości wyrobów ze stali nierdzewnej. Poza tym w odpowiedzi napisano, że Gerpol w Polsce wytwarza technologię i styl oraz kontynuuje tradycję Kuźnic Drzewickich natomiast produkcję noży "zleca zewnętrznym kontrahentom, wykwalifikowanym zakładom produkcyjnym, kontrolując cały proces wytwarzania i inspekcję wyrobów gotowych". Na zadane wprost pytanie, czy Gerpol zleca produkcję swoich noży w Azji nie otrzymałem odpowiedzi. Firma sygnuje swoje produkty nazwą "GERPOL" lub napisem "GERPOL" zwieńczonym identyczną jak w przypadku Gerlacha koroną.
www.fnsgerpol.pl
|
|
|
|
| 
| Gielniak | Przedbórz | Firma nożownicza działająca w Przedborzu w okresie przedwojennym, z pewnością wytwarzano w niej noże kuchenne. Została sprzedana lub przejęta przez Warsztat noży Franciszka Piotrowskiego i Henryka Opaczyńskiego z Przedborza. |

 |
Glowel |
Krasocin |
PPHU "Glowel" została założona w 1978 roku przez Jana Głowackiego, pierwotnie funkcjonowała pod nazwą "Ślusarstwo Produkcyjne Jan Głowacki". "Glowel" specjalizuje się w produkcji noży kuchennych i rzeźniczych, jednak na zamówienie wykonują również noże myśliwskie i inne, a nawet szable. Noże produkcyjne oznakowane są sygnaturą "GLOWEL POLAND" z umieszczoną pomiędzy wyrazami sylwetą wiatraka. Natomiast noże wykonywane na zamówienie, np. myśliwskie, mają różne oznaczenia lub nie mają ich wcale.
http://www.glowel.com.pl/index.htm
|
|
|
|
|

| Gnaś Dominik Dominus Forge | Kraśnik | Kowal zajmujący się od 2014 roku wykuwaniem noży oraz ozdób, narzędzi służących do obróbki drewna i innych wyrobów kowalskich. Preferuje naturalne materiały typu drewno, róg, poroże i skóra. Swoje noże sygnuje dwiema literami "G" (odwróconymi względem siebie) umieszczonymi na tarczy. Z pracami tego nożownika możecie zapoznać się klikając w poniższy link:
https://www.facebook.com/dominusforge/?ref=ts&fref=ts
|
|
|
|
|
 |
Gnyp Piotr
|
Śląskie |
Piotr Gnyp to znakomity artysta działający od 1984 roku. Zajmuje się przede wszystkim grawerowaniem w różnych technikach - jest jedynym grawerem w Polsce stosującym niezwykle pracochłonną technikę nazywaną bulino. Ozdabia głównie broń myśliwską, ale wytwarza też biżuterię i myśliwskie noże. Prace tego twórcy zrobione są z wielkim smakiem i ogromną dbałością o detale, cechują się też niezwykle wysokim kunsztem wykonania. Do wytwarzania noży i inkrustacji używa różnego rodzaju szlachetnych materiałów, w tym tak ekskluzywnych jak na przykład: kość słoniowa, zęby morsa i narwala, złoto, białe złoto ,srebro. Sygnuje swoje wyroby własnym nazwiskiem "P Gnyp" umieszczanym zazwyczaj na małej, okrągłej złotej płytce.
http://www.petergnyp.com/
|
|
|
|
|

| Gołębiowski Tomasz
| Brzesko-Okocim
| Tomasz Gołębiowski swój pierwszy nóż wykonał w 2010 roku, kolejne stanowiły prezenty dla rodziny i przyjaciół, obecnie wykonuje też noże na zamówienie. Sam uważa się za hobbystę, który po prostu realizuje się tym, co robi. Większość z jego noży powstaje przy użyciu prostych narzędzi z materiałów z odzysku: starych pił tarczowych, pilników, noży do strugarki, etc., etc. Preferuje materiały naturalne, znacznie rzadziej korzysta z tworzyw sztucznych. Nigdy nie wykonuje jednego wzoru noża po raz drugi, dba o różnorodność. Swoje noże sygnuje od 2015 roku stanowiącymi ambigram literami "TK" (Thomash Knives). Prace tego nożownika możecie obejrzeć klikając w poniższy link:
https://www.facebook.com/tomashknives/?pnref=story
|
|
|
|
| 
| Gosmet
| Brzoza
| Spółdzielnia Rzemieślnicza GOSMET (obecnie Gosmet Sp. Z.o.o.) została założona w 1946 roku w miejscowości Brzoza koło Bydgoszczy. Działa w branży metalowej oferując szeroki zakres produktów, od artykułów gospodarstwa domowego począwszy, poprzez narzędzia, na pokryciach dachowych skończywszy. W firmie wytwarza się do dzisiaj małe nożyki kuchenne i drobne narzędzia AGD, za czasów PRL wytwarzano w niej również większe noże kuchenne i sztućce. W okresie PRL noży wypuszczanych przez tą spółdzielnię raczej nie sygnowano (przynajmniej egzemplarze, które widziałem), dołączano do nich jedynie papierową metkę z podstawowymi informacjami i nazwą producenta. Natomiast puncę "GOSMET BYDGOSZCZ", jak zauważyłem, umieszczano na drobnych artykułach gospodarstwa domowego oraz na narzędziach. Nie jestem jednak w stanie powiedzieć, czy na wszystkich.
www.gosmet.pl
|
|
|
|
| 

| Górny Bernard | Malawa | Nożownik mieszkający i pracujący w miejscowości Malawa pod Rzeszowem. Pierwsze noże wykonał będąc uczniem szkoły zawodowej, przez kilka lat pracował w zawodzie ślusarza, miał więc dostęp do narzędzi i materiałów. Do nożownictwa wrócił po dłuższej przerwie kilka lat wstecz, ucząc się skuwania damastu pod okiem Krzysztofa Panasa z Łańcuta. Obecnie wytwarza noże z samodzielnie skuwanego damastu, każdy z nich jest niepowtarzalny i wykonany tylko w jednym egzemplarzu. Preferuje naturalne materiały. Rocznie powstaje tylko kilka noży ponieważ, jak pisze sam twórca, nożownictwo to jego pasja, a nie sposób zarobkowania. Cały czas stara się doskonalić swój warsztat, poszukuje nowych rozwiązań i eksperymentuje. Ulubionym typem noży Bernarda Górnego są noże kuchenne, ale nie stroni od wytwarzania noży myśliwskich i wyjątkowych wzorów przeznaczonych na specjalne okazje. Od kilku lat jest członkiem Stowarzyszenia Polskich Artystów Kowali "SPAK"
Swoje noże sygnuje inicjałem imienia i nazwiskiem "B. GÓRNY" a małe formy stylizowanym zodiakalnym rakiem, chociaż nie zawsze sygnatury stosuje. Z pracami tego twórcy możecie zapoznać się klikając w poniższe linki:
https://www.facebook.com/Strona-Bernard-G%C3%B3rny-669777393185081/ http://theforgeoftalents.com/
|
|
|
|
| 
| GrafKnives | Szczecin | Polska firma założona w 2012 roku przez Michała Prądzyńskiego. GrafKnives zaczynał od wytwarzania noży przeznaczonych do rzucania, obecnie w firmie projektuje się i wytwarza również toporki do rzucania, tomahawki taktyczne oraz oczywiście noże-rzutki. W przyszłości Michał Prądzyński planuje rozszerzenie oferty o noże z głownią stałą oraz noże składane. GrafKnives w odróżnieniu od większości polskich nożownikó nie wytwarza noży i toporków detalicznie, charakterystyczną cechą tej firmy jest produkcja na większą skalę. GrafKnives oznacza swoje produkty czaszką, pod którą widnieją dwa skrzyżowane noże, nad czaszką umieszczony jest napis "GRAF KNIVES". Z ofertą tej firmy możecie zapoznać się klikając w poniższy link:
http://grafknives.pl/
|
|
|
|
| 
| Gruszka Paweł G-Custom "Grucha" | Pilchowice | Fascynacja nożami u Pawła Gruszki (ur. 7 X 1973 r.) rozpoczęła się już w dzieciństwie, jego pierwszym ukochanym nożem był sztylet przywieziony w latach sześćdziesiątych z Wielkiej Brytanii przez jego ojca. Kolejne noże to były różnego rodzaju scyzoryki i nożyki noszone po kieszeniach. Zbieranie noży zaczęło się "na poważnie" pod koniec lat dziewięćdziesiątych, kiedy rozpoczął pracę zawodową. Zainteresowanie nożownictwem przyszło wraz z odkryciem przez Pawła forum Knives.pl, postanowił wtedy podjąć próbę własnoręcznego wykonania noża. Zbiegło się to w czasie z zakupem domu, który posiadał część warsztatową, nic więc nie stało już na przeszkodzie by oddać się tej pasji. Projekty noży są przez Pawła wstępnie szkicowane na papierze, następnie modyfikacje do czasu, aż nie osiągnie on zadowalającego dla siebie efektu. Dalej przenosi on projekty na stal, wycina "kątówką" i kładzie szlify, używa prostych narzędzi i elektronarzędzi. Twórca ten nie preferuje żadnych materiałów, jak sam zaznacza, wciąż jest na etapie eksperymentowania. Sygnuje swoje prace dwiema, odwróconymi względem siebie literami "G" wpisanymi w okrąg. Z pracami Pawła Gruszki zapoznacie się klikając w poniższy link:
https://www.facebook.com/Gcustomknives/timeline
|
|
|
|
|






|
G.Borowski |
Warszawa |
Nieistniejąca już "Pierwsza w Kraju Fabryka Broni Siecznej G.Borowski" była jedną z najbardziej znanych i cenionych wytwórni broni białej w Polsce (przez cały okres swego istnienia była firmą zarządzaną jednoosobowo). Firma powstała w 1900 roku pierwotnie jako zakład wyrobów nożowniczych założony i prowadzonego przez Gabriela Borowskiego. W 1911 roku zakład G. Borowskiego mieścił się przy ulicy Leszno 73 w Warszawie i zatrudniał w nim ośmiu pracowników, a swoje wyroby (noże, nożyczki, scyzoryki itp.) sprzedawał we własnym sklepie mieszczącym się przy ul. Żabiej 4. W czacie I WŚ firma przestała działać ponieważ jej właściciel został ewakuowany przez Rosjan poza granice kraju. W 1916 roku powrócił do Warszawy i wznowił produkcję w nowym miejscu pod szyldem "Fabryka wyrobów stalowych". Od 1919 do 1921 roku firma wytwarzała szable typu wz.1917 i wz.1921 na potrzeby Wojska Polskiego. Równolegle produkowała też szable oficerskie, półszable policyjne, kordziki różnego typu (między innymi wz.24/37), szable dla korpusu dyplomatycznego, broń sportową itd. itp. Gabriel Borowski zmarł bezpotomnie w 1929 roku, firmę objęła na mocy testamentu siostrzenica byłego właściciela, zmieniła ona nazwę fabryki na "Gabriel Borowski spadkobierczyni Joanna Jankowska". Wyroby z tej wytwórni były niezwykle popularne i cenione między innymi ze względu na swą jakość. Są współcześnie najliczniej reprezentowane we wszelkiego typu zbiorach i kolekcjach. Najczęściej używaną sygnaturą tej fabryki były: "G.BOROWSKI WARSZAWA" oraz `"G. BOROWSKI LESZNO 27 WARSZAWA". Sygnatura "G. BOROWSKI W WARSZAWIE" po jednej stronie głowni oraz data 1920 umieszczone były na klindze noża opisanego przez sprzedawcę jako nóż leśnika. Rękojeść z poroża jelenia, nitowana, drewniana pochwa. |
|
|
|
|

| Haś Dawid "Cronos" | Siekierczyn | Dawid Haś (ur. 1994 r.) jest nożownikiem hobbystą wytwarzającym noże od 2009 roku. Nie ma ulubionych typów noży, wykonuje je zarówno według nowoczesnych, jak i bardziej tradycyjnych wzorów. Jeśli chodzi o materiały to preferuje stal nierdzewną, stabilizowane drewno, drewno egzotyczne, rzadziej stabilizowane drewno rodzimych gatunków. Każdy ze swoich noży projektuje i wykonuje własnoręcznie, od początku do końca, dużą uwagę przywiązując do starannego wykończenia noży bacząc na to, by noże przez niego wytwarzane były naprawdę wysokiej jakości. Dawid Haś sygnuje swoje prace pseudonimem "Cronos", inskrypcja jest podkreślona przez łączące się litery "C" i "s".
|
|
|
|
| 



| Hel Ostap | Szczecin | Ostap Hel (ur. 1991 r.) to nożownik hobbysta wytwarzający noże od 2012 roku; wcześniej, bo już od 2011 roku projektował noże (i nadal projektuje) współpracując miedzy innymi z Januszem Bladowskim, Grzegorzem Surdelem, Kamilem Brodackim i Radosławem Łęgowikiem. Pierwsze własnoręcznie zrealizowane przez Ostapa projekty to były lekkie noże typu "neck knife" z oplotem z parakordu. Pierwsze swoje noże sygnował odręcznym podpisem, od 2015 roku używa nowej sygnatury składającej się ze stylizowanych inicjałów "OH", pod którą czasem umieszcza pełne imię i nazwisko. Noże/projekty stworzone dla innych twórców oznacza inskrypcją "Designed by Ostap Hel".
|
|
|
|



|
Herman Bartosz "Herman" |
Łódź |
Nożownik hobbysta zajmujący się wykonywaniem noży według własnych projektów lub według projektów zleceniodawców. Szczególną uwagę przykłada do wyjątkowości i utylitarności swoich projektów. Bartosz Herman był członkiem PSTNiBB. Sygnuje swoje wyroby umieszczanym na grzbiecie noży własnym nazwiskiem "Herman". Od 2012 roku umieszcza swoją sygnaturę na płazie głowni.
http://pl-pl.facebook.com/herman.knives?sk=info
Zapraszam do przeczytania wywiadu z Bartoszem Hermanem:
http://www.navaja.pl/polskie-noze/109-bartosz-herman.html
Sygnaturę "KNIVES.PL REGION ŁÓDZKI" umieszczono na serii noży wykonanych w 2014 roku przez Bartosza Hermana dla miłośników noży z Łodzi i okolic, użytkowników forum Knives.pl. |
|
|
|
|

| Ifosto | Stojadła | Patrz: Stojadła FMW |
|
|
|
|


|
Jakubiec Piotr "Kubek" |
Warszawa |
Bardzo znany i ceniony nożownik, który, choć przygodę z wykonywaniem noży zaczął będąc jeszcze dzieckiem, za swój początek uznaje rok 2005. Wytwarza noże różnego typu, w zasadzie klasyczne kształtem i raczej preferuje naturalne materiały, szyje również pochewki. Zaprojektował bardzo charakterystyczną dla siebie rękojeść, która cechuje się silnie zaznaczonymi podcięciami pod palce. Był to jeden z jego pierwszych projektów i chociaż od tego czasu wykonywał różne noże, to od czasu do czasu w jego galerii pojawia się kolejny, w którego rękojeści "pobrzmiewają echa" tego właśnie kształtu. Piotr Jakubiec był członkiem PSTNiBB. Dawniej sygnował swoje noże wizerunkiem kubka, od października 2011 roku stosuje nową puncę - litera "P" wpisana w literę "J" tworzącą zarys tarczy.
http://kubek.knives.pl/ http://www.knifemakers.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=21&Itemid=57 http://www.knives.pl/forum/index.php/board,64.0.html
|
|
|
|
|

| Jasiewicz Jakub "Puma" Patryk Pawlik "Kaminari" | Trójmiasto Reda | Nóż Pomorskiej Grupy Knives.pl to seria 16 noży, które powstały w 2015 roku na życzenie pochodzących z Pomorza Gdańskiego miłośników noży zrzeszonych na forum Knives.pl. Projekt noża wykonał Ostap Hel kierując się sugestiami i życzeniami członków grupy, noże wykonali Jakub Jasiewicz oraz Patryk Pawlik. Wsparcia merytorycznego udzielili Janusz Bladowski, Szczepan Rubczyński, Artur Szyngwelski oraz DrWall.
|
|
|
|
|

 |
Jaśkowiak Tomasz "Siaj" |
Lubań
|
Nożownik, który swą przygodę z wykonywaniem noży rozpoczął w połowie 2008 roku. Najchętniej wykonuje noże ze stali węglowej i drewna, choć nie stroni też od innych materiałów (na przykład własnoręcznie wykonanej mikarty). Swoje noże zaczął oznaczać od 2009 roku, od tego też roku na własnoręcznie wykonanych pochewkach ze skóry tłoczy wizerunek skrzydlatego smoka.
|
|
|
|
| 
| Jedliński Jan
| Krogulcza Sucha
| Jan Jedliński (ur. 1989 r.) to nożownik-hobbysta, który swój pierwszy nóż wykonał już w wieku 12 lat, ale nóż z prawdziwego zdarzenia pokazał w roku 2012. Preferuje naturalne materiały, głównie poroże i drewno, jeśli idzie o stal, to nie ma ulubionej. Wykonuje głównie noże użytkowe, w typie, który można określić jako myśliwski, bądź obozowy. Swoje prace od 2015 roku sygnuje puncą przedstawiającą wielką literę "J" wpisaną w kształt noża. Z pracami tego twórcy możecie zapoznać się klikając w poniższy link:
http://forum.knives.pl/index.php/topic,161833.0.html
|
|
|
|
| 
| J. Kuntner | Katowice | Józef Kuntner prowadził przed wojną największych skład wyrobów metalowych i szlifiernię na Górnym Śląsku. Siedziba firmy mieściła się w Katowicach, pierwotnie przy ul. 3 maja 38, najprawdopodobniej w drugiej połowie lat trzydziestych została przeniesiona pod adres 3 maja 30, wskazują na to daty pism (Młodzież Katolicka 1934 r., ul. 3 maja 38 - Powstaniec 1937, Gość Niedzielny 1939 r., ul. 3 maja 30), w których ukazywały się ogłoszenia tej szlifierni. W firmie tej zarówno produkowano wyroby metalowe, jak i sprzedawano produkty importowane (np. z Solingen), w swojej ofercie miała noże i brzytwy. Sygnatura ze zdjęcia naniesiona była na metalowym scyzoryku zdobionym techniką gilosz. Nie mam pewności, czy noże produkowane były w Polsce, czy też za granicami kraju, chociaż błąd w nazwie miasta sugeruje, że może to być produkt importowany i tylko oznaczony nazwą firmy. |
|
|
|
| 

| Kajda Michał "Mikador"
| Sieniczno
| Michał Kajda zajmuje się nożownictwem od 2010 roku. Fascynował się białą bronią japońską i średniowieczną, rozwinięciem tych zainteresowań było właśnie nożownictwo. Głownie noży wykuwa własnoręcznie w swojej kuźni, również dziwerowe. Nie trzyma się jednej stylistyki, wykonuje noże różnych typów, od wojskowych począwszy, na nożach stylizowanych na te z dawnych epok skończywszy. Wszystko zależy od natchnienia i chwili. Stosuje różne rodzaje materiałów, drewno egzotyczne i owocowe, poroże, skóra, metale kolorowe. Najważniejsze dla tego twórcy jest to, jak sam podkreśla, by jego noże były perfekcyjnie wykonane i wykończone. Swoje prace sygnuje połączonymi w jedno inicjałami "MK", czasem dodaje pod tą puncą, lub z drugiej strony głowni nazwisko. Z nożami tego twórcy możecie zapoznać się klikając w poniższy link:
https://www.facebook.com/Mikador-MK-Knives-Hand-Made-466064466901106/?fref=ts
|
|
|
|
| 

| Kamiński Piotr | Łojki | Pochodzący z Częstochowy nożownik (aktualnie mieszka w Łojkach), który nożownictwem zajmuje się od 2013 roku. Wytwarza głównie noże typowo użytkowe, bardzo rzadko robi nóż z przeznaczeniem ozdobnym. Preferuje stale narzędziowe niestopowe lub niskostopowe Shirogami 2, ŁH13, chętnie przerabia też stare pilniki i np. resory. Jeśli idzie o rękojeści to lubi naturalne materiały, głownie drewno (szczególnie palisander) z dodatkami typu mosiądz, miedź, stal nierdzewna. Własnoręcznie szyje też pochewki ze skóry, a w wyjątkowych przypadkach (przy tanto) pochewki z drewna.
Swoje prace sygnuje stylizowaną literą "K", wcześniej kilkukrotnie użył sygnatury z pełnym nazwiskiem (obecnie już nie stosowanej). Z pracami tego twórcy możecie zapoznać się klikając w poniższy link:
https://www.facebook.com/pkbladesmith/
|
|
|
|
| 
| Kampka Marcin | Racibórz | Nożownik hobbysta wytwarzający noże przy pomocy frezarki CNC. Preferuje tworzywa sztuczne, choć nie unika też materiałów typu drewno. Poszczególne elementy noży wycinane są za pomocą frezarki, następnie składane i wykańczane ręcznie. Marcin Kampka sygnuje swoje noże połączonymi inicjałami "MK". Z pracami tego twórcy zapoznać się możecie klikając w poniższy link:
https://www.facebook.com/mkknivesandtools
|
|
|
|
| 


| Kałabun Zbigniew | Siedlce | Zbigniew Kałabun (ur. 1981 r.) to mieszkający w Siedlcach pasjonat noży i nożownictwa, oczywiście sam również noże robiący. Swój pierwszy nóż wykonał w 2015 roku. Preferuje głównie stal węglową oraz D2, a jeśli idzie o materiały na rękojeści to tworzywa sztuczne, choć używa również i różnego rodzaju gatunków drewna. Większość wykonanych przez tego twórcę narzędzi to noże przeznaczone do codziennego noszenia (podręczne) oraz "taktyczne", z pełnym trzpieniem (2017 r.), ale w przyszłości zamierza robić noże również z trzpieniami niepełnymi oraz składane bez blokad. Własnoręcznie wykonuje też pochewki z kydeksu. Swoje prace oznacza wielką literą "S", będącą pierwszą literą przydomka tego twórcy: "Sprytny Zbyś".
Z pracami tego nożownika możecie zapoznać się klikając w poniższy link:
https://www.facebook.com/Sprytnyknives/?__mref=message
|
|
|
|
|  | Kapuściński Giedymin | Szczecin | Giedymin Kapuściński wytwarza noże od 2010 roku. Specjalizuje się w wykonywaniu dużych i bardzo dużych noży, o głowniach przekraczających 25 cm ponieważ takie noże, jak sam pisze, najbardziej mu odpowiadają. Tworzy wyłącznie w oparciu o własne projekty i nie powtarza wykonywanych wcześniej wzorów. Ma swój własny, rozpoznawalny styl, którego nie sposób pomylić z pracami innych twórców. Preferuje naturalne materiały, zwłaszcza stal węglową, drewno i poroże. Swoje prace oznacza dopiero od 2013 roku. Dodatkowe informacje o tym nożowniku wraz ze zdjęciami jego prac znajdziecie w linkach zamieszczonych poniżej:
http://www.giedyminsbigblades.awsome.pl/index.htm http://forum.knives.pl/index.php/board,296.0.html |
|
|
|
| 


| Karge | Poznań | Na przełomie XIX i XX wieku działało w Poznaniu przynajmniej dwóch kupców o nazwisku Karge: Edward i Stanisław. Prawdopodobnie byli to bracia. Z pewnością handlowali oni towarami metalowymi, między innymi nożami i brzytwami, nie znalazłem jednak potwierdzonej informacji świadczącej o tym, że byli również producentami noży i brzytw, ale... Obie firmy miały w swojej nazwie dodatek "szlifiernia", co może sugerować, że oprócz działalności kupieckiej prowadzili oni także działalność wytwórczą. W reklamach obu firm ukazujących się w pismach z początku XX wieku ("Straż", "Katolik", "Poradnik Gospodarski", "Lotnik", "Gazeta Grudziądzka") przeczytać możemy, że sprzedawano tam noże, nożyczki, żyletki, brzytwy, etc., dodatkowo, w przypadku Edwarda Karge, w reklamie z, która ukazała się w roku 1901 przeczytać możemy, że sprzedaje on brzytwy z prawdziwej angielskiej stali. Jeśli idzie o Stanisława, z dużym prawdopodobieństwem wytwarzał on również żyletki. Udało mi się też znaleźć informację, że zarówno Stanisław Karge, jak i Edward karge byli mistrzami szlifierskimi (Książka adresowa miasta Poznania, 1923 i 1926 rok), .
"Skład pierwszorzędnych wyrobów stalowych Ed. Karge" (Szlifiernia pędzona siłą elektryczną) została założona w 1878 roku i działała przy ulicy Nowej 7/8 w Bazarze (obecnie Paderewskiego) do roku 1939. W Książce telefonicznej miasta Poznania z lat 1932-1933 widnieje informacja, że pod tym adresem działa "Ed. Karge właśc. Władysław Karge, Skład pierwszorzędnych wyrobów stalowych oraz sprzętów kuchennych, szlifiernia..." - zapewne więc zakład Edwarda przejął ktoś z rodziny o imieniu Władysław (syn?). Z pewnością firma zmieniła właściciela przed lub w roku 1939 ponieważ w książce telefonicznej i adresowej miasta Poznania, pod tym samym adresem figuruje firma "Gregorowicz "Julian dawniej Ed. Karge, specjalność: noże, sprzęty kuchenne, szlifiernia."
Co ciekawe, w latach międzywojennych (na pewno w latach 1929-1939), przy ulicy Wielkiej 7 w Poznaniu, funkcjonowała "Składnica Wyrobów Stalowych Karge i Stein" prowadzona przez Władysława Karge i Czesława Steina, który był jej właścicielem. Na początku lat trzydziestych siedziba tej firmy mieściła się przy Starym Rynku pod numerem 38/39 ("Karge W. i Stein Ci., stalowe wyroby - couteliers"). W tym przypadku mamy jednak do czynienia raczej wyłącznie ze sklepem.
Niestety w przypadku Edwarda i Władysława Karge nic nie jest proste. W Spisie przedsiębiorstw Zachodniej Polski i Pomorza z 1925 roku znalazłem wzmiankę świadczącą o tym, że właścicielem firmy "Ed. Karge" mieszczącej się przy ulicy Nowej 7/8 jest Władysław Karge, natomiast w spółce z Czesławem Steinem działa nie Władysław, a E. Karge, dodatkowo ta ostatnia spółka mieście się przy ulicy Wodnej 7.
"Specjalny skład towarów stalowych Stanisław Karge" (Szlifiernia pędzona siłą elektryczną) - pierwsze wzmianki o tej firmie ukazują się reklamie prasowej z 1913 roku, działała ona przy ul. Wrocławskiej 28/29 w Poznaniu. Przynajmniej od roku 1932 firmę prowadziła żona Stanisława, w Polskiej książce adresowej z lat 1932-1933 pod tym adresem działa firma "Karge Stanisław (właśc. Marja Kargowa), Skład Towarów Stalowych i szlifowanych". Ostatnia wzmianka, którą udało mi się znaleźć pochodzi właśnie z tego roku.
|
|
|
|
| 


| "Karpatia" Wytwórnia i Eksport Kos | Dziedzice | W Polsce międzywojennej działała w miejscowości Dziedzice firma "Karpatia" Wytwórnia i Eksport Kos. Fabryka ta działała na pewno w latach trzydziestych XX wieku. W Gazecie Urzędowej Województwa Śląskiego wydanej w Katowicach 20 sierpnia 1934 roku widnieje informacja o wpisie do rejestru handlowego firmy pojedynczej o nazwie: M.Shcenker, wytwórnia i eksport kos, "Karpatia". Dziedzice, woj. Śląskie. "Karpatia" zajmowała się sprzedażą i eksportem kos oraz innych wyrobów stalowych. Właścicielem wytwórni był Mayer Schenker, wiedeński kupiec, który przeniósł się do Dziedzic i zamieszkał pod adresem: ul. Sobieskiego 192. Poza tym w rejestrze Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej (nr 24131 1937 r.) znalazłem opis patentowy wynalezionego w tej firmie urządzenia do łączenia kosy z kosiskiem, patent został zgłoszony w 1935 roku, przyznano go w roku 1936. Ponadto w katowickiej gazecie "Sokół na Śląsku" (nr 7, 1937 rok) znalazłem reklamę kos tej wytwórni. Z pewnością więc firma działała w latach 1933-1937. Sygnaturę tej wytwórni znalazłem na dwóch brzytwach, jednak co ciekawe, na obu tych brzytwach naniesiono również inskrypcję "Made in England Sheffield", ciężko jest mi orzec z braku informacji i dowodów, czy "Karpatia" była wyłączne eksporterem brzytw czy również ich producentem. Sygnaturą firmy był wizerunek pędzącego zająca z podpisem "KARPATIA DZIEDZICE". |
|
|
|
|


|
Kieda Paweł "Kiedi"
|
Warszawa
|
Bardzo znany i ceniony nożownik wytwarzający noże od 2005 roku. Paweł Kieda przede wszystkim dba o użytkowość swoich noży jednak oczywiście nie zaniedbuje przy tym ich wyglądu. Poza nożami twórca ten wykonuje również piękną biżuterię z damastu (kolczyki, zawieszki) oraz śliczne (to właściwe określenie użyte z premedytacją) miniatury noży i tomahawków. Preferuje naturalne materiały. Paweł Kieda był członkiem PSTNiBB. Sygnuje swoje noże zwróconymi do siebie tyłem inicjałami "KP" - "K" stanowi lustrzane odbicie normalnej litery. Szczegółowe informacje o tym nożowniku wraz ze zdjęciami jego prac znajdziecie w linkach zamieszczonych poniżej:
http://www.knifemakers.pl/content/view/46/57/ http://www.knives.pl/forum/index.php/board,60.0.html
|
|
|
|
|
 


|
Kluska Zdzisław
|
Łódź |
Fascynacja nożami u Zdzisława Kluski (ur. 1959 r.) sięga wczesnego dzieciństwa, swój pierwszy nóż wykonał on bowiem już w wieku 7 lat (był to nóż do papieru zrobiony z miedzianej blachy). Te zainteresowania nie zmieniły się - ukończył on Technikum mechaniczne i praktycznie całe swoje dorosłe życie pracował w zawodach bezpośrednio związanych z obróbką metali, szlifierstwem i wytwarzaniem różnego typu narzędzi, między innymi w łódzkiej firmie Majed stanowiącą część kombinatu Wifama. Przez ten okres wykonywał on oczywiście też noże, jednak przeważnie tylko kilka sztuk rocznie, na zamówienie przyjaciół. Poszukiwał form maksymalnie użytkowych, które jemu i innym użytkownikom miały przede wszystkim służyć do pracy jako użyteczne narzędzia. Od 2000 roku, wraz z uzyskaniem dostępu do internetu rozpoczął poszukiwanie nowych wzorów i form nierzadko czerpiąc inspirację z prac innych twórców. Mniej więcej w tym okresie założył też swój własny warsztat mechaniczny. Zdzisław Kluska nie ma ulubionych gatunków stali, wybiera je kierując się przede wszystkim ich użytkowością i dostępnością, jeśli idzie zaś o materiały na rękojeści, to bardzo lubi drewno pochodzące z rodzimych gatunków. Często też eksperymentuje z rzadko używanymi do tych celów drewnami, jak na przykład czeczotą grabu, bzem lilakiem czy jarzębiną (w tym ostatnim przypadku drewno powinno być chore, ma wtedy wyrazisty i niezwykle ciekawy wzór - w odróżnieniu od zdrowego drewna tego gatunku). 90% jego noży hartowanych jest przez profesjonalne firmy, pozostałe hartuje własnoręcznie. Praktycznie nie wykonuje noży według wzorów dostarczonych przez klientów. Swoje prace sprzedaje zarówno w Polsce jak i poza granicami kraju. W latach 2007-2010 współpracował z wojskową firmą "Sanitas". Zaczął sygnować swoje prace mniej więcej w latach 2006-2007 używając dwóch rodzajów punc. Pierwsza z nich, dawniejsza nie różni się wzorem od drugiej, jest jednak od niej znacznie większa. Obecnie częściej stosuje mniejszą, łatwiejszą w użyciu puncę (choć jednocześnie nadal stosuje starą). Symbol, który przedstawia jego sygnatura nie oznacza nic wyjątkowego, to po prostu wzór wymyślony przez tego rzemieślnika. Czasami na głowniach noży obok sygnatury pojawiają się również cyfry - to skrótowe oznakowanie gatunku stali. Cyfra naniesiona na nożu jest ostatnią z pełnej nazwy stali. Jeśli przy sygnaturze nie ma cyfry, oznacza to, ze nóż został wykonany ze stali 50HS. Do części niektórych swoich prac Zdzisław Kluska dołącza certyfikaty, na których w okrągłej ramce z napisem "HAND MADE KNIVES POLAND-LODZ" umieszczona jest podzielona na cztery części tarcza herbowa z umieszczonymi na niej inicjałami nożownika "Z" i "K" oraz nożem i sygnaturą twórcy.
www.kluskanoze.pl
|
|
|
|
|







| Kobylański
Z. Kobylański
D.Z. Kobylański
|
Drzewica Warszawa Piaseczno
|
Sygnatury te umieszczone były na głowniach noży pochodzących prawdopodobnie sprzed II Wojny Światowej.
Nazwisko Kobylański jest bardzo znane w polskim nożownictwie. Kobylańscy byli od 1846 do 1943 roku właścicielami fabryki noży "Gerlach", która przed upaństwowieniem w 1945 roku nazywała się "Kobylańscy Spółka Akcyjna dla Przemysłu i Handlu Wyrobami Stalowymi". Nie ma jednak pewności, czy w tym przypadku faktycznie chodzi o tą samą rodzinę czy to po prostu przypadkowa zbieżność nazwisk. Nie wiadomo też czy taka sygnatura ("KOBYLAŃSKI" i rysunek topora) oraz inne z nazwiskiem Kobylański stosowane były przez firmę "Gerlach" z Drzewicy - ponieważ wątpliwości mam zbyt wiele, z ostrożnoście zamieszczam je wszystkie w odrębnej rubryce.
Sygnatura "Z.KOBYLAŃSKI WARSZAWA" umieszczona była na głowni tasaka pochodzącego prawdopodobnie sprzed II WŚ. Nie udało mi się odnaleźć informacji na temat tej firmy. Nie wiem też, czy Z. Kobylański był w jakikolwiek sposób spokrewniony ze słynną rodziną Kobylańskich, wytwórców noży z Warszawy i Drzewicy (patrz: Gerlach).
W okresie międzywojennym działała w Piasecznie mała Fabryka wyrobów stalowych ostrych Zbigniew Kobylański i Spółka specjalizująca się w wytwarzaniu noży, tasaków i kos. Nie wiem niestety jak wyglądała punca tej fabryki i czy tasak sygnowany "Z.KOBYLAŃSKI WARSZAWA" może być produktem pochodzącym z tej właśnie wytwórni.
Kolejna sygnatura z indkrypcją "NÓŻ" oraz "D.Z. KOBYLAŃSKI i Ska" umieszczona była nie na nożu, ale na łyżce wazowej.
Identyczna sygnatura "NÓŻ" (z obustronnymi gwiazdkami), tym razem nie połączona z nazwiskiem Kobylański umieszczona była na nożu z obustronnym jelcem, głownią o kształcie szerokiego sztyletu z fałszywym ostrzem na grzbiecie. Prosta rękojeść z jednego kawałka drewna, przymocowana do trzpienia za pomocą nitu. Nóż nie posiadał żadnych ozdób. Poza sygnaturą "NÓŻ" na głowni umieszczono także napis "MADE IN POLAND".
|
|
|
|
| 
| Kołodziej Tomasz "nemesis" | Kędzierzyn-Koźle | Tomasz Kołodziej (ur. 1972 r.) interesował się nożami i nożownictwem od najmłodszych lat, jednak odwagi do tego, by samodzielnie wykonać nóż nabrał dopiero, gdy trafił na forum Knives.pl. Pierwszy, własnoręcznie wykonany nóż powstał w 2011 roku, lecz jak sam twórca przyznaje, początki nie były łatwe. Tomasz zawziął się jednak i postanowił osiągnąć poziom, w którym jego prace będzie można nazwać pełnoprawnymi nożami. Obecnie śmiało można powiedzieć, że mu się to udało. Nożownik ten bardzo emocjonalnie podchodzi do swojej pracy, wkładając w nią maksimum zaangażowania, nie boi się eksperymentować z formą, nie unika też inspiracji ciekawymi projektami uznanych twórców, choć jak ognia unika wtórności i bezmyślnego kopiowania. Każdy z jego noży jest unikatowy, wykonany wyłącznie w jednym egzemplarzu, szczególny nacisk kładzie na harmonijne połączenie użytkowości z pięknym wyglądem. Swoje prace sygnuje od 2014 roku połączonymi w jeden wzór inicjałami "TK". Z pracami tego nożownika możecie zapoznać się klikając w poniższy link:
http://www.tk-knives.pl/
|
|
|
|
| 
| Kołtowski Dariusz "Topek" | Sieniawa | Znany i ceniony nożownik, który swą przygodę z wykonywaniem noży rozpoczął w latach osiemdziesiątych XX wieku (pierwszy nóż powstał w 1983/84 roku), jednak, jak sam zaznacza, pierwszy "profesjonalny" nóż, wykonany i zahartowany własnoręcznie od początku do końca powstał około 1992 roku. Przez lata wypracował sobie bardzo charakterystyczny i rozpoznawalny styl, nie stroni też od eksperymentów z formą - niektórym z jego noży zdecydowanie bliżej do kategorii "nóż artystyczny" niż nóż "roboczy", chociaż każdy z nich jest w pełni użytkowy. Zdecydowanie preferuje naturalne materiały, bardzo rzadko wykonuje noże, których rękojeści wykonane zostały z tworzyw sztucznych. Dla większości jego noży cechą charakterystyczną jest wypolerowana "na lustro" głownia oraz rękojeść. Dariusz Kołtowski był jednym z założycieli PSTNiBB. Sygnuje swoje prace pisaną gotycką czcionką wielką literą "T". W przypadku głowni wykonanych własnoręcznie nanoszona jest ona na lewym płazie klingi, w przypadku damastów, których "Topek" nie wykuwa, punca nabijana jest na prawym płazie głowni. Prace tego nożownika możecie obejrzeć klikając w poniższe linki:
http://www.knives.pl/forum/index.php/board,185.0.html
|
|
|
|
| 
| Kopczyński Rafał | Kowary | Rafał Kopczyński (ur. 1982 r.) od dzieciństwa interesował się bronią białą. Przez lata miał też do czynienia z obróbką stali oraz próbował swoich sił w rzeźbiarstwie. W 2014 roku postanowił połączyć zamiłowanie do stali i drewna i tym samym rozpoczął swą przygodę z nożownictwem. Preferuje stal węglową: NCV1, NC6, 50HF, a jeśli idzie o materiały na rękojeści to oczywiście drewno. Bardzo rzadko używa tworzyw sztucznych. Wykonane przez siebie noże zaopatruje we własnoręcznie uszyte, skórzane pochewki. Swoje prace sygnuje inicjałami "RK" rozdzielonymi piórkiem.
Z pracami tego twórcy możecie zapoznać się klikając w poniższy link:
https://www.facebook.com/ravkopknives
|
|
|
|
|






 |
Korczak-Komorowski Andrzej "androfag"
|
Warszawa
|
Nożownik hobbysta dla którego tworzenie noży jest sposobem na spędzanie wolnego czasu. Noże tego twórcy wykonane są zawsze z wielką dbałością o detale, a każdy z nich zdobiony jest też na swój wyjątkowy sposób. Androfag znakuje swoje noże łapą wilka (podstawowa punca) lub rzadziej, tropem wilka. Na każdym nożu zrobionym przez Andrzeja znajduje się sygnatura wykonana w odrębny, wyjątkowy sposób. Działa w XXI wieku.
|
|
|
|
|






| Kornalski Adam "Jamall"
| Łódź
| Noże towarzyszą Adamowi Kornalskiemu właściwie przez całe dotychczasowe życie, od wczesnego dzieciństwa aż do dzisiaj. Ze względu na zainteresowania (harcerstwo, leśne wędrówki) zwracał uwagę przede wszystkim na to, by nóż był przede wszystkim funkcjonalnym i niezawodnym narzędziem, wygląd (choć już nie jakość wykonania) schodził na plan dalszy. Takie są też i noże, które wykonuje samodzielnie. Kornalski specjalizuje się w wytwarzaniu noży typu bushkraft, stanowią one zdecydowaną większość wśród narzędzi, które dotychczas wykonał. Wynika to rzecz jasna z opisanych wcześniej upodobań tego nożownika, ale oczywiście nie oznacza to, że nie wytwarza on również i noży innego typu. Pierwszy samodzielnie wykonany nóż pokazał w 2011 roku, od tamtej chwili wykonał już ponad sto. Ponad 90% noży wykonuje ze stali wysokowęglowych, jego ulubionym gatunkiem stali jest 1.2235 (AISI L2). W ostatnim okresie (początek 2013 roku) zafascynował się stalą O1 Tool Steel to to właśnie z niej powstaną jego najnowsze prace. Jeśli chodzi o rękojeści noży to Jamall preferuje naturalne materiały, takie jak np.: drewno i poroże, choć nie stroni też od innych. Piny mozaikowe do swoich noży Adam Kornalski wykonuje samodzielnie, samodzielnie również hartuje stal. Nożownik ten uważa się bardziej za rzemieślnika niż artystę, a największą wagę przykłada do jakości i użytkowości swoich noży. Prace Adama Kornalskiego możecie obejrzeć klikając w poniższe linki:
http://www.kornalski.com.pl/ https://www.facebook.com/HandmadeBushcraftKnives
Nożownik ten oznacza swoje prace od kwietnia 2012 roku inicjałami "AK". Pierwsza z sygnatur (1 na zdjęciu) nie odpowiadała twórcy, dlatego też zastąpił ją jeszcze w tym samym roku kolejnymi, wykonanymi ręcznie (stąd różnice pomiędzy nimi, nr 2 i 3) metodą grawerowania. Następne sygnatury nanoszone są już metodą elektrochemiczną.
|
|
|
|
| 
| Koszarek-Benkowy Józef
Koszarek-Benkowy Maciej
| Bukowina Tatrzańska
| Józef i Maciej Koszarek-Benkowi to ojciec i syn pracujący wspólnie. Są jednymi z ostatnich twórców w Polsce wykonujących noże "zbójnickie". Sygnują swoje noże inicjałami "J.K" i "M.K." oraz "J.K.M.".
Józef Koszarek-Benkowy (ur. 1939 r.) to świetny, bardzo znany i ceniony, wielokrotnie odznaczany i honorowany różnego rodzaju nagrodami (w tym państwowymi) twórca ludowy i poeta z Podhala. Uczeń jednego z najsłynniejszych podhalańskich rękodzielników, nieżyjącego już Józefa Bigosa. Niezwykle wszechstronny twórca - zajmuje się skórnictwem, metaloplastyką, rzeźbiarstwem i wyrobami z drewna. Wykonuje również repliki dawnej broni, ciupagi i oczywiście noże "zbójnickie". Więcej o Józefie Koszarku-Benkowym dowiecie się klikając w poniższe linki:
http://www.gmina.bukowinatatrzanska.pl/?strona,doc,pol,glowna,1655,0,1007,1,1655,ant.html
Maciej Koszarek-Benkowy - syn i uczeń Józefa. Podobnie jak ojciec, znakomity i wszechstronny rzemieślnik zajmujący się twórczością ludową. Wytwarza między innymi również noże "zbójnickie" i ciupagi. Więcej o tym twórcy dowiecie się klikając w poniższy link:
http://www.koszarek-podhale-art.pl/
Zapraszam również do przeczytania wywiadu z Maciejem Koszarkiem:
http://www.navaja.pl/polskie-noze/110-maciej-koszarek-benkowy.html
|
|
|
|
|




|
Kopromed
|
Nowy Tomyśl
|
"Kopromed" to powstała w latach osiemdziesiątych XX wieku firma prywatna należąca do pana Janusza Czajki. Specjalizuje się przede wszystkim w produkcji noży myśliwskich, choć w ofercie firmy znajdziemy również noże składane, noże z głownią stałą innych rodzajów oraz noże typowo kolekcjonerskie. Charakterystycznym dla firmy "Kopromed" jest umieszczanie na głowniach obok sygnatury wygrawerowanych postaci zwierząt (nie dotyczy to wszystkich noży). Klingi noży tej firmy wykonywane są ze stali nierdzewnej typu Z46Cr13 o twardości 57-58 HRC, rękojeści z poroża jelenia, drewna oraz rzadziej z tworzyw sztucznych. Produkty marki "Kopromed" cieszą się sporą popularnością wśród myśliwych są też eksportowane poza granice kraju, głównie do USA, Japonii, Kanady, Australii i Niemiec. W stałej ofercie firmy znajduje się kilkadziesiąt modeli noży, co czyni z niej obecnie największą polską firmę w branży nożowniczej. "Kopromed" sygnuje swoje noże pełną nazwą firmy uzupełnianą o rodzaj stali lub informację, że nóż został wykonany ręcznie (HAND MADE). Nazwa firmy tłoczona jest także na pochewkach. Większość noży firmy ma również naniesione na głowniach obok sygnatury sylwetki zwierząt lub myśliwskie pozdrowienie "DARZ BÓR".
http://www.kopromed.com.pl/sklep/strona.php?StronaID=str_glowna
|
|
|
|
|

| Krajewski Łukasz
| Rzeszów
| Łukasz Krajewski ur. w 1991 roku w Jaśle to nożownik-hobbysta, który swój pierwszy nóż wykonał w 2013 roku. Obecnie mieszka i pracuje w Rzeszowie. Nie ma ulubionych typów noży, wykonuje różne ich rodzaje od myśliwskich począwszy, na kuchennych skończywszy. Preferuje naturalne materiały i stal nierdzewną, choć zdarza mu się wykonać rękojeść z tworzyw sztucznych. Nie boi się eksperymentować ze sposobami wykończenia i stylami, co pozwala mu się, jak sam mówi, rozwijać. Swoje prace sygnuje inicjałami "ŁK". Noże tego twórcy możecie obejrzeć klikając w poniższy link:
https://www.facebook.com/Handmade-Knives-By-%C5%81ukasz-Krajewski-758385807639274/
|
|
|
|
| 

| Król Radosław "lupus83" | Goleniów | Nożownik hobbysta wykonujący noże od 2010 roku. Leśnik z zawodu preferujący zdecydowanie naturalne materiały (zwłaszcza drewno z różnych gatunków drzew) oraz projekty utrzymane w stylistyce skandynawskiej. Sygnuje swoje prace literami "RK" zwróconymi do siebie tyłem oraz inicjałami "RK" umieszczonymi w okręgu. |
|
|
|
|


|
Król Wojciech "wat93" "wat" |
Jarocin |
Nożownik hobbysta wytwarzający noże od 2010 roku. Preferuje naturalne materiały, zwłaszcza drewno, skórę, miedź i mosiądz. Własnoręcznie wykuwa swoje noże ze stali węglowej. Większość głowni to damast. Wypalona w rękojeści sygnatura-podpis została umieszczona tylko raz, na nożu przeznaczonym dla przyjaciela twórcy. Od 2011 roku Wojciech Król używa puncy którą tworzą jego inicjały "WK".
|
|
|
|
|









|
Kruglik Mirosław "Krug"
|
Trzebień
|
Jeden z najbardziej rozpoznawalnych polskich nożowników. Świetny rzemieślnik od lat wykonuje noże stojące pod względem jakości i wykonania na bardzo wysokim poziomie. Posiada dziesiątki wiernych fanów. Jego noże cechuje utylitarność, piękna prostota konstrukcji i upodobanie do naturalnych materiałów. Samodzielnie wykuwa i hartuje głownie, szyje również znakomite pochewki ze skóry. Krug zajmuje się też renowacją starych noży oraz rekonstruuje z wyjątkowym smakiem dawną broń białą. Prawdziwy człowiek renesansu. Od 2003 roku znakował swoje noże rytym rylcem pseudonimem "Krug", a od 2005 roku pojedynczą literą "K", również rytą rylcem. W kwietniu lub maju 2007 roku zrezygnował z rylca i zaczął wybijać "K" własnoręcznie wykonaną puncą. Od tego czasu sygnatura na nożach Kruga się nie zmieniła, jednak w 2011 roku zastąpił on starą, zużytą puncę nową. Zdjęcia sygnatur ułożone są w kolejności chronologicznej. Szczegółowe informacje o tym nożowniku wraz ze zdjęciami jego prac znajdziecie w linkach zamieszczonych poniżej:
http://krugknives.com/ http://www.knifemakers.pl/content/view/20/57/ http://www.knives.pl/forum/index.php/board,63.0.html
|
|
|
|
|


| Krzepkowski Artur "artk"
| Skarżysko Kamienna
| Hobbysta, który nożownictwem interesuje się już od około 1996 roku. Pierwotnie ograniczał się on wyłącznie do wykonywania projektów i rysunków noży, pierwszy prawdziwy nóż Artura Krzepkowskiego powstał dopiero w roku 2012. Zdecydowaną większość jego prac stanowią noże w typie nessmuk jednak nie oznacza to, że nie wykonuje on również innych noży. Preferuje naturalne materiały. "Artk" sygnuje swoje noże stylizowaną literą "A".
Od 2015 roku twórca ten używa nowej sygnatury, są to dwa uproszczone, skrzyżowane noże umieszczone pod czaszką, pod całością widnieje miniaturka dawnej sygnatury. Punca ta jest zarezerwowana dla noży utrzymanych w nowoczesnej stylizacji, noże "tradycyjne" w formie oznaczane będą nadal starą sygnaturą. |
|
|
|
| 
| Krzysztof "Hols75" | Wielkopolska | Nożownik hobbysta, który swoją przygodę z nożami rozpoczął będąc jeszcze w szkole podstawowej. Później nastąpiła długa przerwa spowodowana nauką i pracą zawodową - do wykonywania noży Krzysztof wrócił w 2007 roku. Najchętniej wytwarza noże w typie bushcraft oraz według wzorców skandynawskich. Sygnuje swoje prace literą "H".
http://hols-knives.blogspot.com/
|
|
|
|
| 
| Kuś Jarosław
JK Knives
| Rajcza
| Jarosław Kuś to kolejny nożownik, u którego dziecięce zamiłowanie do narzędzi ostrych przerodziło się w pasję tworzenia. Swoje pierwsze noże wykonywał ze stali NC6, obecnie stosuje również D2, jeśli idzie o materiały na rękojeści to używa przede wszystkim tworzyw sztucznych, choć nie stroni też od drewna. Wykonuje głównie noże z pełnym trzpieniem. Swoje prace sygnuje umieszczonymi w kole i połączonymi w jedno inicjałami "JK". Z pracami tego twórcy możecie zapoznać się klikając w poniższy link:
https://www.facebook.com/JK-knives-1720390701513699/
|
|
|
|
| 


| Kuś Ryszard Kuś Bogdan
| Warszawa
| Pracownia Ryszarda (ojciec) i Bogdana (syn) Kusiów powstała w podwarszawskiej miejscowości Radość, w 1947 roku jako warsztat samochodowy założony przez osiemnastoletniego wówczas Ryszarda Kusia. Oprócz pracy związanej z warsztatem samochodowym Ryszard Kuś wykonywał również hobbystycznie repliki dawnej broni białej. Przełom nastąpił w momencie, gdy do pana Ryszarda zgłosił się oficer WP z prośbą o renowację zniszczonej szabli. Pan Kuś senior podjął się tego zadania, wkrótce potem wykonał swoją pierwszą replikę szabli na zamówienie Muzeum Wojska Polskiego. Po kilku latach od powstania warsztatu pan Kuś przestawił się całkowicie na odtwórstwo broni białej rezygnując z napraw samochodów. Od tego czasu wytworzył setki replik broni białej oraz kordelasy myśliwskie, kordziki i jatagany. Ryszard Kuś uznawany był za znakomitego twórcę, cieszył się sporym uznaniem i estymą (miał ponad 100 wystaw w różnych krajach). Jest on też współtwórcą szabli wz.1976 będącej oficjalną bronią paradną Wojska Polskiego. Co ciekawe, jedna z jego szabel stała się nawet przedmiotem sporu sądowego (lata siedemdziesiąte XX wieku), była ona bowiem tak dobrze wykonana, iż uznano ją za oryginał. Od tamtej pory Ryszard Kuś został zobowiązany do umieszczania sygnatury i roku produkcji na swoich pracach. Obecnie warsztat prowadzi syn Ryszarda, Bogdan, również twórca broni białej (między innymi też kordelasów, kordzików i jataganów) przez wiele lat współpracujący z ojcem. Aktualnie (2012 rok) firma funkcjonuje w Warszawie pod nazwą "Renowacja Broni Siecznej Bogdan Kuś". Pracownia sygnuje swoje prace puncą "R.i B. Kuś W-wa". Ryszard Kuś sygnował również swoje repliki puncą "R.Kuś W-wa" oraz rokiem produkcji. Bogdan Kuś używał także sygnatury "Rzemiosło Artystyczne B.Kuś Warszawa".
http://www.bialabron-kus.euroadres.pl
|
|
|
|
| 

| Kuźnia Igora
Alagierski Igor Krzęczko Adela | Stargard | "Kuźnia Igora" to warsztat-pracownia założony w 2005 roku w Gostyniu przez Igora Alagierskiego, obecnie działający w zachodniopomorskim Stargardzie. Pod tą nazwą kryje się dwoje twórców ponieważ w 2015 r. do Igora dołączyła Adela Krzęczko, która wtedy właśnie, pierwotnie od rekonstrukcji noży historycznych rozpoczęła swą przygodę z nożownictwem; i to właśnie w nożownictwie czuje się najlepiej aż do dziś, choć wykonuje obecnie również i noże innego typu. W "Kuźni Igora" wykuwa się nie tylko noże, ale i miecze, topory oraz inną broń w czym specjalizuje się Igor Alagierski (oczywiście twórca ten wykuwa też noże). Igor preferuje stale NCV1, NC6 oraz ABE-I, natomiast Adela NCV1 i NC6.
Igor Alagierski sygnuje swoje prace puncą przedstawiającą łapę niedźwiedzia, natomiast Adela Krzęczko jako sygnatury używa odcisku łapy kociej.
Z pracami tych twórców możecie zapoznać się klikając w poniższy link:
https://www.facebook.com/kuzniaigora?__mref=message
|
|
|
|
| 
| Kwaśniak Krzysztof "Kwaśny"
| Żagań
| Można śmiało powiedzieć, że zamiłowanie do noży i nożownictwa Krzysztof Kwaśniak miał już od dziecka, ponieważ zaczęło się to u niego w wieku kilku lat, gdy dostał od dziadka swój pierwszy kozik. Później, w wieku 10-12 lat, wykonał przy pomocy miejscowego kowala swój pierwszy nóż. Jednak do tego hobby wrócił dopiero po wielu latach, już jako dorosły człowiek, kiedy to obowiązki pozwoliły mu wygospodarować trochę wolnego czasu na rozwijanie zainteresowań. Z racji tego, że Krzysztof jest również miłośnikiem militariów i wypadów w teren, to noże przez niego robione nawiązują kształtem właśnie do noży militarnych i turystycznych. Używa wszelkich dostępnych materiałów, choć jeśli idzie o rękojeści, to bardzo lubi tworzywa sztuczne. Swoje noże sygnuje inicjałami "KK", ułożonymi jako lustrzane odbicie jednej litery "K". Z pracami tego twórcy możecie zapoznać się klikając w poniższy link:
http://forum.knives.pl/index.php?topic=154419.0
|
|
|
|
| 
| Kwiatkowski Michał "Mifau"
| Michałkowo gm. Barciany
| Hobbysta wytwarzający noże od 2012 roku. Wykorzystuje różnego rodzaju materiały, zarówno naturalne jak i sztuczne. Głownie noży wytwarza ze stali wysokowęglowej. Szlifuje i kuje, własnoręcznie szyje też pochewki. Nie stroni od eksperymentów z formą, rzadko wykonuje noże na podstawie rysunków, znacznie częściej realizuje projekty pod wpływem chwili, "z głowy". Sygnuje swoje prace literą "M", która jest inicjałem imienia i przezwiska. Z pracami tego nożownika możecie się zapoznać klikając w poniższy link:
https://www.facebook.com/profile.php?id=100000698904864
|
|
|
|
|



|
K. Łubgan |
Łódź
|
Zakład ślusarsko-szlifierski K. Łubgan mieścił się przy ulicy Sienkiewicza 44 w Łodzi. Wytwarzano w nim noże turystyczne o nazwie "Traper" oraz "Pionier" (drewniana, wygięta i rozszerzająca się ku zakończeniu rękojeść oraz mosiężny jelec, dwa typy głowni), które pojawiły się na rynku w latach dziewięćdziesiątych (być może wcześniej) XX wieku. Obecnie bardzo rzadkie, zapewne więc nie wyprodukowano ich zbyt wiele. Firma oznaczała swoje noże wizerunkiem drapieżnego ptaka umieszczonego w kole oraz podpisem "K.Łubgan Łódź". Firma już raczej nie istnieje, w każdym razie z pewnością nie wytwarza się już w niej noży.
Kolejną sygnaturą tej firmy był lis z naniesionym na ogonie napisem "K. ŁUBGAN ŁÓDŹ", w odróżnieniu od wytrawianej sygnatury z ptakiem, ta była grawerowana. Co ciekawe, umieszczona była również na nożu o nazwie "Traper". |
|
|
|
|




|
Lefana Fabryka Nakryć Stołowych |
Legnica |
Nieistniejąca już fabryka z Legnicy. "Lefana" została założona w 1945 roku, znakomitą większość jej produkcji stanowiły sztućce najniższego sortu wykonywane z aluminium i stali nierdzewnej. Jej obecność w tym zestawieniu tłumaczy fakt produkowania niezbędników żołnierskich dla Wojska Polskiego. W latach osiemdziesiątych XX wieku "Lefana" we współpracy z Zakładami Mechanicznymi "Legmet" (Polkowice, Legnica) wypuściła na krajowy rynek krótką serię noży kuchennych (około 1000 sztuk). Noże te miały rękojeść wykonaną z drzewa bukowego spojonego z pełnym trzpieniem mosiężnymi pinami. W "Legmecie" wykrawano, hartowano i nitowano te noże, natomiast w "Lefanie" szlifowano je i ostrzono. W latach dziewięćdziesiątych XX wieku "Lefanę" przejęła i zajęła jej miejsce przeniesiona ze stolicy Warszawska Fabryka Platerów "Hefra", firma o blisko dwustuletniej historii. "Lefana" sygnowała swoje wyroby własną nazwą.
|
|
|
|
|





| Lepionka Józef | Warszawa | Producent brzytw z Warszawy. Działał przynajmniej od lat trzydziestych (reklama w "Nowinach Codziennych" 1933 r.) do, z pewnością, roku 1941 (znalazłem wpis patentowy z dnia 31 VI 1942 r., dotyczący brzytwy z wymiennym ostrzem opublikowany w Wiadomościach Urzędu Patentowego - wniosek o patent złożono 21 VIII 1941 r.). |
|
|
|
|


|
Leszczyński Wojciech "leszczy" |
Połczyn-Zdrój/Poznań |
Nożownik wykonujący noże "na poważnie" od 2008 roku, choć przygodę z nożownictwem rozpoczął już przed rokiem 2007. Blisko współpracował z Januszem Bladowskim wytwarzając pierwotnie noże bardzo zbliżonej stylistycznie do projektów "Yahoo". Z czasem wypracował sobie własny, charakterystyczny styl. Wydrapaną na głowni sygnaturą "LW" oznaczył zaledwie kilka noży, zdecydowana większość jego wyrobów puncy nie posiadała. Od 2016 roku używa nowej sygnatury, są to wpisane w koło inicjały twórcy "WL". Klikając w link podany niżej będziecie mogli zapoznać się z pracami tego twórcy:
http://www.knives.pl/forum/index.php/board,194.0.html
|
|
|
|
|

| Lewkowicz Piotr "seth13" | Wałbrzych | Piotr Lewkowicz (ur. 1974 r.) to hobbysta, który nożownictwem zainteresował się dopiero w 2013 roku. Zasadniczo nie preferuje żadnych wyjątkowych materiałów, takich, z których wyłącznie wytwarzałby noże, wykorzystuje to, co mu w danej chwili pasuje do konkretnego projektu. Lubi natomiast różnego rodzaju grawerunki i trawienia, i te techniki chciałby w przyszłości opanować. Oznacza swoje prace połączonymi w jeden symbol inicjałami "PL". Z pracami tego nożownika zapoznacie się klikając w poniższy link:
http://forum.knives.pl/index.php/topic,156777.0.html
|
|
|
|
| 
| Liczbiński Roland "rolo129"
| Ząbkowice Śląskie/Niemcy
| Roland Liczbiński (ur. 1992 r.) swoją przygodę z nożownictwem rozpoczął jeszcze ucząc się w gimnazjum, jednak swój pierwszy nóż "z prawdziwego zdarzenia" pokazał w roku 2012. Ode tej pory wytwarza je bez przerw, choć nadal traktuje to zajęcie bardziej jako pasjonujące hobby niż źródło zarobkowania. Nie ma ulubionego stylu, wykonuje noże różnych typów, według własnego uznania i gustu. Swoje prace sygnuje inicjałami "LR". Noże tego twórcy możecie obejrzeć klikając w poniższy link:
https://www.flickr.com/photos/124964139@N08/albums/72157652126675455
|
|
|
|
| 

| Lubowski Marcin "meteo"
| Stargard Szczeciński
| Marcin Lubowski zajmuje się nożownictwem od 1996 roku (z trzyletnią przerwą). Noże wytwarza od początku do końca własnoręcznie, szyje też do nich pochewki. Nie tylko szlifuje, ale i wykuwa noże w swojej kuźni. Szczególną uwagę przywiązuje do jakości swoich prac, preferuje naturalne materiały. Sygnuje swoje noże inicjałami "ML". Dawniej, przed 2013 rokiem używał sygnatury przedstawiającej odręcznie napisaną kombinację liter M i L. Z pracami tego nożownika możecie się zapoznać klikając w poniższy link:
http://forum.knives.pl/index.php/topic,149389.0.html
|
|
|
|
|
 |
Łaziński Robert "Karud" |
Warszawa |
Bardzo znany i niezwykle ceniony (zwłaszcza ze względu na jakość wykonania i niezwykle wysoką wartość artystyczną swoich projektów), współcześnie działający nożownik. Robert Łaziński rozpoczął wykonywanie noży w latach 1988-1989. Pierwotnie zajmował się też tworzeniem różnych typów broni białej oraz wykonywaniem elementów uzbrojenia ochronnego. Obecnie wykonuje wyłącznie noże inspirując się dawnym wzornictwem. Jego prace utrzymane są w wyraźnej stylistyce wieków dawnych, choć, jak sam zaznacza, nie są to repliki będące dokładnymi kopiami dawniej wykonywanych noży. Bardzo rzadko samodzielnie wykonuje głownie, w większości zamawia je u innych znanych twórców. Ogromną wagę przywiązuje do staranności wykonania i wykańczania detali. Jego prace charakteryzuje wysmakowane wzornictwo stojące na niezwykle wysokim poziomie artystycznym. Preferuje wyłącznie naturalne, materiały, zwłaszcza róg, kości, zęby, poroże, szlachetne gatunki drewna oraz mosiądz i srebro. Samodzielnie wykonuje również skórzane lub drewniane pochwy, które nierzadko oprawiane są dodatkowo mosiądzem lub srebrem (drewniane obciągane skórą). Robert Łaziński był członkiem PSTNiBB. Sygnuje swoje prace zwróconymi do siebie "plecami" literami "RŁ". Szczegółowe informacje o tym nożowniku wraz ze zdjęciami jego prac znajdziecie w linkach zamieszczonych poniżej:
www.karudknives.eu http://www.knifemakers.pl/content/view/25/57/ http://www.knives.pl/forum/index.php/board,59.0.html
Zapraszam do przeczytania wywiadu z Robertem Łazińskim:
http://www.navaja.pl/polskie-noze/107-robert-karud-lazinski.html
|
|
|
|
|





|
Łęgowik Radosław "wolodja" |
Soborzyce |
Radosław Łęgowik (ur. 1989 r.) zajmuje się wykonywaniem noży od 2010 roku. Jak sam o sobie napisał, nożami interesował się już w dzieciństwie, jak większość miłośników noży, ale w jego przypadku zainteresowanie to przerodziło się w chęć zrobienia noża własnoręcznie. Preferuje naturalne materiały, a jego noże cechują się maksymalną użytkowością. Uważa się za nożownika - hobbystę. Jego prace można zobaczyć na forum Knives.pl. Sygnuje swoje prace literą "Ł" opasaną w dwóch przeciwległych narożnikach fragmentaryczną ramką. Od 2014 roku używa nowej sygnatury, kombinowanych w całość inicjałów imienia, nazwiska i pseudonimu.
http://forum.knives.pl/index.php/board,277.0.html
"Pielgrzym" - to nazwa noża, a właściwie serii trzydziestu noży wykonanych w 2012 roku przez Radosława Łęgowika w oparciu o zmodernizowany przez zamawiających projekt noża tego twórcy o nazwie "Skorpion". Seria powstała z inspiracji i na zamówienie grupy częstochowskiej z forum Knives.pl. Nazwę "Pielgrzym" grawerował ręcznie Ostap z forum Knives.pl dlatego też kształt i rozmiar liter na każdym z noży jest niepowtarzalny. Poza nazwą na nożach wygrawerowano również sygnaturę twórcy oraz numerację (np. 1 z 30).
"Majster" - seria dziesięciu noży wykonanych przez Radosława Łęgowika w 2014 roku (przy współpracy z Adamem Kornalskim) dla forumowiczów z grupy częstochowskiej Knives.pl. Na awersie głowni naniesiono nazwę noża oraz numerację egzemplarzy, na rewersie oznaczenie stali "N690". |
|
|
|
|




| Łukanowski Paweł "Pavulon" | Rudy Raciborskie | Świetny nożownik wykonujący noże od 2008 roku. Zdecydowanie preferuje naturalne materiały. Cechami charakterystycznymi jego prac jest elegancja, harmonijna linia i wypolerowane głownie oraz rękojeści. Bardzo chętnie zdobi klingi własnoręcznie wykonanymi trawieniami. Rękojeści jego noży często składają się z kilku, gustownie połączonych ze sobą materiałów rozdzielonych metalowymi (najczęściej) przekładkami. Często też je rzeźbi lub ozdabia w inny sposób, na przykład wstawiając w nie miniaturowe rzeźby. Od 2010 roku sygnuje część swoich prac inicjałami "ŁP" wpisanymi w i jednocześnie tworzącymi niezamknięty okrąg. Od 2011 roku podpisuje również swoje noże imieniem i nazwiskiem z dodanym rokiem produkcji lub samym nazwiskiem z rokiem produkcji noża. Od 2013 roku oznacza swoje noże sygnaturą"ŁP".
W 2012 roku nóż wykonany przez Pawła Łukanowskiego otrzymał wyróżnienie przyznane przez Jury międzynarodowej wystawy noży w Gembloux 2012 (Belgia).
Paweł zajmuje się również wytwarzaniem biżuterii z róznego rodzaju metali oraz biżuterii ozdabianej techniką scrimshaw.
Prace tego nożownika możecie zobaczyć klikając w poniższe liki:
https://www.facebook.com/pavulonknives/?fref=ts https://www.facebook.com/pavulonhandmadejewellery/?fref=ts
|
|
|
|
| 
| Łukaszewicz Łukasz "Tuurtel" | Imno | Nożownik hobbysta (ur. 1984 r.) interesujący się nożami "od dziecka", a na pewno od czasu, gdy otrzymał od swojego dziadka swój pierwszy scyzoryk. Wykonuje noże od około 2009 roku, a jego przygoda z nożownictwem zaczęła się od chęci poprawienia rękojeści w należącym do niego nożu. Praca ta wciągnęła go na tyle, że spróbował wykonać własnoręcznie nóż od podstaw, po nim powstał następny i kolejne. Jak sam twierdzi ciągle się uczy i stara się poprawiać swój warsztat. Nie ma w zasadzie wzorów noży, na których opierałby swoje prace, choć najbardziej do gustu przypadły mu noże typu nessmuk. Większość noży wykonanych przez tego twórcę powstaje z przeróbek starych pił, do którego to materiału ma dostęp. Lubi pracować ze stalami: nz3, hf50 i hs50. Jeśli chodzi o materiały na rękojeści to zdecydowanie preferuje materiały naturalne, tworzywa sztuczne to margines, choć nie można powiedzieć, że ich specjalnie unika. Stara się nie powielać wzorów (poza nessmukami), a konkretnych kształtów jego noże nabierają dopiero w trakcie tworzenia, bez wcześniejszego projektowania. Sygnuje swoje noże literą "T". |
|
|
|
| 
| Malinowski Łukasz Malinowski Forged Blades | Gdańsk | Nożownik wytwarzający narzędzia ostre od 2013 roku, zdecydowanie preferuje naturalne materiały oraz dziwer i głownie kute. Oprócz noży zajmuje się też wykuwaniem mieczy. Swoje noże sygnuje od 2015 roku inicjałami "ŁM" zwieńczonymi koroną, pod nimi umieszczony jest krzyż. Zarówno korona, jak i krzyż stanowią odwzorowanie tożsamych elementów z herbu Gdańska. Z pracami tego nożownika możecie zapoznać się klikając w poniższy link:
https://www.facebook.com/forgedblades/
|
|
|
|
|

 |
Marc |
Gdynia |
Punce tej firmy naniesione była na nożach typu turystyczno-biwakowego (drewniane rękojeści, mosiężne piny) pochodzących prawdopodobnie z lat dziewięćdziesiątych XX wieku oraz na pochodzącym z lat osiemdziesiątych XX wieku nożu kuchennym. Z dużym prawdopodobieństwem można stwierdzić, firma już nie istnieje lub zmieniła profil działalności. Punca umieszczona na głowniach w każdym przypadku wyglądała tak samo, napis "MARC STAINLESS STEEL", w którym pierwsza, wyraźnie większa litera "M" decydowała o wysokości sygnatury. Pozostała część inskrypcji podzielona była na wzór ułamka, w którym w liczniku umieszczono "ARC", a w mianowniku mniejszą czcionką STAINLESS STEEL. Na pochewkach tłoczono napis "Marc". |
|
|
|
|

| Melontools Paweł Chrzęstek | Częstochowa | Firma "Melontools" została założona przez Pawła Chrzęstka w 2004 roku jako PHU Pawex i pierwotnie specjalizowała się sprzedaży stali na potrzeby polskiego nożownictwa. W 2012 roku firma rozszerzyła swój zakres działalności o produkcję małych kieszonkowych narzędzi nazywanych z języka angielskiego: Pocket Tools. Pierwsze narzędzia tego typu wytwarzano ze stali ocynkowanej 40HM, następnie, za namową Michała Prądzyńskiego z firmy GrafKnives, Melontools rozpoczął wykonywanie narzędzi również ze stali nierdzewnej. Obecnie firma ma w swojej stałej ofercie kilkadziesiąt modeli kieszonkowych narzędzi wytwarzanych przy użyciu obu tych rodzajów stali. W międzyczasie firma zmieniła swą nazwę na "Melontools" Paweł Chrzęstek.
Oprócz wspomnianych wyżej narzędzi kieszonkowych firma wykonuje także noże rzutki, noże typu "neck", topory taktyczne i takie służące do miotania oraz siekiery. Ponadto, spełnia specjalne życzenia klientów, np. wykonano małe, składane kuchenki obozowo-turystyczne na paliwo stałe (heksaminę, szyszki, drewno, etc.) dla firmy Survivaltech. Melontools prowadzi badania nad preparatem zapobiegającym odwęglaniu się stali podczas hartowania, w firmie opracowano też urządzenie służące do umacniania powierzchni metali stopowaniem elektroiskrowym węglikiem wolframu (patrz: Melondizer, na stronie firmy). W Melontools cały czas pracuje się też nad nowymi technologiami, które mogą zmodernizować i ułatwić pracę nożowników, technologie te, po sprawdzeniu, są stosowane również przez Melontools. Melontools na stałe współpracuje między innymi z GrafKnives oraz Survivaltech. Z ofertą Melontools możecie zapoznać się klikając w poniższe linki:
https://www.melontools.com/ http://blog.melontools.com/
|
|
|
|
| 

| Michalski Bolesław Michalski Antoni | Przedbórz | Fabryka Noży Bronisława Michalskiego rozpoczęła działalność w 1936-37 roku w miejscowości Przedbórz. Pierwotnie wytwarzano w niej zamki błyskawiczne, a od 1942 roku, aż do końca działalności w 2001 roku, noże i scyzoryki. Fabryczka sygnowała swoje noże puncami "B.MICHALSKI", "B.M." i "A.M.". Więcej o ten manufakturze dowiecie się jeśli przeczytacie biografię Bolesława Michalskiego i wywiad z jego synem, Markiem Michalskim:
http://www.navaja.pl/polskie-noze/121-fabryka-nozy-boleslawa-michalskiego.html http://www.navaja.pl/polskie-noze/130-boleslaw-michalski.html
|
|
|
|
| 

| Michalski Paweł "pawelmomo" | Zgierz | Paweł Michalski (ur. 1985 r.) to nożownik-hobbysta, który wykonywaniem noży zainteresował się w 2013 roku. Preferuje naturalne materiały, szyje też własnoręcznie skórzane pochewki do noży. Swoje prace sygnuje od 2014 roku własnym podpisem, trawionym na głowni lub wyciskanym w skórze. Podpis wykonywany jest odręcznie, dlatego też na każdym z noży może wyglądać nieco inaczej. Z pracami tego twórcy możecie zapoznać się klikając poniższy link:
http://forum.knives.pl/index.php/topic,161138.0.html
|
|
|
|
| 

| Minal Minal-Domgos | Stojadła | Patrz: Stojadła FWM |
|
|
|
| 



| Moes Mike Tauro Knives | Warszawa | Hobbysta zajmujący się wykonywaniem noży od 2011 roku. Wytwarza noże według różnych wzorów, nie ma swoich ulubionych rodzajów, ale preferuje głownie o szlifach typu skandynawskiego i convex; ważne jest dla niego to, żeby jego prace były ciekawe pod względem wzornictwa. Używa różnych materiałów, od tworzyw sztucznych począwszy na naturalnym drewnie skończywszy, wszystko zależy od konkretnego noża, istotnym dla tego twórcy jest to by zarówno materiały jak sam nóż były w pełni użytkowe. Mike szyje również własnoręcznie pochewki. Mike Moes oznacza swoje prace sygnaturą przedstawiającą głowę byka. Z pracami tego nożownika możecie zapoznać się klikając w poniższe linki:
https://www.facebook.com/mike.moes.5?ref=tn_tnmn http://forum.knives.pl/index.php/topic,131533.0.html
|
|
|
|
| 




| Monach Radosław "Mnicha" | Białystok | Radosław Monach jest, jak sam twierdzi, nożownikiem-hobbystą, a wytwarzaniem noży zajmuje się "od zawsze". Na początku były to modyfikacje i ulepszenia istniejących noży, pierwsze "poważne" noże zaczął wykonywać od roku 2007, kiedy to na polskich forach internetowych, zrzeszających miłośników noży: Knives.pl i Customknives natrafił na wiele fachowych informacji, które pomogły mu podnieść swoje umiejętności. Każdy ze swoich noży projektuje i wykonuje własnoręcznie, nie wytwarza noży na zamówienie, rzadko je sprzedaje, szyje też do nich skórzane pochewki. Preferuje stal D2, a ostatnio również m390. Wykonuje zarówno noże z głownią stałą, jak i noże składane. Większość z jego prac to noże dość masywne (i nie chodzi tu o rozmiary), o silnej konstrukcji, ale też bardzo eleganckie i w pełni użytkowe. Swoje prace sygnuje od 2007 roku różnymi puncami, w większości swoim pseudonimem: "Mnicha", ale też zdarza mu się zamieszczać imię i nazwisko lub części noży nie oznaczać wcale.
Od 2015 roku używa nowej sygnatury "R. MONACH".
Z pracami tego twórcy możecie zapoznać się klikając w poniższy link:
http://forum.knives.pl/index.php?topic=85036.0
"Łoś Podlaski" - seria sześciu noży wykonanych przez Radosława Monacha na przełomie 2014/2015 roku, noże przeznaczone były dla podlaskich miłośników noży. Logotyp na głowni to wpisane w zarys łosia data powstania projektu oraz długość i szerokość geograficzna miejsca, w którym pomysł się narodził czyli restauracji "Szwejk" w Białymstoku. |
|
|
|
| 
| Mozgwa Zbigniew "Tekton" | Gliwice | Nożownik hobbysta wytwarzający noże, jak sam mówi, wyłącznie dla swojej przyjemności i dla przyjemności osób, których swoimi nożami obdarowuje. Swój pierwszy nóż wykonał w wieku 12 lat i od tamtej pory pozostał wierny tej pasji. Kieruje się prostymi zasadami, jego noże muszą być nie tylko ładnymi i eleganckimi przedmiotami, ale i w pełni użytkowymi narzędziami. Zbigniew Mozgwa jest może hobbystą, ale w żadnym razie nie można go nazwać początkującym amatorem, jego noże cechują się niezwykle wysokim poziomem wykonania i wykończenia, a sposób zdobienia wskazuje na wysoki zmysł estetyczny twórcy. Swoje prace sygnuje stylizowaną literą "M". Z pracami tego twórcy możecie zapoznać się klikając w poniższy link:
http://forum.knives.pl/index.php/topic,131067.0.html
|
|
|
|
|





|
M.Z.Z. Szulc |
Łódź
|
"M.Z.Z Szulc" to założona w 1967 roku przez braci Mieczysława, Zygmunta i Zdzisława Szulców firma specjalizująca się głównie w wykonywaniu kopii dawnej broni palnej i białej oraz ogólnie pojętej metaloplastyce. Firma w latach dziewięćdziesiątych XX wieku, do roku 1998 [1999(?)] zajmowała się zdobieniem na zlecenie nieistniejącej już PWMSK "Souvenir" kordzików MW wz.1952, kordziki takie produkuje się w M.Z.Z. Szulc do dziś, w pracowni mieszczącej się przy ulicy Brzeźnej 3 w Łodzi (2013 r.).
Ostatni z braci Szulc zmarł w 2014 roku.
Punce ze zdjęć naniesione były na nożach pochodzącym z drugiej połowy XX wieku. Noże miały drewnianą, lekko wygiętą rękojeść z umieszczonym pośrodku medalionem w stylu myśliwskim. Na głowniach wygrawerowano motywy myśliwskich polowań. Wszystkie noże, które pochodziły z tej wytwórni i które miałem okazję obejrzeć były jednakowe kształtem i rodzajem materiałów, z których je wykonano. Tego typu noże wykonywane były w firmie M.Z.Z. Szulc głównie w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych, firma zamawiała głownie do nich w Gerlachu, nanosiła swoje sygnatury, medaliony i montowała rękojeść. Również kordziki wytwarzane w M.Z.Z. Szulc wykonywane są na bazie głowni zamawianych dawniej w Gerlachu, obecnie w firmie Gerpol.
Na starszych sygnaturach umieszczano pełną nazwę inicjały i nazwisko właścicieli firmy "M.Z.Z. SZULC" oraz pełny adres firmy, natomiast na nożach pochodzących z późniejszego okresu wybijano puncę "Pracownia Artystyczna Metaloplastyki M.Z.Z. SZULC ŁÓDŹ".
Zarówno medaliony, jak i motywy myśliwskie wytrawiane na głowni były zmienne, widziałem trzy różne medaliony na trzech nożach przedstawiające odpowiednio: głowę jelenia, dzika i sylwetkę psa myśliwskiego, na tym ostatnim medalionie umieszczono dodatkowo napis "M.Z.Z. SZULC ŁÓDŹ".
W katalogu firmy pochodzącym z lat siedemdziesiątych XX wieku i przeznaczonym zapewne dla zagranicznego odbiorcy, zamieszczono noże, które sygnowane były zniemczoną wersją nazwiska Szulc - "SCHULTZ". Inną sygnaturą umieszczoną na niektórych głowniach była inskrypcja naniesiona na dwóch szarfach zwieńczonych koroną: "M.Z.Z. SCHULTZ"-"HANDWERKCT", pod nią umieszczono dwa skrzyżowane pistolety.
W pracowni "M.Z.Z. SZULC" zaprojektowano również kordzik dla absolwentów Wojskowej Akademii Medycznej, moim zdaniem jeden z najbardziej udanych polskich kordzików, które widziałem. Niestety ze względu na brak zainteresowania decydentów, nie wszedł do masowej produkcji (zdjęcia można obejrzeć na fanpage Navaja.pl na Facebook). |
|
|
|
|




|
Noga Wojciech "wojtekn"
|
Małopolska |
Zadeklarowany nożownik hobbysta - jak sam wielokrotnie zaznaczał, wykonuje noże wyłącznie dla przyjemności realizując w ten sposób swoją pasję. Pomimo tego, że Wojciech Noga wytwarza noże od wielu lat i jest bardzo znaną osobą wśród polskich miłośników noży, to jego noże rzadko są spotykane na rynku - jednym z powodów takiego stanu rzeczy jest fakt, iż nie wykonuje on noży na zamówienie; drugim, że jego produkty cieszą się znakomitą opinią i aktualni właściciele niezwykle rzadko wystawiają je na sprzedaż; trzecim, że trafiają one zazwyczaj do osób, które po prostu traktują je jako praktyczne i niezwykle przydatne narzędzia, a jak wiadomo, takich narzędzi się nie pozbywa. Od 2009 roku używa pseudonimu "wojtekn", wcześniej znany był jako "ciulkwens". Wojciech Noga zmieniał swą puncę kilka razy, początkowo oznaczał noże samym nazwiskiem lub sporadycznie imieniem i nazwiskiem albo też inicjałami, obecnie sygnuje swoje noże literą "N". Prace tego nożownika możesz obejrzeć tutaj:
http://www.knives.pl/forum/index.php/board,53.0.html
|
|
|
|
|








|
Norblin
|
Warszawa |
Działająca aż do 2001 roku firma została założona jako "Norblin i Spółka" w 1820 roku w Warszawie przez Aleksandra Jana Konstantego Norblina i V. Ziera. Początkowo specjalizowała się w wyrobach ze srebra, brązu i platerowanych (w tym sztućców) jednak już w latach osiemdziesiątych XIX wieku poszerzono zakres produkcji zakładając walcownię blach, drutu, rur i odlewnię. W latach dziewięćdziesiątych XIX wieku była to jedna z sześciu największych fabryk produkujących wyroby metalowe w Królestwie Polskim, firma posiadała również sieć własnych sklepów w Królestwie Polskim oraz w największych miastach Cesarstwa Rosyjskiego, a nawet przedstawicielstwo w Teheranie. W 1896 roku otrzymała prawo do sygnowania swoich wyrobów herbem cesarskim, co było wówczas najwyższą formą odznaczenia. Produkty pochodzące z fabryki Norblin były wielokrotnie nagradzane na różnego rodzaju targach i wystawach. Firma na przestrzeni dziejów wielokrotnie zmieniała nazwę, w czasie II Rzeczypospolitej funkcjonowała jako Spółka Akcyjna Fabryk Metalowych pod firmą “Norblin, Bracia Buch i T.Werner” i była jedną z największych fabryk wytwarzających wyroby z metalu w Polsce. Po II Wojnie Światowej została znacjonalizowana i funkcjonowała pod nazwą Walcownia Metali "Warszawa". W 1982 roku teren fabryki przekazano na potrzeby muzealne (Muzeum Przemysłu działające w tym miejscu do 2008 roku), a sama firma przeniosła się w inne miejsce. W 1991 roku zakłady powróciły do dawnej nazwy, powstał "Norblin" S.A. Zakłady prowadziły działalność metalurgiczną aż do roku 2001. W 2004 roku firma całkowicie zmieniła profil działalności nastawiając się na działalność inwestycyjną i kapitałową. Punca widoczna na pierwszym zdjęciu znajdowała się na głowni noża myśliwskiego pochodzącego prawdopodobnie z końca XIX wieku [Rękojeść wykonana była z poroża jelenia lub sarny (tyka zakończona różą, bez głowicy), tuż przy głowni owinięta mosiężną opaską. Głownia prosta o kształcie sztyletu.], tak więc z pewnością w firmie tej produkowano nie tylko sztućce. Widziałem na zdjęciach jeszcze jeden nóż myśliwski pochodzący z tych zakładów, o głowni w również w kształcie sztyletu, kordelasa tyle, że rękojeść stanowiła noga sarny. Więcej informacji na temat tej wytwórnia znajdziecie tutaj:
Wikipedia ->
|
|
|
|
|

| Nowodworski Stanisław
Nowodworski Knives&Jewellery
| Gdańsk
| Stanisław Nowodworski (ur. 1987 r.) jest rzeźbiarzem i artystą specjalizującym się w sztuce użytkowej, ale też i nożownikiem hobbystą. Nożownictwem zainteresował się w 2012 roku, kiedy to nawiązał kontakt ze znanym trójmiejskim kowalem, Lechem Zulewskim. Wytwarza noże różnych typów, robi też do nich pochewki. Zwłaszcza pochewki do necków to prawdziwe dzieła sztuki użytkowej, pomysłowe i przepięknie wykonane. Swoje noże sygnuje literami "NKJ" będącymi skrótem od "Nowodworski Knives&Jewellery". Z pracami tego twórcy możecie zapoznać się klikając w poniższy link:
https://pl-pl.facebook.com/NowodworskiKnivesJewellery/
|
|
|
|
| 
| Olszewski Jacek "Guldan" | Poznań | Znakomity i bez wątpienia jeden z najbardziej oryginalnych polskich twórców noży. Nożownictwem zainteresował się w 2004 roku i od tej pory zaskakiwał wszystkich niebanalnymi i niezwykłymi projektami. Wyrobił sobie własny, niezwykle charakterystyczny i rozpoznawalny styl, którego głównymi cechami były różnego rodzaju szlify nakładane na głowni jednego noża. Jego prace były niezwykle agresywne pod względem kształtów i formy oraz bardzo odmienne od tego, co widzimy na co dzień i co mieści się w klasycznym pojęciu o nazwie nóż. Twórca ten bardzo chętnie stosował też szlif typu chisel. Od 2009 roku Guldan nie pokazał żadnego nowego noża, a nowe prace kończyły się na fazie projektów. Ciężko jest mi więc powiedzieć czy będzie jeszcze je wykonywał, jeśli nie, to będzie to ogromna strata dla polskiego nożownictwa. Jacek Olszewski na większości swoich noży nie stosował żadnej sygnatury, jednak jego prace rozpoznawalne były na pierwszy rzut oka ze względu na styl, o którym już wspominałem. Sygnatura ze zdjęcia naniesiona została prawdopodobnie tylko na jednym nożu. Jest to inicjał "G" (Guldan) oraz kropki, z których pierwsza stanowi integralną część puncy, natomiast druga kropka, zmienna oznacza, że projekt noża jest niepowtarzalny. Szczegółowe informacje o tym nożowniku wraz ze zdjęciami jego prac znajdziecie w linkach zamieszczonych poniżej:
http://www.guldanknives.blogspot.com/ http://www.knifemakers.pl/content/view/12/57/ http://www.knives.pl/forum/index.php/board,57.0.html
|
|
|
|
| 
| Oskard
| Drzewica | Fabryka Noży Profesjonalnych "Oskard" to fabryka i marka należąca do firmy "POL-MAG" z Końskich. Patrz: "Pol-Mag" |
|
|
|
| 
| Ordon Mirek "Cromcruah"
| Katowice
| Wszechstronny i świetny twórca, niestety wykonujący noże przez bardzo krótki okres. Niestety, ponieważ jego prace stały na bardzo wysokim poziomie. Rozpoczął wykonywanie noży w 2004 roku ale już rok później zniknął z mapy polskiego nożownictwa. Jeden z pierwszych twórców, którzy wykonywali nowoczesne w formie noże składane. W zasadzie nie sygnował swoich prac, jedynym śladem pozwalającym na identyfikację było tłoczony na pochewce napis "CROM", jednak z tego, co mi wiadomo, wytłaczał tą sygnaturę sporadycznie. Szczegółowe informacje o tym nożowniku wraz ze zdjęciami jego prac znajdziecie w linkach zamieszczonych poniżej:
http://crom.glt.pl/ http://www.knifemakers.pl/content/view/19/57/ http://www.knives.pl/forum/index.php/board,54.0.html
|
|
|
|
|


 |
Panas Krzysztof |
Łańcut |
Znakomity i cieszący się wielkim uznaniem kowal, którego prace można oglądać w ponad 30 krajach świata. Kowalstwem zajmuje się przynajmniej od 1974 roku, w którym to ukończył Liceum Sztuk Plastycznych w Sędziszowie Małopolskim, gdzie uczył się między innymi właśnie sztuki kowalstwa i metaloplastyki. Wykuwa broń dawną, noże różnych typów, miecze japońskie itp., słynie ze wspaniałych dziwerów. Jego prace są zawsze znakomicie wykończone i dopracowane. Sygnuje swoje prace własnoręcznie wytrawianym podpisem "K. Panas" dodając również rok produkcji i czasami także dopisek "Polska". Więcej o tym twórcy i jego pracach dowiecie się zaglądając na jego autorską stronę internetową:
http://www.krzysztofpanas.pl
|
|
|
|
|

| Patoka Jacek | Winterthur | Urodzony we Wrześni, a obecnie mieszkający w Szwajcarii nożownik-hobbysta, który zaczął wykonywać noże w 2012 roku. Nie ma ulubionego typu noży, ale preferuje te utrzymane w dawnych myśliwskich klimatach, dlatego też większość z jego prac wykonana jest z naturalnych materiałów. Noże wykonuje samodzielnie od początku do końca, samodzielnie szyje też do nich pochewki. Lubi pracować ze stalą narzędziową i selektywne hartowanie. Większość jego prac trafia do znajomych i przyjaciół chociaż nie stroni od wykonywania noży na zamówienie. Sygnaturę tego twórcy stanowią połączone ze sobą litery "J" i "P". |
|
|
|
| 
| Pawlik Patryk "Kaminari"
| Reda
| Patryk Pawlik (ur. 1990 r.) wykonuje noże od 2006 roku. Fascynuje się kulturą Japonii i pracami Boba Kramera. Preferuje naturalne materiały typu: drewno egzotyczne, róg bawoli, brąz i mosiądz, głownie wykuwa własnoręcznie, używa stali węglowych/narzędziowych oraz damastów. Swoje prace oznacza od 2013 roku znakiem kanji "kaminari". Więcej o tym twórcy i jego pracach dowiecie się klikając w poniższe linki:
https://www.facebook.com/pages/Kaminari-Knives/527248607327399 http://forum.knives.pl/index.php/topic,145662.0.html
|
|
|
|
|
 |
Pieńkowski Remigiusz "kiMer" |
Zawonia |
Niezwykle skromny, rzadko udzielający się publicznie i z tego też względu może powszechnie mniej znany nożownik. Powyższa opinia dotyczy jednak wyłącznie jego osoby, a nie jego noży. Prace Remigiusza Pieńkowskiego są jak najbardziej znane i cenione wśród miłośników noży, a on sam znajduje uznanie jako znakomity twórca. Cechują się one zawsze wysoką estetyką wykonania, niebanalnym stylem i dbałością o optymalne połączenie wyglądu z użytkowością. Kimer wykonuje noże z wszelkiego rodzaju materiałów i w różnych stylach, choć jak sam pisze, najbliższe jego sercu są noże typu bowie i "fighter". Swoją przygodę z nożownictwem rozpoczął w 2005 roku i od tego czasu nieprzerwanie wykonuje noże twardo deklarując, że będzie je robił dopóki sił mu starczy. Puncy używa dopiero od połowy 2011 roku oznaczając głownie swoich noży oznacza własnym pseudonimem: "kiMer". Szczegółowe informacje o tym nożowniku wraz ze zdjęciami jego prac znajdziecie w linkach zamieszczonych poniżej:
http://www.knifemakers.pl/content/view/55/57/ http://www.knives.pl/forum/index.php/board,175.0.html
|
|
|
|
|

| Pihan Arkadiusz | Gostynin | Swój pierwszy nóż Arkadiusz Pihan wykonał w 2009 roku i od tej pory wytwarza je regularnie - głównie noże o przeznaczeniu myśliwskim i turystyczno-biwakowym. Od 2016 roku robi również noże składane z blokadami typu slipjoint i backlock i na tych typach narzędzi chciałby się skupić w przyszłości. Ulubione materiały tego twórcy to różnego rodzaju stale nierdzewne, a jeśli idzie o rękojeści noży, drewno i micarta. Swoje prace oznacza połączonymi inicjałami "AP" układającymi się w symbol przypominający kształtem parasol. |
|
|
|
| 
| Plezia Michał "Elchon" | Kraków | Nożownik i twórca/rekonstruktor uzbrojenia ochronnego z wieków dawnych. Poza nożami tworzonymi według dawnych wzorców wykonuje również projekty utrzymane we współczesnej stylistyce. Zdecydowanie preferuje naturalne materiały. Celem tego twórcy jest, jak sam pisze harmonijne połączenie estetycznego wyglądu noża z funkcjonalnością. Elchon sygnuje swoje prace stylizowaną literą "E". Michał Plezia był członkiem PSTNiBB. Prace tego twórcy możecie obejrzeć klikając poniższy link:
http://www.elchon.com/
|
|
|
|
| 
| Podczaski Bartosz "Podczas" | Pabianice | Bartosz Podczaski (ur. 1997 r.) to nożownik, który traktuje wykonywanie noży jako niezwykle interesujące hobby, odskocznię od codzienności. Swój pierwszy nóż z resora, wykonany za pomocą podstawowych narzędzi zrobił w 2014 roku, od tego czasu stale się rozwija modyfikując warsztat i poszerzając bazę materiałową. Nie ma ulubionych typów noży, robi noże o kształtach różnych, choć preferuje te, których forma jest najbardziej użytkowa. Jeśli idzie o materiały na rękojeści, to do jego ulubionych należą drewna stabilizowane oraz twarde gatunki drewna egzotycznego, Jako uzupełnienie podstawowych materiałów rękojeści stosuje mosiądz i włókno węglowe, nie przepada za to za miedzią. Używa różnych gatunków stali, pierwotnie były to stale węglowe, obecnie częściej stali wysokostopowych, w tym i nierdzewnych. Bartosz mocno zaznacza, że cały czas się uczy i że jeszcze długa droga przed nim, choć noże, które wykonuje stoją już na naprawdę niezłym poziomie. Swoje prace sygnuje puncą przedstawiającą uproszczony zegar.
Z nożami tego twórcy możecie zapoznać się klikając w poniższy link:
https://www.facebook.com/PodczasKnives/?pnref=lhc
|
|
|
|
|



 |
Polkars |
Końskie |
Działająca na polskim rynku od 1981 roku firma specjalizująca się w produkcji noży rzeźniczych i kuchennych. Na stronie producenta przeczytać możemy, że wykonuje głownie swoich noży z wysokowęglowej stali nierdzewnej, a rękojeści z drewna lub tworzywa sztucznego. Sygnuje swoje wyroby pełną nazwą firmy ("Polkars" lub "Polkars" z inicjałami "ZB") umieszczaną na głowniach i rękojeściach.
Właścicielem firmy Polkars Spółka Cywilna jest Zbigniew Brzeski (stąd takie właśnie inicjały w sygnaturze), pan Brzeski jest również właścicielem PPHU Pol-Mag, przedsiębiorstwa mającego hale produkcyjne w Drzewicy.
http://www.polkars.com/pl/pl.html
|
|
|
|
|

| Polonus | Zielonka | "Polonus-Zawisza" to istniejąca do dziś polska firma specjalizująca się w produkcji przyrządów i materiałów fryzjerskich (w tym brzytw). Została założona w 1933 roku w Warszawie przez Stanisława Zawiszę. W czasie II WŚ wytwórnia zaprzestała działalności - wznowiła produkcję w 1946 roku, w Łodzi. W 1949 roku firmę upaństwowiono. W 1957 roku syn założyciela "Polonusa", Zygmunt Zawisza otworzył wytwórnię żyletek, w 1992 roku do firmy dołączył jego syn, Jan Krzysztof Zawisza. Obecnie siedziba "Polonusa" mieści się w Zielonce pod Warszawą. Swoje produkty sygnuje nazwą własną "Polonus" i umieszczoną obok niej literą "Z" w okręgu.
http://www.polonus.pl
|
|
|
|
| 

| Pruciak Paweł | Pańki | Nożami Paweł Pruciak interesował się już w dzieciństwie, a pasję rozbudził w nim jego wujek, który obdarowywał go przez lata kolejnymi egzemplarzami tych narzędzi. W 2015 roku powstał pierwszy, własnoręcznie wykonany przez tego twórcę nóż o nazwie "Borsuk", zanim jednak do tego doszło, przez długi czas Paweł Pruciak zaznajamiał się z literaturą, czytał fora poświęcone tej tematyce oraz śledził filmy, w których omawiano i pokazywano kolejne etapy powstawania noży. Właściwie to od filmów zaczęła się przygoda tego twórcy z nożownictwem, a konkretnie od kanału na Youtube, który prowadzi Michał Sielicki. Paweł, jak sam napisał stale rozwija swój warsztat, kompletuje narzędzia i maszyny oraz dba o to, by jego noże stawały się coraz lepsze. Wspiera go w tym żona, która pierwotnie była niezbyt zadowolona z zainteresowań męża. Paweł szczególnie dumny jest ze swojego projektu "Dream knife", dzięki któremu udało mu się zebrać sporą sumę przeznaczoną w całości dla dzieci z domu dziecka. Nożownik ten nie ma ulubionego gatunku stali, natomiast często pracuje ze stalami NC6 oraz Elmax. Jeśli idzie o materiały na rękojeści to zdecydowanie preferuje drewno, choć lubi również i G10, które to tworzywo sam skleja tworząc różne warianty kolorystyczne.
Z pracami tego nożownika możecie zapoznać się klikając w poniższy link:
https://www.facebook.com/pruciak.knives/?pnref=lhc
|
|
|
|
|
 |
PSTNiBB |
|
Sygnatura naniesiona na życzenie klienta na nożu kuchennym marki Victorinox. Przedstawia ona logo Polskiego Stowarzyszenia Twórców Noży i Broni Białej, nóż miał charakter pamiątkowy. |
|
|
|
|

| Pohl A. | Poznań | Szlifiernia mająca swoje odrębne punkty sprzedaży, działająca z pewnością przed 1918 rokiem i do 1932 roku w Poznaniu, w dwóch różnych miejscach, przy ul Zamkowej 6 i Kraszewskiego 15. Wytwarzano w niej między innymi maszynki i nożyce fryzjerskie oraz brzytwy, wymieniano też "ostrza" w zniszczonych narzędziach rolniczych.
|
|
|
|
| 
| POL-MAG | Końskie Drzewica | PPHU POL-MAG powstało w 30 stycznia 1998 roku - podstawowym profilem działalności zakładu jest produkcja noży profesjonalnych. Firmą kieruje Zbigniew Brzeski (właściciel firmy "Polkars"). W 2010 roku POL-MAG przejął od Gerlacha maszyny oraz pracowników wytwarzających do tej pory noże dla Gerlacha i kontynuował wytarzanie na tych samych liniach produkcyjnych niektórych noży monterskich, scyzoryków i składanych noży ogrodniczych pod własną marką. Jak napisano w referencjach wystawionych 1 X 2010 roku firmie POL-MAG przez Gerlacha: "...scyzoryki te będą produkowane według dotychczasowego procesu technologicznego, przez tych samych pracowników, na tych samych maszynach i urządzeniach. Jakość wyrobów pozostanie na tym samym poziomie co dotychczas." Poza produktami wymienionymi powyżej POL-MAG wytwarza również na zlecenie blanki (noże bez okładzin rękojeści) noży militarnych oraz noże kuchenne, myśliwskie, ostrzałki do noży i narzędzia masarnicze. Noże produkowane są z niemieckiej stali nierdzewnej (scyzoryki z okładzinami z celidoru oraz noże kuchenne) i polskiej stali rdzewnej, sprężynowej (noże ogrodnicze, monterskie). Blanki noży militarnych wykonywane są z obu rodzajów stali. POL-MAG sygnuje swoje wyroby nazwą własną. Przynajmniej od 2015 roku na nożach tej firmy umieszczany jest wyłącznie napis "MADE IN POLAND".
Marką należącą do firmy POL-MAG jest "OSKARD", noże o tej nazwie produkowane są w Drzewicy przy ul. Braci Kobylańskich 41, na terenach należących dawniej do firmy "Gerlach".
http://www.polmag.com.pl/ http://oskard.pl/strona-glowna.html
|
|
|
|
|  | Polonóż/Polonia
| Warszawa
| Warszawska Fabryka Ostrzy do Golenia "Polonóż" została założona w 1931 roku przez Ovseya Klotsmana (Oskara Klocmana). Była największą w przedwojennej Polsce wytwórnią brzytew i żyletek. W latach trzydziestych XX wieku nazwę fabryki zmieniono z "Polonóż" na "Polonia", stało się tak w wyniku wytoczenia właścicielowi "Polonoża" procesu przez właściciela firmy "Polonus", Pawła Zawiszę, który zarzucał Oskarowi Klotsmanowi naruszenie praw dotyczących znaku firmowego (podobnie brzmiące nazwy firm "Polonóż" i "Polonus"). W roku 1939 mienie rodziny Klocman skonfiskowali Niemcy, kontynuując w zakładach produkcję żyletek. Po wojnie fabrykę znacjonalizowano i przeniesiono do Krakowa, gdzie aż do połowy lat pięćdziesiątych funkcjonowała pod nazwą "Państwowa Fabryka Ostrzy do Golenia". Rodzina Klocman uciekając z okupowanego kraju przeniosła się w 1940 roku do Palestyny, gdzie od 1936 roku działała w miejscowości Rishon LeZion inna fabryka żyletek założona również przez Oskara Klocmana (o nazwie "OKAVA"). Znaleźli oni zatrudnienie w tej właśnie fabryce.
|
|
|
|
|
 |
Poltergeist Works
Wieczorkiewicz Jakub "cubix"
|
Końskie
|
Pod tą anglojęzyczną nazwą skrywa się Jakub Wieczorkiewicz, pseudonim "cubix" - bez wątpienia objawienie roku 2009 w polskim nożownictwie. Pojawił się "znikąd" pokazując noże o niezwykle charakterystycznym wzornictwie i stojące na wysokim poziomie pod względem wykonania. Nie trzeba dodawać, że zdobył swym efektownym "wejściem" sporą grupę wiernych fanów. Cubix wykonuje przeważnie noże z głownią stałą, z "taktycznym zacięciem" ale nie tylko, jest to jeden z nielicznych polskich nożowników wytwarzających również noże składane. Cechą charakterystyczną dla jego noży jest stosowanie powłoki antykorozyjnej "Gunkote" oraz używanie do wykonywania noży w zasadzie bez wyjątku nowoczesnych materiałów. Noży "myśliwskich" w "tradycyjnych" formach w ofercie tego twórcy nie znajdziecie. Jego "Poltergeist Works" to projekt, który jest znakomicie dopracowany pod względem marketingowym, zdecydowanie może on służyć za wzór w tej materii i nie jest to bynajmniej zarzut. Cubix sygnuje swoje noże logo firmy "Poltergeist Works".
http://www.poltergeistworks.pl/ http://www.knifemakers.pl/content/view/60/57/ http://www.knives.pl/forum/index.php/board,193.0.html
|
|
|
|
|




| Polwid | Cieszyn | Fabryka Nakryć Stołowych "Polwid" w Cieszynie, to powstała po 1945 roku (dokładnej daty niestety nie znam) fabryka, w której wytwarzano sztućce oraz noże kuchenne i rzeźnicze, a przejściowo również głownie do kordzika Marynarki Wojennej wz.52. Po Polwidzie, w późniejszym okresie funkcjonowało w Cieszynie również Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowe Polwid II (zapewne bezpośredni następca Polwidu) specjalizujące się w produkcji wyrobów metalowych za wyjątkiem maszyn i urządzeń, wyrobów nożowniczych, sztućców itd. Od 2008 roku zakład znajduje się w stanie likwidacji.
Sygnatura ze zdjęcia nie była naniesiona na głowniach noży ale na podstawce, na której umieszczono komplet noży kuchennych bez punc. Z pewnością był to jednak oryginalny zestaw.
Wieża ze zdjęcia obok była znakiem towarowym firmy Polwid II, prawo ochronne do tego znaku wygasło w 2004 roku. |
|
|
|
| 


| Pronowo Zbigniew Prochocki Tomasz Nowosad | Wrocław | Wytwórnia Wyrobów Metalowych "Pronowo" powstała w latach pięćdziesiątych XX wieku we Wrocławiu, przy ulicy. Kasprowicza 41. Właścicielami firmy byli Zbigniew Prochocki i Tomasz Nowosad i to od ich nazwisk wzięła się nazwa zakładu. W latach siedemdziesiątych XX wieku Tomasz Nowosad usamodzielnił się i założył nową firmę "Ento", Zbigniew Prochocki stał się zatem jedynym właścicielem "Pronowo". Wytwarzano w niej noże różnego typu, od takich, zbliżonym kształtem do popularnych finek, poprzez noże myśliwskie, a w ostatnim okresie działalności również i noże innego typu, np. w stylu militarnym. Wytwarzano w niej również toporki turystyczne oraz zestawy toporek z finką, umieszczane w skórzanych, połączonych pochewkach, które można było przytroczyć do pasa. Starsze modele noży miały jelce i głowice stalowe, które później zastąpiono aluminiowymi. Otwór pod trzpień wiercono wiertłem o średnicy 10 mm, okładziny mocowano pinami o średnicy 4 mm. Na głowniach niektórych noży nacinano piłę. Rękojeści wytwarzano z tworzywa imitującego np. poroże jelenia, ale w późniejszym okresie stosowano również naturalne materiały. Firmowe, skórzane pochewki ozdabiano tłoczoną głową łosia, lub Indianina, pierwsze pochewki szyto z jednego kawałka skóry, późniejsze z dwóch kawałków połączonych nitami. W "Pronowo" wyposażano też niektóre modele noży w pochewki metalowe, podobne kształtem do metalowych pochewek noży Bundeswehry. Wyposażenie wytwórni stanowiły 2-3 przemysłowe szlifierki, elektryczny piec do hartowania, frezarka, wycinarka stali i oczywiście narzędzia ręczne, na miejscu szyto też pochewki, zajmowała się tym pani Ewa (niestety nazwisko nie jest mi znane). W "Pronowo" nie tylko wytwarzano noże od początku do końca, ale i oprawiano głownie innych firm. W ten sposób, na bazie odkuwek niemieckiej firmy "Puma" powstała seria kilkuset noży, oprawionych w poroże jelenia. W styczniu 1991 roku pani Dąbrowska, córka nieżyjącego już wtedy właściciela firmy podjęła współpracę z Mariuszem Lange, nożownikiem i kolekcjonerem noży z Wrocławia i wprowadziła do produkcji noże opracowane przez niego. Niestety jeszcze w tym samym roku (pod koniec, lub na początku roku 1992), ze względu na zawirowania gospodarcze i ogromne obciążenia się z tym wiążące, firma przestała istnieć. "Pronowo" sygnowała swoje produkty pieczątką z pełną nazwą i adresem firmy wraz z określeniem modelu noża i ceną, pieczątki takie umieszczano na skórzanych pochewkach. Na pewno w późniejszym okresie oznaczano głownie noży puncą "Pronowo POLAND", takie sygnatury umieszczono też na nożach powstałych na bazie odkuwek "Pumy". |  |
Przewoski Józef
Kalinowski Karol
Fabryka Wyrobów Ostrych |
Warszawa |
Fabryka Wyrobów Ostrych Józefa Przewoskiego istniała z pewnością już w XIX wieku (w 1885 roku otrzymała pierwszy medal na krajowej Wystawie Przemysłowej, ogółem w latach osiemdziesiątych dziewiętnastego wieku firma została nagrodzona pięciokrotnie, w tym jedno wyróżnienie, ostatni raz medalem w 1888 roku) , zakład wytwórczy mieścił się przy ul. Marszałkowskiej 13 w Warszawie - działała, już pod zarządem nowego właściciela jeszcze w latach trzydziestych wieku XX (niestety nie wiem, kiedy nastąpiła zmiana właściciela). Natrafiłem na ślad ulotki reklamowej pochodzącej właśnie z lat trzydziestych XX wieku. Ulotka ta zapraszała do zakupu wyrobów własnych pochodzących z mieszczącej się w Warszawie "Fabryki Wyrobów Ostrych Karola Kalinowskiego, dawniej Fabryka Wyrobów Ostrych Józefa Przewoskiego" - zgodnie z reklamą w fabryce wytwarzano noże stołowe, deserowe, tasaki, brzytwy, scyzoryki, części do maszyn rolniczych, nożyczki, etc. Fabryka Karola Kalinowskiego mieściła się przy ulicy Marszałkowskiej 13, sklep przy ulicy Rymarskiej 20. Sygnatura umieszczona była na głowni tasaka pochodzącego prawdopodobnie (sądząc po wyglądzie) z początku XX wieku.
|
|
|
|
|



|
Przybyłowski Mariusz "tlim"
|
Gdańsk |
Jeden z najbardziej znanych polskich nożowników, zarówno w Polsce jak za granicami kraju i jeden z nielicznych twórców zajmujący się wykonywaniem noży zawodowo. Samodzielnie wykuwa i hartuje głownie, wykonuje też pochewki z tworzywa nazywanego kydex oraz skóry i drewna. Swoim klientom proponuje noże uszeregowane według systemu zależnego od rodzaju użytych materiałów i sposobu wykończenia. Poszczególne grupy noży posiadają odpowiednie oznaczenia umieszczane na głowniach (FG, HG, EX - wyjaśnienie skrótów znajdziecie na stronie Twórcy). Wytwarza różnego rodzaju noże, począwszy od typowo użytkowych narzędzi, a skończywszy na egzemplarzach przeznaczonych dla kolekcjonerów. Jako jedyny ma w swojej ofercie noże chromowane. Wszystkie noże wytwarzane są ręcznie. Prace Mariusza Przybyłowskiego cieszą się wielkim powodzeniem ze względu na ich jakość i spory wybór materiałów, który trafia właściwie w każde gusta. Oznacza swoje noże własnym pseudonimem ("TLIM"), czasem umieszczonym w prostokątnej ramce. Szczegółowe informacje o tym nożowniku wraz ze zdjęciami jego prac znajdziecie w linkach zamieszczonych poniżej:
http://www.tlim.net/ http://www.knifemakers.pl/content/view/18/57/ http://www.knives.pl/forum/index.php/board,71.0.html
Sygnatura "B", oznaczająca hartowanie bainityczne, naniesiona została na serii noży zaprojektowanych przez Pawła Supernata, a wykonanych przez Mariusza Przybyłowskiego w 2012 roku na potrzeby firmy Survivaltech. Noże te dostępne są w zwykłej sprzedaży. |
|
|
|
|


|
Purol Sławomir
"Seiken"
|
Mississauga
(Kanada)
|
Legendarny wśród polskich internetowych miłośników noży (zwłaszcza tych z dłuższym stażem) twórca noży. Zasłynął wykonaną w połowie pierwszego dziesięciolecia XXI wieku serią niezwykle popularnych noży o nazwie "Konus". Wykonywał noże różnego typu i z różnych materiałów chociaż, jak sam kiedyś napisał, osobiście preferuje noże typu "fighter" oraz małe EDC - zdecydowanie typu full tang z gardą. Swoją przygodę z wytwarzaniem noży rozpoczął w połowie 2004 roku, a ostatni nóż pokazał w roku 2008 - obecnie nie wytwarza już noży. Oznaczał swoje noże sygnaturą "KSP" ("Konus") lub bez puncy. Oznaczenia "VB/MS" zamieszczane na "Konusach" oznaczały nazwę vortalu, dla którego użytkowników stworzona została ta seria noży i działu na nim poświęconego właśnie nożom - Vortal Budo/Magia Stali.
Szczegółowe informacje o tym nożowniku wraz ze zdjęciami jego prac znajdziecie w linkach zamieszczonych poniżej:
http://www.knives.pl/forum/index.php/board,68.0.html
|
|
|
|
|

| Rak Grzegorz "Sesz" | Szczecin | Grzegorz Rak (ur. 1977 r.) nożami interesował się od dzieciństwa, ale jego pierwsze prace powstały dopiero w 2012 roku za namową kolegi, który podpowiedział mu, by zamiast kupować noże spróbował wykonać jakiś własnoręcznie. Pomimo tego, że Grzegorz traktuje nożownictwo jako hobby, to podchodzi do tej tematyki poważnie, stale ucząc się i doskonaląc warsztat. Preferuje naturalne materiały. Większość starszych noży powstała ze stali węglowej, obecnie coraz częściej stosuje też stal nierdzewną. Nożownik ten oznacza swoje prace pseudonimem "Sesz".
Z pracami tego twórcy możecie zapoznać się klikając w poniższy link:
http://forum.knives.pl/index.php/topic,131419.0.html
|
|
|
|
| 



| Rawa
Fabryka Ostrzy do Golenia
| Rawa Mazowiecka
| Fabryka Ostrzy do Golenia została założona w 1956 roku w Rawie Mazowieckiej. Produkowano w niej żyletki o nazwie "Rawa Lux", "Piast" i "Mazur". W 1968 roku Fabryka została przejęta przez Fabrykę Wyrobów Precyzyjnych w Warszawie i funkcjonuje od tej pory pod nazwą 2 Oddział FWP w Rawie Mazowieckiej, produkując przede wszystkim narzędzia pomiarowe. Od 1972 roku dawna Fabryka Ostrzy do Golenia działa jako Zakład Narzędzi Pomiarowych VIS w Rawie Mazowieckiej w ramach Kombinatu Narzędzi Pomiarowych VIS w Warszawie. W 1989 roku zakład z Rawy Mazowieckiej wydziela się wraz z pięcioma innymi zakładami z dawnej firmy i tworzy Fabrykę Narzędzi RAFAN. W 2007 roku, w wyniku przekształceń własnościowych w miejsce Przedsiębiorstwa Państwowego Fabryka Narzędzi "RAFAN" powstaje Fabryka Narzędzi Rafan Sp. z.o.o.
Prawdopodobnie, ze względu na powszechne w czasie PRL niedobory wyprodukowano w tej fabryce również serię noży kuchennych, była to praktyka spotykana również w innych przedsiębiorstwach państwowych. Nie wiem jednak, czy był to przypadek jednostkowy czy też dłuższa produkcja.
Fabryka używała sygnatury "Rawa" (żyletki).
Sygnatura taka umieszczona była na głowni noża kuchennego pochodzącego prawdopodobnie z lat sześćdziesiątych XX wieku. Głownia za stali nierdzewnej, rękojeść z tworzywa sztucznego w kolorze żółtym. Na rękojeści powtórzono sygnaturę (bez napisu "nierdzewne"). Sygnatura utrzymana w identycznej stylistyce, ale o nieco odmiennym kroju liter naniesiona była na komplecie noży opisanych jako noże do owoców. Sprzedawca twierdził, że pochodzą one z lat sześćdziesiątych XX wieku. Sygnatura "Rawa Lux", którą zamieściłem dla porównania to oznaczenie pochodzące z żyletek.
Uwaga! Nie mam pewności czy fabryka ta była na pewno producentem noża, z którego pochodzi sygnatura. Nie udało mi się znaleźć na to potwierdzenia. Sygnatura z noża różni się od tej z żyletek, na żyletkach bowiem nie umieszczano rozdzielających napis "Rawa", stykających się grzbietami parabol zakończonych strzałkami. Nie znalazłem jednak żadnej innej firmy posługującej się sygnaturą "Rawa", stąd przypuszczenie, że to zarówno nóż jak i żyletki pochodzą z tej samej fabryki.
|
|
|
|
| 

| R. Linkowski
| Warszawa
| Fabryka Wyrobów Nożowniczych i Aluminiowych R. Linkowski Warszawa to przedwojenna, ciesząca się dobrą opinią wytwórnia należąca do Romana Linkowskiego. Fabryka mieściła się przy ul. Marszałkowskiej 102 w Warszawie, sklep przy ul. Chłodnej 25, a biura i magazyny przy ul. Granicznej 15. Firma miła też filie w Łodzi przy ul. Piotrkowskiej 52 i 120. Wytwarzano w niej scyzoryki, noże kuchenne, stołowe, sztućce oraz brzytwy i inne wyroby metalowe. Prawdopodobnie działała jeszcze w czasie wojny. a z pewnością miała swoje stoisko w 1937 roku na Targach Poznańskich Sygnatura "R.LINKOWSKI WARSZAWA" pochodzi z szyjki przedwojennej (prawdopodobnie) brzytwy. Znalazłem w internecie informację, że na nożach stołowych tej firmy stosowano również puncę, której głównym elementem była korona oraz litery "B.M." (BM - oznacza Biały Metal - nie mam jednak pewności, czy faktycznie była sygnatura tej firmy.
|
|
|
|
|



|
Rokowski F. Rokowski |
Bielsko |
Sygnatury tej firmy umieszczone były na nożach kuchennych pochodzących najprawdopodobniej z pierwszej połowy z XX wieku, być może sprzed II WŚ. Gdyby pójść tropem, że Bielsko przestało być odrębną miejscowością w 1951 roku to znaczyłoby to właśnie, iż nóż powstał w właśnie przed tym rokiem. Biorąc pod uwagę fakt, że w latach pięćdziesiątych XX wieku nastąpiła przymusowa nacjonalizacja prywatnych przedsiębiorstw, bardzo prawdopodobne jest, że firma zakończyła działalność właśnie w latach pięćdziesiątych.
|
|
|
|
|



| Romanik Jan Techmłot | Trzeciewiec | Firma Romanik S.A. powstała w 1984 roku; pierwotnie był to kooperujący z firmami państwowymi zakład ślusarski założony i prowadzony przez Jana Romanika. W 1989 roku Zakład usługowy "Jan Romanik" zmienia nazwę na "Techmłot" rozszerzając ofertę produkowanych przez siebie wyrobów. W drugiej połowie lat dziewięćdziesiątych XX wieku firma zakupuje państwowe Koneckie Zakłady Narzędzi Gospodarczych w Końskich w skład których wchodzą zakłady w Krasnej koło Kielc oraz zakład w Przedborzu (dawny "Staldrzew", wcześniej jeszcze Fabryka Noży Lucjana Wójcickiego). Firma cało czas intensywnie się rozwija, w latach 2007/2008 zmianie ulega status prawny zakładów, która z jednoosobowo zarządzanej firmy zmienia się w spółkę akcyjną, zmianie ulega również jej nazwa, z Techmłot na Romanik S.A. Romanik S.A. specjalizuje się w produkcji narzędzi i akcesoriów ogrodniczych w tym maczet, siekier, sierpów, kos i toporków turystycznych (wielofunkcyjnych). |
|
|
|
|


|
Rubczyński Szczepan "przeszczep"
|
Warszawa |
Znany i ceniony twórca, który największą wagę przykłada do użytkowości swoich noży oraz do harmonijnej spójności projektów. Wydaje się, że cele, które sobie postawił zostają przez niego każdorazowo osiągnięte, ponieważ wykonane przez niego noże, w opinii użytkowników, znakomicie leżą w dłoni i doskonale się sprawdzają. Preferuje rękojeści z tworzyw sztucznych. Przeszczep sygnuje swoje noże stylizowanymi inicjałami "SR". Szczegółowe informacje o tym nożowniku wraz ze zdjęciami jego prac znajdziecie w linkach zamieszczonych poniżej:
http://www.knifemakers.pl/content/view/58/57/ http://www.knives.pl/forum/index.php/board,203.0.html
"NaszNusz" MTPN - seria 12 noży wykonanych w 2010 roku przez Szczepana Rubczyńskiego i Kubę "Tuco" dla członków Mazowieckiego Towarzystwa Przyjaciół Noży.
|
|
|
|
|

| Rzymowski Fryderyk "Fred" | Warszawa | Fryderyk Rzymowski zajmuje się nożownictwem na poważnie (jak sam napisał) od 2005 roku, wcześniej jego prace powstawały w chałupniczych warunkach, wykonywane za pomocą najprostszych narzędzi. Najczęściej używanymi przez niego stalami są stale narzędziowe, np. D2, N690; do wykonywania okładzin i rękojeści noży najchętniej używa materiałów syntetycznych typu G10, micarta, rezotex, corian jednak, jeśli klimat noża tego wymaga nie stroni również od drewna. W ostatnim czasie (stan na 2011 rok) zainteresował się przerabianiem na noże starych pilników dając im tym samym drugie życie. Nie na wszystkie noże nanosi sygnaturę, jeśli jednak już ją umieszcza to są to jego inicjały "FR". |
|
|
|
| 
| Sadowski Konrad "sadowski25" "Kosa" | Osiek k. Oświęcimia | Konrad Sadowski zainteresował się wykonywaniem noży w 2012 roku, a już w 2014 roku założył własną firmę nożowniczą. Interesują go głównie noże utrzymane w wojskowej i taktycznej stylistyce i takie też w większości wykonuje. W przyszłości ma zamiar zająć się również produkcją noży składanych. Sygnuje swoje noże stylizowaną sygnaturą, na którą składają się jego inicjały. Z pracami tego nożownika możecie zapoznać się klikając w poniższy link:
https://www.facebook.com/sadowskiknives
|
|
|
|
|
 |
Sanitas s.c.
Militaria Łódź
|
Łódź |
Sanitas s.c. to polska firma kooperująca z Gerlachem w zakresie produkcji noży wojskowych. Noże wyprodukowane przy współpracy obu tych firm (prawdopodobnie Sanitas s.c. był podwykonawcą Gerlacha) opisane były w katalogach jako Gerlach/Sanitas jednak ich głownie oznaczane były puncą Gerlacha. Sygnaturę "SANITAS S.C." udało mi się znaleźć wyłącznie na jednym typie noża - był to w.z. 2002 (wersja Tanto), który został wyprodukowany prawdopodobnie w bardzo małej ilości (jest praktycznie niedostępny na rynku). W 2009 roku podupadającą Sanitas s.c. kupiła firma "Militaria Łódź", która zawarła umowę z Gerlachem na kontynuację produkcji noży wojskowych opracowanych przez tego producenta. Noże te nadal oznaczane są sygnaturą "Gerlach".
http://www.militaryknives.pl/
|
|
|
|
|
 |
Schmidt Norbert "67norbi" |
Gogolin |
Nożownik hobbysta dla którego praca "w metalu" to prawdziwa pasja. Wykonuje noże od 2007 roku, najchętniej z damastu, który jest jego ulubionym materiałem. Sygnuje swoje prace symbolem "&", sygnatury tej używa od samego początku.
|
|
|
|
|

| Siemianowicz Michał "Siemian" | Chełm | Michał Siemianowicz (ur. 1979 r.) rozpoczął swą przygodę z nożownictwem w 2015 roku. Przebył podobną drogę jak wielu współczesnych twórców, czyli od dziecięcego zainteresowania nożami do ich własnoręcznego wytwarzania. W jego przypadku impulsem były prace Marcina Bony. Zanim jednak powstał jego pierwszy nóż, przez lata czytał wszelkie opracowania i strony poświęcone nożownictwu i pochłaniał wiedzę. Nożownik ten nie ogranicza się do jednego, lub kilku typów noży i choć lubi projekty użytkowe nie stroni od eksperymentowania z formą, stara się też by każdy z jego kolejnych projektów był inny niż poprzedni. Często czerpie inspirację z prac innych nożowników. Lubi stale węglowe, D2 oraz drewno, micartę i G10. Swoje prace sygnuje inicjałami "MS", w których mniejsza litera "S" schowana jest pod "ramionami" większej "M". Z pracami tego nożownika możecie zapoznać się klikając w poniższe linki:
https://www.facebook.com/siemiancustomknives/ https://www.instagram.com/siemian_custom_knives/?r=sun1
|
|
|
|
| 



| Sidor Piotr "kosiarz" | Nowy Dwór Gdański | Hobbysta wykonujący noże od około 2010 roku. Nożownictwem zainteresował się niejako przy okazji pasjonowania się bronią białą, wcześniej wykonywał bowiem właśnie oprawy replik broni białej. Wcześniej zajmował się też drzeworytnictwem i rzeźbiarstwem w drewnie. Wytwarza różnego rodzaju noże jednak, jak sam pisze, ze względu na historyczne zainteresowania najbardziej lubi wytwarzać noże utrzymane w w klimatach z wieków dawnych oraz noże tradycyjne (np. japońskie tanto, noże skandynawskie, noże zbójnickie etc.). Zdecydowanie preferuje tradycyjne materiały (stale węglowe, róg, poroże, kości, drewno itd.). Wykonując noże stara się w jak najmniejszym stopniu korzystać z nowoczesnych maszyn, większą wagę przykładając do dawnych technik ich wytwarzania. W tym też kierunku stara się rozwijać swój warsztat. Współpracuje z Aladinem Brwilińskim. Sygnuje swoje prace puncą przedstawiającą splecione ze sobą inicjały imienia i nazwiska "SP". Sygnaturę umieszcza na rękojeściach nożu. Z pracami tego nożownika możecie zapoznać się klikając w poniższy link:
http://www.knives.pl/forum/index.php/topic,131103.0.html
|
|
|
|
| 
| Siedlecki Marcin "peppers1"
| Janków Przygodzki
| Nożownik hobbysta (ur. 1978 r.), który swoją przygodę z wytwarzaniem noży rozpoczął w 2010 roku. Zdecydowanie preferuje naturalne materiały typu: drewno, skóra oraz stal węglową. Jego noże mają przeważnie niepełny trzpień, a rękojeści zbudowane są z wielu, harmonijnie połączonych ze sobą rodzajów materiałów. Poleruje on "na lustro" zarówno głownie jak i rękojeści swoich noży ponieważ, jak sam zaznacza, ogromną wagę przywiązuje do tego, żeby jego prace wyglądały czysto i schludnie. Klingi noży sygnuje od 2012 roku symbolem przedstawiającym dwuramienny kaktus.
|
|
|
|
| 

| Sielicki Michał "Trollsky" | Gliwice | Michał Sielicki (ur. 1981 r.) to jeden z najbardziej znanych i cenionych polskich nożowników. Nożownictwem zajmuje się od 2006 roku - aktualnie wykuwa noże we własnoręcznie wybudowanej kuźni. Jego projekty są zazwyczaj proste w formie, bez udziwnień i niepotrzebnych ozdobników, ale za to zawsze cechują się harmonijną i piękną linią oraz wysoką użytkowością. Trollsky słynie również ze świetnych i pięknych damastów. Preferuje stal węglową na głownie noży oraz drewno na okładziny i rękojeści. Rekonstruuje także noże na podstawie dawnych wzorów. Od 2011 roku sygnuje swoje prace puncą przedstawiającą papryczkę. Do 2011 roku nie stosował sygnatury. Szczegółowe informacje o tym nożowniku wraz ze zdjęciami jego prac znajdziecie w linkach zamieszczonych poniżej:
http://trollsky.knives.pl/ http://www.knives.pl/forum/index.php/board,117.0.html
Zapraszam do przeczytania wywiadu z Michałem Sielickim:
http://www.navaja.pl/polskie-noze/116-michal-qtrollskyq-sielicki.html
|
|
|
|
|
 |
Sikora Michał "glon"
|
Pieńsk |
Michał Sikora zaczął wykonywać noże w 2008 roku i jak sam pisze, od początku zajęcie to stało się jego wielką pasją. Noże wytwarza i hartuje własnoręcznie, sam szyje też do nich skórzane pochewki. Głownie nierzadko ozdabia trawieniami, na rękojeściach często umieszcza motywy wykonane w technice scrimshaw (rękojeści z poroża jelenia), a na pochewkach wytłacza dekoracyjne wzory. Preferuje stal węglową i naturalne materiały typu poroże, drewno itp. Poza nożownictwem interesuje się również płatnerstwem i kowalstwem artystycznym. Sygnuje swoje noże własnym nazwiskiem "SIKORA". Więcej informacji o tym nożowniku zdobędziecie klikając w poniższe linki:
http://www.knives.pl/forum/index.php/board,246.0.html http://www.handmadeknives.pl/index.php/topic,95.0.html
|
|
|
|
|



| Simonienko Kamil "simon" | Bielsk Podlaski | Świetny nożownik wykonujący noże od 2004 roku. Preferuje naturalne materiały. Tworzy noże cechujące się elegancją i harmonią kształtów jednak najbardziej znany jest ze znakomitych i niezwykle pięknych zdobień wykonywanych techniką scrishaw. Jest jednym z nielicznych polskich nożowników tworzących w tej technice, która jest, można chyba tak powiedzieć, jego znakiem rozpoznawczym. Kamil Simonienko był wiceprezesem i jednym z założycieli PSTNiBB. Tylko część z jego prac nosi na sobie puncę twórcy, jego sygnaturą są nałożone na siebie inicjały "KS". Simon sygnuje również (podpisem "SIMON"), wykonane własnoręcznie techniką scrimshaw motywy ozdobne; zarówno na swoich pracach, jak i na nożach, które nie zostały przez niego wykonane, a jedynie ozdobione. Bardzo często podpis jest mikroskopijny i dodatkowo ukryty w rysunku, widać go dopiero po bardzo dokładnych oględzinach wzoru. Szczegółowe informacje o tym nożowniku wraz ze zdjęciami jego prac znajdziecie w linkach zamieszczonych poniżej:
http://www.simonknives.pl/ http://www.knives.pl/forum/index.php/board,70.0.html
|
|
|
|
| 
| Siodła Arkadiusz "Siadaka"
| Poznań
| Arkadiusz Siodła (ur. 1985 r.) jest synem znanego polskiego nożownika Krzysztofa Siodły i chociaż fakt ten niezmiernie cieszy, bo w przypadku polskich twórców na palcach jednej ręki można policzyć takich, którzy doczekali się następców w rodzinie, to nie oznacza to, że Arkadiusz kopiuje pomysły ojca - choć bez wątpienia prace tego ostatniego miały na niego duży wpływ. Nożownictwem zainteresował się w 2013 roku, kiedy to zrobił swój pierwszy nóż. Okazało się, że to dla niego świetny sposób na spędzanie wolnego czasu, tym bardziej, że Arkadiusz "od zawsze" interesował się rękodziełem, oprócz robienia noży zajmuje się też wyrobem różnego rodzaju figurek i masek. Nożownik ten wykonuje różne typy noży, nigdy nie powtarza projektów. Zdecydowanie preferuje naturalne materiały, gdyż jak sam mówi: "...(ich) piękno tkwi w tym, że nie ma dwóch identycznych kawałków drewna, kości czy rogu, każdy jest niepowtarzalny, a oprawienie w nie noża czyni go jeszcze bardziej unikatowym". Arkadiusz Siodła sygnuje swoje prace stylizowaną literą "S". Z pracami tego twórcy możecie zapoznać się klikając w poniższy link:
http://forum.knives.pl/index.php/topic,169765.0.html
|
|
|
|
|


|
Siodła Krzysztof "kroko" |
Poznań |
Bardzo znany i niezwykle ceniony twórca. Noże zaczął wykonywać już w wieku kilkunastu lat, ale na poważnie zajął się tym tematem w roku 2002. Tworzy niezwykle charakterystyczne noże o niepowtarzalnym stylu. Zdecydowanie preferuje naturalne materiały. Bardzo chętnie na okładziny rękojeści swoich noży wykorzystuje kości i zęby mamuta oraz własnoręcznie stabilizowane drewno. Wykuwa głownie noży, damast, szyje pochewki, jest też bardzo utalentowanym rzeźbiarzem. Jeden z nielicznych polskich nożowników, który wykonuje również noże składane. Aktualnie sygnuje swoje noże własnym podpisem wytrawionym na głowni (ponieważ każdorazowo wytrawiany podpis jest podpisem odręcznym, mogą się one nieznacznie różnić kształtem), dawniej stosował stylizowane na kształt noża inicjały "KS". Krzysztof Siodła był członkiem PSTNiBB. Szczegółowe informacje o tym nożowniku wraz ze zdjęciami jego prac znajdziecie w linkach zamieszczonych poniżej:
http://blejdart.knives.pl/ http://www.knifemakers.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=14&Itemid=57 http://www.knives.pl/forum/index.php/board,62.0.html
|
|
|
|
|
 |
Siwanowicz Wiktor "ws" |
Kraków |
Znakomity i wszechstronny artysta tworzący sztukę użytkową. Tworzenie noży jest tylko jedną z rzeczy, którymi się zajmuje. Nie wykonał ich zbyt wiele ale wszystkie stały na bardzo wysokim poziomie artystycznym i traktować je należy raczej jako dzieła sztuki niż narzędzia.
http://www.padjas-siwanowicz.com/
|
|
|
|
|

 |
Skałmet |
Nowy Tomyśl
|
"Skałmet" to działająca od 1991 roku firma prywatna należąca do pana Piotra Skałeckiego. Specjalizuje się w produkcji noży różnego typu, choć zdecydowanie najbardziej znane są pochodzące z tej firmy noże myśliwskie. Wytwarza je ze stali nierdzewnej x46Cr13 (o twardości54-56 HRC) i x55CrMo14 (o twardości 55-57 HRC) - okładziny noży wykonane są z poroża jelenia. Firma cieszy się sporą popularnością w środowisku myśliwych. Sygnuje swoje produkty nazwą firmy "Skałmet" oraz oznaczeniem rodzaju stali SUPER STAINLESS przeważnie umieszczając obok inskrypcji sylwetkę dzika lub biegnącego jelenia.
http://www.skalmet.com/
|
|
|
|
|

| Skowronek Rafał
"Lerka Knives"
| Dąbrówka
| Rafał Skowronek zainteresował się nożownictwem już w dzieciństwie, ponieważ niegdyś jego ojciec projektował i oprawiał noże, jednak swój pierwszy nóż Rafał wykonał dopiero w 2013 roku, po gruntownym przestudiowaniu dostępnych w internecie poradników i filmów o tym, jak zrobić nóż. Zajęcie to okazało się dla niego na tyle interesujące, że nie poprzestał na jednym, własnoręcznie wykonanym nożu, robi je nadal. Nożownik ten preferuje naturalne materiały oraz proste i funkcjonalne kształty, takie też są jego noże. Swoje prace sygnuje inskrypcją "LERKA", której towarzyszy wpisany w ramkę skowronek. Noże tego twórcy możecie obejrzeć klikając w poniższy link:
https://www.facebook.com/lerkaknives/
|
|
|
|
|



|
Słysz Marcin "MarcinS"
|
Rzeszów |
Bardzo znany i ceniony w Polsce i chyba najbardziej znany z polskich nożowników poza granicami kraju (zwłaszcza na rynkach anglojęzycznych). Od 2003 roku wytwarza noże, które słyną ze swej znakomitej jakości i świetnego wykończenia; zarówno noże z głownią stałą, jak i noże składane - chirurgiczna precyzja wykonania i świetne materiały. MarcinS jest autorem noża o nazwie "Mysz", na podstawie którego powstał w bardzo znanej, amerykańskiej firmie "Spyderco" prototyp "Techno", wszedł do produkcji w 2012 roku. Jest więc to zatem pierwszy polski nożownik, którego projekt osiągnął sukces na taką skalę. Współpraca ze Spyderco trwa nadal, kolejny projekt Marcina Słysza został wdrożony do produkcji (2014 r.) MarcinS sygnuje swoje noże inicjałami "MS" czasem zamieszczając dodatkowo rok produkcji noża. Od 2012 roku oznacza swoje prace, naprzemiennie z sygnaturą "MS" wpisanym w kwadrat wyobrażeniem zaciśniętej dłoni trzymającej cztery noże między palcami.
Sygnatura "M.Slysz" umieszczona została na głowni prototypu noża Spyderco Techno, który został pokazany w 2011 roku. Nie są to noże produkowane ręcznie przez samego MarcinSa, a wersja produkcyjna zaprojektowanego przez niego modelu o nazwie "Mysz".
http://customknives.pl/forumdisplay.php?f=26
|
|
|
|
|



| Sobala Marcin "Soballa" | Kraków | Marcin Sobala to znany rekonstruktor noży pochodzących z wieków dawnych. Nożownik ten preferuje głównie tradycyjne wzornictwo i materiały. Wytwarza noże bardzo dobrej jakości, przywiązując wielką wagę do ostatecznego wyglądu wykonywanego narzędzia. W zasadzie nie sygnował swoich prac, pierwsza punca w formie inskrypcji "M. Sobala" umieszczona została dopiero w 2016 roku na nożach przeznaczonych dla członków PSMŁ.
Seria 78 noży sygnowanych inskrypcją "KNIVES.PL FORUM KNIFE 2013" została wykonana na przełomie 2013/2014 roku przez Marcina Sobalę, był to jego pierwszy projekt dotyczący noży współczesnych (kształtem) i pierwszy na tak dużą skalę. "Forumowce" Knives.pl Edycja 2013 były pierwszymi oficjalnymi nożami forumowymi, wykonanymi dla użytkowników Knives.pl, największego polskiego vortalu zrzeszającego miłośników noży. Były to wykonane w całości ręcznie noże z pełnym trzpieniem, z hartowanej selektywnie stali O1 i palisandrowymi okładzinami. Tylko jeden nóż z tej serii wykonano w odmienny sposób, miał on rękojeść z Ironwood, piny mozaikowe, wytrawiony hamon oraz otwór na linkę umieszczony w dolnej części rękojeści. Nóż ten, z inicjatywy nożownika trafił do Janusza Łangowskiego, pomysłodawcy i koordynatora projektu.
Seria 50 noży sygnowanych logotypem "Polskiego Stowarzyszenia Myślistwa Łuczniczego" (Polish Bowhunting Association) ukończona przez Marcina Sobalę w 2016 roku. Noże te przeznaczone były dla członków Stowarzyszenia. Pomysłodawcą, autorem i koordynatorem projektu był Przemysław Z. Kuch, autorem wizualizacji Marcin Kociołek. Noże te wykonano w dwóch wersjach, jedną ze stali O1, drugą ze stali Elmax, okładziny wykonane z micarty, bądź drewna zamocowano za pomocą śrub, co umożliwiało ich wymianę według gustu użytkownika. Po jednej stronie głowni wypalono logotyp Stowarzyszenia, po drugiej stronie sygnaturę twórcy.
|
|
|
|
| 

| Sokół Andrzej | Kraków | "Zakład Wyrobów Nożowniczych i Brzytew" założony został przez Andrzeja Sokoła w 1885 roku w Krakowie. Siedziba firmy mieściła się przy ul. Grodzkiej 60. Była to jedna z największych przedwojennych, krakowskich wytwórni noży, wytwarzano w niej noże różnego rodzaju oraz z pewnością scyzoryki i brzytwy. Firma była również importerem wyrobów angielskich. W 1925 roku firmę prowadziła już Andrzejowa Sokołowa, czyli zapewne wdowa po właścicielu. |
|
|
|
|





|
Staldrzew
Wójcicki |
Przedbórz |
Fabryka Wyrobów Stalowych Ostrych i Drzewnych Lucjan Wójcicki "Staldrzew" funkcjonuje oficjalnie od 1924 roku. Powstała na bazie działającego od 1908 roku warsztatu Władysława Wójcickiego. Właśnie w 1924 roku syn Władysława Wójcickiego, Lucjan Wójcicki rozbudował gruntownie warsztat ojca i kontynuował w nowej fabryce produkcję noży kuchennych, scyzoryków, łyżek i piórników. W tym czasie sygnowano wyroby pochodzące z fabryki dwoma skrzyżowanymi kluczami. Fabryka działała do 1940 roku kiedy to została przejęta przez niemieckie władze okupacyjne. Właściciel fabryki, Lucjan Wójcicki został aresztowany i zginął w 1943 roku w obozie koncentracyjnym Hamburg-Neuengamme. W czasie swego rozkwitu fabryka Wójcickiego konkurowała w zakresie produkcji noży nawet z Gerlachem. Po wyzwoleniu w 1945 roku prowadzeniem fabryki zajęła się wdowa po L. Wójcickim, Maria Wójcicka. Działała ona (fabryka) jako Warsztat Nożowniczy do czasu jej upaństwowienia w 1950 roku. Od 1950 do 1992 roku firma funkcjonowała pod nazwą Zakład Narzędzi Gospodarczych Koneckiego Przedsiębiorstwa Przemysłu Terenowego (popularna nazwa "Staldrzew"). Po likwidacji tego przedsiębiorstwa fabrykę wykupił Jan Romanik, właściciel mieszczącego się w Bydgoszczy "Techmłotu" (od 2008 roku "Romanik S.A.") otwierając w tym miejscu fabrykę narzędzi ogrodniczych i gospodarskich.
Sygnatura "Wójcicki" bez kluczy pochodzi sprzed 1950 roku czyli z okresu, kiedy firma ta pozostawała w rękach rodziny Wójcickich. Są to jednak tylko przypuszczenia. Nie mam pewności czy Lucjan Wójcicki i w późniejszym okresie Maria Wójcicka stosowali tą sygnaturę czy też jest to wyłącznie punca ojca Lucjana czyli Władysława Wójcickiego.
http://www.psbprzedborz.pl/index.php?
|
|
|
|
|



|
Stalgast |
Warszawa |
Działająca od 1990 roku firma specjalizująca się w gastronomii. W swojej ofercie firma ma różnego typu noże kuchenne oraz sztućce. "Stalgast" dostarczała również sztućce do kantyn wojskowych stąd obecność na niektórych nożach umieszczonej obok nazwy firmy inskrypcji "Wojsko Polskie". Sygnuje swoje produkty własną nazwą "STALGAST".
http://www.stalgast.com
|
|
|
|
|






|
Starobielska Fabryka Kos |
Wapienica Wilamowice
|
Firma została założona w 1938 roku w Wapienicy (dzisiaj dzielnica Bielska Białej) jako Starobielska Fabryka Kos i działała w t ej miejscowości do roku 1991. W czasach PRL fabryka działała pod szyldem FSM Bielsko Biała jako wydzielony zakład specjalizujący się w wytwarzaniu kos, brzytw i narzędzi rolniczych. W 1993 roku, po dwuletniej przerwie wznowiła produkcję w nowym zakładzie w Wilamowicach. Fabryka wykonuje przede wszystkim narzędzia rolnicze, leśne, budowlane i ogrodnicze, ale w jej ofercie znaleźć można również duże noże (maczetopodobne), maczety, a nawet kuty miecz. Wytwarzano w niej również pod nazwą "DRAGON" maczety przeznaczone na eksport. Dawniej również i brzytwy. Sygnuje swoje wyroby symbolem lilii umieszczonej w dwóch półkolach oraz literami "SFK" (litera "S" umieszczona jest tuż pod lilią) - dawniej również literami "SFK" umieszczonymi w trójkącie oraz "SFK" znajdującymi się w jednej linii, bez trójkątnego obramowania. Na szyjkach niektórych brzytw z SFK umieszczano dodatkowe punce oznaczające ich przeznaczenie: F - fryzjerska, B - biologiczna, S - specjalna.
W listopadzie 2011 roku Starobielska Fabryka Kos zakończyła produkcję kos. To była ostatnia w Polsce fabryka wykuwająca te narzędzia. Obecnie firma zajmuje się importem narzędzi.
|
|
|
|
|

|
Starukiewicz Krzysztof |
Kętrzyn |
Krzysztof Starukiewicz jest (między innymi) kowalem zajmującym się wykonywaniem replik broni średniowiecznej (w tym noży utrzymanych w tej stylistyce). Własnoręcznie wykuwa swoje noże, własnoręcznie szyje też do nich skórzane pochewki. Sygnuje swoje prace krzyżem wpisanym w stylizowaną literę "S".
http://www.starkow.com.pl/
|
|
|
|
|

| Stefanowski Łukasz "steeve" | Olecko | Nożownik hobbysta wykonujący noże od 2011 roku. Najbardziej lubi wytwarzać noże typu Bowie, w różnych rozmiarach i wariacjach. Preferuje stale O2, A1, NZ3 jeśli idzie o materiał na głownie i blanki noży, jeśli zaś idzie o materiał na rękojeści, to nie ma ulubionych chociaż najczęściej wykonuje je z własnoręcznie wytwarzanej micarty. Sygnuje swoje prace wpisaną w odwrócony kwadrat literą "S" z "różkami" i "ogonkiem". Prace tego twórcy możecie obejrzeć klikając w poniższy link:
http://steeveecustomknives.wordpress.com/
|
|
|
|
| 


| Steindlegger i S-ka Fabryka Noży | Bielsko | Fabryka Noży Steindlegger i S-ka działała przed wojną przy ul. Batorego 6 w Bielsku. Znak towarowy "MT" zarejestrowano w Urzędzie Patentowym już w 1927 roku dla Fabryki Wyrobów Nożowniczych "Maurycy Steindlegger", ale sądowy wpis do rejestru jawnej spółki handlowej od 1 IX 1929 roku, "Moritz Steindlegger & Com., Messerfabrik" w Bielsku, opisanej również jako "Maurycy Steindlegger i Ska. fabryka noży", nastąpił dopiero pod datą 22 XII 1929 r. (w sądzie w Mysłowicach), być może nastąpiły wówczas zmiany w charakterze spółki. Udziałowcami na równych prawach byli Maurycy Steindlegger oraz Otto Hack, obaj zamieszkali w Bielsku. W Wiadomościach Urzędu Patentowego z roku 1933 przeczytać możemy informację o przeniesieniu praw do znaku z firmy "Maurycy Steindlegger" na "Steindlegger & Co" - "Steindlegger i S-ka", oznacza to, że firma przeszła wtedy kolejne zmiany własnościowe. Fabryka produkowała wszelkiego rodzaju scyzoryki, koziki, noże, brzytwy oraz materiały do golenia.
Wytwórnia ta nie ograniczała się do sprzedaży swoich produktów wyłącznie w najbliższej okolicy, o czym świadczyć może ogłoszenie zamieszczone w łódzkiej gazecie "Republika" z dnia 30 sierpnia 1931 roku: "Wyłączne zastępstwo. Krajowa fabryka noży odda dobrze sytuowanemu odbiorcy wyłączną sprzedaż na Łódź i okolice wyrobów swoich. Steindlegger i Ska fabryka noży. Bielsko, ul. Batorego 6". Główną sygnaturą i jednocześnie znakiem zastrzeżonym firmy była litera "M" umieszczona nad literą "T", ta ostatnia bywała wydłużona. Sygnatura zmieniała się przez lata, ta z lat dwudziestych różni się od tej z lat trzydziestych krojem liter.
Zaskakująca dla mnie jest sygnatura firmy zawierająca cechy charakterystyczne dla nożowników z Trattenbachu i w dodatku praktycznie identyczna z puncą wybijaną na nożach firmy Karl Steindlegger z Trattenbach, której przedstawicielem w latach dwudziestych i trzydziestych XX wieku był J. Schenkel z Tarnowa (ul. Wałowa 37). No i oczywiście nazwisko właściciela firmy, tożsame z nazwiskiem widniejącym w szyldzie wytwórni noży z Trattenbach. Być może więc Maurycy Steindlegger był powiązany rodzinnie z Trattenbachem, choć oczywiście może to być zbieżność całkowicie przypadkowa.
Zastrzeżony znak towarowy Fabryka Noży Steindlegger i S-ka, przedstawiający sierp umieszczony nad literą "T" opublikowano w Wiadomościach Urzędu Patentowego z dnia 30 kwietnia 1937 roku, również w WUP z 1937 znaleźć można zastrzeżony dla tej firmy znak towarowy "Marynarz". |
|
|
|
|











|
Stojadła FMW | Stojadła |
Wytwórnia noży w Stojadłach (Fabryka Nakryć Stołowych, Fabryka Wyrobów Metalowych) powstała w 1928 roku na bazie zabudowań Fabryki Mebli Giętych i Ram Obrazów założonej w 1908 roku przez firmę Multosa z Warszawy. Fabrykę mebli, Multos (Francuz z pochodzenia) sprzedał w 1927 roku warszawskiemu bankierowi Koralowi Fogelnest. Rodzina Fogelnest wyposażyła zakłady w nowe maszyny i przebranżowiła go - w 1928 roku powstała Fabryka Wyrobów Metalowych w Stojadłach Firma Fogelnest i Wspólnicy "IFOSTO" (IzaakFOgelnestSTOjadła). Założycielem fabryki był J. Fogelnest, pierwszym dyrektorem był jego brat Bernard Fogelnest. Inicjatorem powstania fabryki Koral Fogelnest. Pierwotnie w zakładach wytwarzano sztućce z blachy nierdzewnej i aluminiowej oraz proste noże z drewnianym trzonkiem. Firma produkowała zarówno na rynek wewnętrzny, jak i na eksport. Do II WŚ firma pozostawała w rękach rodziny Fogelnest. W czasie wojny fabrykę przejęły władze niemieckie jako mienie pożydowskie. Prawdopodobnie podczas wojny zginęła cała rodzina oraz dyrekcja zakładów, w każdym razie po wojnie do Stojadeł wróciła na krótko tylko córka dyrektora Fogelnesta, nikt więcej. W czasie wojny zakładem kierował Alfred Witte, Polak, który przyjął obywatelstwo niemieckie. W tym czasie fabryka poszerzyła asortyment o produkcję siekier, motyk, śrubokrętów i sprzętu saperskiego na potrzeby wojska. W 1944 roku fabrykę, ogołoconą przez Niemców ze sprzętu i maszyn ochronili przed dalszą grabieżą pracownicy zawiązując Komitet Fabryczny. W tym czasie nazwa fabryki brzmiała Fabryka Wyrobów Metalowych J. Fogelnest pod Tymczasowym Zarządem Państwowym w Stojadłach. Wytwarzano w niej na początku aluminiowe łyżki i widelce na potrzeby Armii Czerwonej, materiały do produkcji tych sztućców czerpano miedzy innymi z wraków samolotów, których było sporo w okolicy. Pracownikom płacono jedzeniem. W 1948 roku fabrykę upaństwowiono. W 1951 roku powstają Mińsko-mazowieckie Zakłady Przemysłu Terenowego z siedzibą w Stojadłach. Na początku lat siedemdziesiątych (1972 rok) zakłady funkcjonowały pod nazwą Mińsko-mazowieckie Zakłady Przemysłu Terenowego "Minal-Domgos". Od 1975 roku wchodziła w skład Kombinatu Wyrobów Nożowniczych i Nakryć Stołowych "Gerlach" i funkcjonowała pod nazwą Fabryka Wyrobów Nożowniczych i Nakryć Stołowych. Od 1982 roku ponownie wytwarzała noże jako odrębny zakład pod nazwą Mińsko-mazowieckie Zakłady Przemysłu Terenowego "Minal". Od 2002 roku firma działała pod nazwą Fabryka Wyrobów Metalowych w Stojadłach Sp. z.o.o. Obecnie firma znajduje się w stanie likwidacji (dane z grudnia 2010 r.). Produkowała sztućce, noże kuchenne, noże specjalistyczne (np. rzeźnicze), scyzoryki oraz (prawdopodobnie) maczety (maczety wysyłane na eksport do Ghany sygnowano puncą "MADE IN GHANA"). Do połowy lat siedemdziesiątych fabryka słynęła z produkcji aluminiowych sztućców, które odlewano ręcznie - głownie noży powstawały w Gerlachu. Była to znana marka w Polsce, sztućce tej firmy stanowiły wyposażenie jadłodajni, barów i punktów żywienia w całym kraju. Wyroby aluminiowe tej fabryki wystawiano w latach siedemdziesiątych między innymi na targach w Hamburgu i sprzedawano do Afryki Środkowej. W drugiej połowie lat siedemdziesiątych w Zakładach produkowano już wyroby ze stali nierdzewnej. Sygnowała swoje wyroby puncą "STOJADŁA-NIERDZEWNE" oraz "FNS STOJADŁA", "FWM STOJADŁA", wcześniej (z pewnością przed wojną) "IFOSTO", "IFOSTO-ALPACCA".
http://mazowsze.hist.pl/files/Rocznik_Minsko-Mazowiecki/Rocznik_Minsko-Mazowiecki-r1997-1998-t4-n1/Rocznik_Minsko-Mazowiecki-r1997-1998-t4-n1-s33-51/Rocznik_Minsko-Mazowiecki-r1997-1998-t4-n1-s33-51.pdf
|
|
|
|
|

| Strzyżewski Aleksander | Tarnowo | Znakomity nożownik, kowal i płatnerz zajmujący się tymi dziedzinami rzemiosła "odkąd pamięta". Swój pierwszy nóż sprzedał w 1993 roku, od tej pory wykonał ich setki. Rekonstruuje dawną broń białą, również tą przeznaczoną do zbiorów muzealnych. Wykonuje głównie noże i broń wzorowaną na broni dawnej, preferuje damast skuwany i bułat. Swoje prace oznacza wpisaną w koło literą "A", punca ta wybijana jest w srebrze, a w przypadku wyjątkowych w ocenie twórcy głowni, w złocie. |
|
|
|
|
 |
Surdel Grzegorz "3,14" |
Knurów |
Świetny nożownik słynący zwłaszcza z wykuwanych własnoręcznie przepięknych i znakomitych damastów oraz tomahawków. Dawniej wykuwał również miecze europejskie i japońskie równie wysokiej jakości. Jego projekty odznaczają się znakomitym wyczuciem smaku i doskonałą jakością wykonania. Uczestniczy w projekcie "The Hawk Family Project" - to grupa bliskich przyjaciół, która postawiła sobie za cel wprowadzanie w życie własnych projektów noży i tomahawków oraz ogólnie pojęte propagowanie kultury noża. Od 2008 roku oznacza swoje noże gotycką literą "S", dawniej bez puncy. Grzegorz Surdel jest bratem Pawła Surdela, który również zajmuje się nożownictwem i wykonywaniem siekier, tomahawków i ciupag. Z pracami 3,14 oraz grupą "The Hawk Family" zapoznacie się bliżej czytając poniższe linki:
http://www.knives.pl/forum/index.php/board,94.0.html http://www.knives.pl/forum/index.php/board,257.0.html
|
|
|
|
|

 |
Surdel Paweł "Paps" |
Leboszowice |
Świetny twórca słynący z wykuwanych własnoręcznie przez siebie tomahawków i ciupag. Jego projekty cechują się znakomitym wykończeniem i pięknem kształtów. Uczestniczy w projekcie "The Hawk Family Project" - to grupa bliskich przyjaciół, która postawiła sobie za cel wprowadzanie w życie własnych projektów noży i tomahawków oraz ogólnie pojęte propagowanie kultury noża. Do lutego 2012 roku większość jego prac nie była oznakowana. W tym okresie tylko jedna, praca (pierwsza wykonana przez Pawła ciupaga) została opisana wytrawionym pseudonimem "Paps". Od lutego 2012 roku twórca ten rozpoczął sygnowanie swoich prac profesjonalną puncą "P". Paweł Surdel jest bratem Grzegorza Surdela, znakomitego nożownika i twórcy tomahawków. Z pracami Papsa oraz grupą "The Hawk Family" zapoznacie się bliżej czytając poniższe linki:
http://www.knives.pl/forum/index.php/topic,113977.0.html http://www.knives.pl/forum/index.php/board,257.0.html
|
|
|
|
|

| Suwała Wojciech "wojsuw" | Opole | Nożownik-hobbysta, który zaczynał od wykonywania własnoręcznie nożyków snycerskich przeznaczonych na własne potrzeby, jak sam zaznacza, było to wiele lat temu. Kolejnym etapem było oprawianie gotowych głowni. Pierwszy nóż z prawdziwego zdarzenia, wykonany przez Wojciecha Suwałę od początku do końca powstał w 2012 roku. Nożownictwo to dla niego prawdziwe hobby, takie, któremu poświęca się każdą wolną chwilę starając się, by być coraz lepszym w tym, co się robi. Nożownik ten preferuje naturalne materiały, często łącząc je ze sobą w jednym projekcie (przekładki, okładziny rękojeści, wstawki). Wielki nacisk kładzie na jakość wykonania i wykończenia, co zresztą łatwo można zauważyć oglądając jego prace. Swoje noże sygnuje połączonymi w jednym wzorze stylizowanymi inicjałami "WS". Noże Wojciecha Suwały możecie obejrzeć klikając w poniższy link:
http://forum.knives.pl/index.php/topic,159304.0.html
|
|
|
|
| 

| Swoboda Jerzy | Gryfino | Nożownik-hobbysta wytwarzające noże od 2012 roku. Nożownictwo traktuje jako przyjemną odskocznię od codzienności; nie ma ulubionych typów noży, a jego prace powstają spontanicznie, na podstawie ogólnych projektów i szkiców, czasem według sugestii przyszłego użytkownika. Wykonuje noże mniejszej wielkości ze względu na ograniczenia warsztatowe, często pracuje z materiałami z odzysku, dotyczy to zarówno głowni, jak i rękojeści. Własnoręcznie szyje pochewki. Podstawowymi narzędziami, z których korzysta ten twórca są "kątówka, wiertarka, pilniki i papier ścierny". Swoje prace oznacza połączonymi literami "JS". Z pracami tego nożownika możecie zapoznać się klikając w poniższy link:
https://forum.knives.pl/index.php/topic,147820.0.html
|
|
|
|
| 
| Szanek Wojciech "Wojcek"
| Szczecin
| Rzemieślnik zajmujący się wykonywaniem broni i noży według średniowiecznych wzorców oraz szabli i broni wschodniej. Oprócz noży średniowiecznych wytwarza on również noże innych rodzajów (np. sztylety uszate, saxony itp.). Wojciech Szanek sygnuje swoje prace puncą przedstawiającą miecz o wygiętym jelcu, ograniczonym przed głowicą i w jednej trzeciej długości głowni poprzecznymi belkami(?).
http://www.miecz-sword.com/
|
|
|
|
| 

| Szczegot Michał | Garwolin | Zainteresowanie nożownictwem u Michała Szczegota (ur. 1989 r.) wzięło się z zamiłowania do majsterkowania. Swój pierwszy nóż wykonał w 2014 roku,od tej pory stale poszerza swoją wiedzę o nożownictwie. Preferuje stal węglową oraz noże z pełnym trzpieniem, jeśli idzie o materiały rękojeści to stosuje głównie G10, ale używa również różnych gatunków drewna i mikartę. Swoje noże oznacza własnym nazwiskiem "SZCZEGOT" z dodatkową inskrypcją "HANDMADE", lub skróconą formą sygnatury "SH". Z pracami tego nożownika możecie zapoznać się klikając w poniższy link:
https://www.facebook.com/szczegot.handmade/
|
|
|
|
|
 |
Szczerbiak Maciej
Trident Knives Crusader Forge |
USA |
Maciej Szczerbiak to Polak mieszkający na stałe w USA więc w zasadzie można go uznać za twórcę polsko-amerykańskiego. Wykonywaniem noży zajął się w 1996 roku, zdobywając od tego czasu rzesze wiernych fanów. Jest bardzo znanym na świecie nożownikiem tworzącym niezwykle charakterystyczne, utrzymane w wybitnie wojskowej, "taktycznej" stylistyce bardzo wytrzymałe i solidne noże. Zdecydowanie preferuje nowoczesne materiały. Do 2006 roku Maciej Szczerbiak wytwarzał swoje noże pod szyldem "Trident Knives", od 2006 roku działa pod szyldem "Crusader Forge". Sygnuje swoje produkty stylizowanym trójzębem.
http://www.crusaderforge.com/
|
|
|
|
|




|
Szkwarkowski Andrzej "skiper" |
Wrocław |
Nożownik zdecydowanie preferujący naturalne materiały. Wytwarza noże od około 2007 roku. Wykuwa głownie, szlifuje, szyje pochewki i inne wyroby ze skóry związane z rekonstrukcjami historycznymi - jest też łucznikiem (wykonuje łuki). Na forum Knives.pl prezentował dawniej swoje noże pod pseudonimem "Endzi", obecnie wyłącznie Andrzej "skiper" Szkwarkowski. Od około 2009 roku sygnuje swoje noże puncą-symbolem ("kwiatek"?, "słoneczko"?), od 2011 roku używa również wytrawianej inskrypcji "ArsCraft" z wizerunkiem "kwiatka" (naprzemiennie z samym symbolem wybijanym puncą). Od 2016 roku oznacza swoje noże nową sygnaturą" AS CUSTOM KNIVES", w której inicjały rozdzielone są gwiazdą. |
|
|
|
|

| Szydłowski Jakub "Garbaty" | Gdynia | Jakub Szydłowski urodził się w 1990 roku w Gdyni, gdzie mieszka do dziś. Nożami interesował się już od dzieciństwa, lecz nożownictwem zaczął interesować się dopiero w wieku 22 lat, kiedy to postanowił wykonać swój pierwszy, własnoręcznie zrobiony nóż. Obecnie posiada już własny warsztat wyposażony w maszyny i piec hartowniczy. Lubi kowalstwo, pasjonuje go wykuwanie głowni, tak jak to robiono przez wieki. Preferuje stale węglowe, ale nie oznacza to, że nie wykonuje noży z innych gatunków stali. Materiały na rękojeść dobiera kierując się przeznaczeniem i formą noża, używa więc zarówno materiałów tradycyjnych, jak i tworzyw sztucznych. Nie ma szczególnych upodobań do określonych typów noży, wytwarza różne ich rodzaje, choć z racji prywatnych zainteresowań (ćwiczy filipińskie sztuki walki nożami) bliskie jego sercu są wszelkie noże przeznaczone typowo do walki. Ważne dla niego jest, jak sam zaznacza, by stale poprawiać jakość swoich prac.
Jakub Szydłowski sygnuje swoje noże puncą będącą zestawieniem jego inicjałów oraz pierwszej litery przezwiska, wszystko to połączone jest w jeden wzór, przypominający odrobinę symbol "Polski Walczącej".
Z pracami tego nożownika możecie zapoznać się klikając w poniższe linki"
www.garbatycustomknives.pl www.facebook.pl/GarbatyCK
|
|
|
|
| 
| Szynaka Marek
| Białystok
| Kowal i nożownik hobbysta zajmujący się wykonywaniem noży od 2010 roku. Własnoręcznie wykuwa swoje damasty, bez użycia młota mechanicznego. Sygnuje swoje prace puncą wyobrażającą zarys głowicy Andurila, miecza z filmu "Władca pierścieni". Prace tego nożownika możecie obejrzeć klikając w poniższy link:
http://www.handmadeknives.pl/index.php/topic,39.0.html
|
|
|
|
| 
| Szyngwelski Artur "raptoraptur" | Gdańsk | Artur Szyngwelski (ur. 1974 r.) swój pierwszy nóż wykonał w 2013 roku. Wytwarza noże różnego typu, jednak jego ulubionym rodzajem noży są sztylety. Nożownik ten jest perfekcjonistą, dba o to by jego prace cechowały się znakomitym wykończeniem i dopracowaniem detali. Artur Szyngwelski preferuje nowoczesne stale nierdzewne, zwłaszcza stale proszkowe, rękojeści wykonuje przeważnie z materiałów syntetycznych, jednak nie stroni od materiałów naturalnych. Nie używa szlifierki, noże wytwarza przy pomocy pilników. Od 2014 roku pracuje pod marką "Raptor Knives". Z pracami tego nożownika możecie zapoznać się klikając w poniższy link:
http://forum.knives.pl/index.php/board,330.0.html
Zapraszam do przeczytania wywiadu z tym twórcą:
http://www.navaja.pl/polskie-noze/143-artur-qraptorarturq-szyngwelski.html
|
|
|
|
|





|
S. Bieńkowski W. Bieńkowski Bieńkowski
|
Warszawa Łódź |
Od 1825 roku działała w Warszawie przy ulicy Pieszej 1 Fabryka Wyrobów Nożowniczych założona i prowadzona przez Samuela Gerlacha. Po śmierci właściciela w 1939 roku fabrykę prowadziła wdowa po nim, Marianna Gerlach, a kiedy i ona odeszła z tego świata (1848 r.) prowadzeniem firmy zajął się jej zięć, Augustyn Kobylański. Kobylański został zmuszony do sprzedaży firmy w 1872 roku, kupił ją warszawski mistrz nożowniczy Wojciech Bieńkowski, od tej pory firma działała pod szyldem jako Fabryka Wszelkich Wyrobów Stalowych "W. Bieńkowski i Synowie". Była to jedna z największych wytwórni noży w kraju. Na początku XX wieku firma miała hurtownię przyfabryczną (ul. Piesza 1) i cztery magazyny (sklepy) w Warszawie przy ulicach: Senatorska 6, Marszałkowska 83 i 129 oraz przy skrzyżowaniu ulic Brackiej i Widok. Tuż przed wybuchem II Wojny Światowej fabryką kierował Wojciech Bieńkowski (syn/wnuk założyciela fabryki?). Po wojnie wytwórnia została upaństwowiona. Wojciech Bieńkowski (syn/wnuk?) nie zrezygnował i założył warsztat ostrzenia noży, który mieścił się w Warszawie przy ulicy Wilczej 60, po nim warsztat prowadził przez około 30 lat jego syn, który przeniósł siedzibę zakładu na ul. Konwiktorską 4 (2 połowa XX wieku). Firma działała jeszcze w 2010 roku, kierował nią prawnuk(?) założyciela, a jej siedziba mieściła się przy ulicy Fosa 3, jednak nie zajmowano się już w niej produkcją noży. W firmie tej wyrabiano noże, brzytwy i prawdopodobnie również sztućce, w okresie swojej świetności miała sklepy nie tylko w Warszawie ale i w Łodzi, przy ulicy Piotrkowskiej. Rodzina Bieńkowskich sygnowała swoje wyroby znajdującą się na szarfie inskrypcją "S.Bieńkowski Łódź" z umieszczoną nad nazwiskiem koroną, puncą "Bieńkowski" wraz z koroną, sygnaturą umieszczoną na szarfie "W. Bieńkowski i Synowie" zwieńczoną koroną,, puncą "Bieńkowski" wraz z koroną oraz sygnaturą "S.Bieńkowski Warszawa Łódź".
Fabryka noży "S. Bieńkowski" należała najprawdopodobniej do członka rodziny Bieńkowskich, dlatego też zamieszczam ją w tym opisie, nie jestem w stanie jednak na tą chwilę określić, kim S. Bieńkowski był dla Wojciecha Bieńkowskiego (twórcy marki Bieńkowski). Być może był to jeden z jego synów, który się uniezależnił.
|
|
|
|
|

| Śliwka Jakub "sliwkosky" | Wojnowice k. Wrocławia | Jakub Śliwka (ur. 1994 r.) to nożownik hobbysta, który swój pierwszy nóż wykonał w 2013 roku. Inspiracją do zajęcia się nożownictwem były dla niego prace dziadka, kowala oraz Michała Sielickiego. To właśnie dzięki Michałowi znalazł się na forum Knives.pl, gdzie jego zainteresowanie przerodziło się w pasję. Preferuje naturalne materiały, znacznie rzadziej używając tworzyw sztucznych. Najważniejsze dla niego jest to, by nóż był przede wszystkim dobrym narzędziem, choć oczywiście nie bez znaczenia jest też fakt, by oprócz tego było to narzędzie ładne i dobrze wykonane. Jakub nie trzyma się kurczowo raz wykonanego projektu, czasem po prostu zmienia swoje zamiary uznając, że nowe rozwiązanie będzie korzystniejsze. Nożownik ten sygnuje swoje prace stylizowaną literą "S". Z pracami tego twórcy możecie zapoznać się klikając w poniższy link:
http://forum.knives.pl/index.php/topic,155978.0.html
|
|
|
|
| 
| Tomasik Krzysztof | Radoryż Kościelny | Krzysztof Tomasik (ur. 1999 r.) zajmuje się nożownictwem od 2013 roku. Wykonuje różne typy i rodzaje noży, nie ma ulubionego chociaż zdecydowanie od form wymyślnych woli kształty proste. Jeśli idzie o stosowane przez tego twórcę materiały, to najczęściej wykorzystuje stal węglową oraz tworzywa sztuczne i drewno - nie przepada natomiast za materiałami "odzwierzęcymi" typu rogi, poroża i kości. Swoje noże sygnuje umieszczonym centralnie sześciokątem w otoczeniu sześciu, symetrycznie rozmieszczonych wokół trapezów (jeden trapez na każdy z boków). Z pracami tego nożownika zapoznać się możecie klikając w poniższy link:
https://www.facebook.com/mlodygniewny/
|
|
|
|
|




|
Tomaszewski Marcin "killrathi"
|
Ełk |
Znany nożownik i pasjonat samodzielnie wykuwający swoje noże i przykładający, jak sam pisze, największą wagę do oryginalności i niepowtarzalności projektów. Swoją przygodę z nożownictwem zaczął w 2007 roku. Preferuje naturalne materiały i stal węglową. Szyje również skórzane pochewki do noży. Prezes i jeden z założycieli Polskiego Stowarzyszenia Twórców Noży i Broni Białej. Sygnuje swoje noże podwójną literą "K" ("K" i jej lustrzanym odbiciem). Puncę stosuje od 2009 roku. Od 2012 roku używa nowej puncy, w której zmodyfikował kształt liter "KK". Więcej o tym twórcy możecie dowiedzieć się klikając w te linki:
http://killrathi-knives.info/
Zapraszam do przeczytania wywiadu z Marcinem Tomaszewskim:
http://www.navaja.pl/polskie-noze/113-marcin-qkillrathiq-tomaszewski.html
8 marca 2017 roku Marcin Tomaszewski wprowadził nową sygnaturę - nanoszona jest ona na sprzedawanych przez niego głowniach i blankach, nie będących gotowymi nożami. Rozgraniczenie to było według twórcy niezbędne, ponieważ jakość niektórych noży wykonanych na podstawie jego głowni była z jego punktu widzenia zbyt niska i niezadowalająca, chciał się więc odciąć od tych narzędzi, dając jasny sygnał klientom, które noże wykonał własnoręcznie, od początku do końca. Nowa sygnatura odróżnia się od podstawowej umieszczonym pod literami "KK" napisem "blades".
"Komar", czyli Warmińsko-Mazurski nóż regionalny. Seria sześciu noży z taką sygnaturą została wykonana w 2015 roku przez Marcina Tomaszewskiego. Noże te powstały na zamówienie grupy użytkowników forum Knives.pl pochodzących z Warmii i Mazur. W 2016 roku powstała druga seria, licząca 8 sztuk. |
|
|
|
| 
| Torbé Maciej "harvester88" Torbé Custom Knives
| Warnołęka | Maciej Torbé (ur. 1988 r.) to nożownik-hobbysta, który swą pasję zawdzięcza ojcu wpajającemu mu od dzieciństwa zamiłowanie do różnego rodzaju narzędzi, zwłaszcza tych ostrych.Choć rękodzieło różnego rodzaju nie było Maciejowi obce, to pierwszy nóż wykonał własnoręcznie dopiero w 2012 roku. Swą przyszłość zawodową planuje związać właśnie z nożownictwem i dlatego pilnie pracuje nad rozwijaniem własnych umiejętności. Maciej wychodzi z założenia, że prawdziwy nóż typu custom to taki, w którym klient na każdym etapie produkcji ma prawo do ingerencji w projekt. Lubi eksperymentować z materiałami. Charakterystyczną cechą jego noży są otwory na linkę o kształcie trójkąta. Inspiruje się pracami Serge Panchenko oraz Jakuba Wieczorkowskiego. Prace swoje oznacza sygnaturą przedstawiającą pierwszą literę nazwiska pochodzącą z odręcznego podpisu twórcy. Z pracami tego nożownika możecie zapoznać się klikając w poniższy link:
https://www.facebook.com/torbecustomknives http://imageshack.us/user/harvester88
|
|
|
|
|

| Towalski Remigiusz "drzemik" | Poznań | Nożownik-hobbysta wykonujący noże od 2015 roku, nie wytwarza noży na zamówienie. Specjalizuje się w mniejszych nożykach przeznaczonych do użytku codziennego, rzadziej robi większe noże o przeznaczeniu turystyczno-biwakowym. Swoje prace sygnuje wielką literą "R". Z pracami tego nożownika możecie zapoznać się kilkając w poniższy link:
https://www.facebook.com/DrzemikKnives
|
|
|
|
|


 |
Towarzystwo Fabryk Motorów "PERKUN" |
Warszawa |
Towarzystwo Fabryk Motorów "PERKUN" zostało założone w 1904 roku w Warszawie przez inżynierów Józefa Łubieńskiego i Gustawa Potworowskiego oraz przemysłowca Mieczysława Sylwestra Pfeiffera. W 1918 roku firma zmieniła nazwę na: Pfeiffer, Potworowski, Łubieński Towarzystwo Fabryk Motorów "PERKUN", w 1920 roku powrócono do pierwotnej nazwy dodając człon S.A. Była to jedna z nielicznych fabryk prywatnych cieszących się zaufaniem i współpracujących z władzami wojskowymi. Poza realizacją zamówień wojskowych produkowano w niej między innymi silniki wysokoprężne (również na eksport) oraz popularny w międzywojniu motocykl "Perkun". Wytwarzano w tej fabryce polskie bagnety: wz.24, wz.27, wz.28 i wz.29 (zakończono ich produkcję we wrześniu 1939 roku). Sygnowała swoje wyroby nazwą "PERKUN" umieszczoną w cudzysłowie.
|
|
|
|
|

| Trociński Zdzisław |
| Rzemieślnik i kowal zajmujący się płatnerstwem oraz odtwórstwem broni historycznych, wykonuje również w pełni użytkowe noże utrzymane w klimacie dawnych czasów (średniowiecze). Sygnuje swoje prace puncą, na którą składają się nałożone na siebie inicjały "ZT". |
|
|
|
| 

| Tucholski Robert "Eddieiron"
| Ostroróg
| Robert Tucholski (ur. 2 II 1982 r.) jest nożownikiem hobbystą, który swój pierwszy nóż wykonał w 2013 roku. Nie ma ulubionych typów noży, nie preferuje też żadnych konkretnych materiałów, jak sam mówi, robi to, co lubi, według własnego gustu i uznania. Swoje noże sygnuje inicjałami, wielką literą "R" w którą wpisana jest litera "T". Od 2016 roku używa nowej sygnatury będącej połączeniem lustrzanego odbicia litery "R" połączonej z literą "T". Z pracami tego twórcy możecie zapoznać się klikając w poniższy link:
http://forum.knives.pl/index.php/topic,158401.0.html
|
|
|
|
| 

| Tyra Sylwester "Dagorn" "Sylwek Tyra" | Wrocław | Nożownik hobbysta (ur. 1983 r.) działający (jako czynny nożownik) w pierwszym dziesięcioleciu XXI wieku. Tworzył użytkowe noże typu full tang o pełnych płaskich szlifach, z okładzinami wykonywanymi najczęściej z G10 i micarty. Obecnie nie wykonuje już noży. Dawniej używał pseudonimu "Dagorn". W większości przypadków nie sygnował swoich prac, punca pojawiła się jedynie na krótkiej serii noży (5 sztuk) nazwanej STC. Litery "STC" - SylwesterTyraCustom umieszczone były w niezamkniętej ramce stylizowanej na głownię noża. Obok nożownik zamieścił numer przypisany do konkretnego noża. Na kolejnych kilku nożach Sylwester Tyra naniósł bardzo podobną sygnaturę, przedstawiała ona taki sam kształt głowni noża jak na zdjęciu, jednak bez inskrypcji STC i numerów.
Od kilku lat Sylwester Tyra zajmuje się szyciem skórzanych pochewek do noży i innych wyrobów ze skóry. Robi to na tyle dobrze, że wyrobił sobie znakomitą markę stając się bez wątpienia jednym z najlepszych twórców nożowych pochewek w Polsce. Swoje wyroby ze skóry oznacza umieszczoną centralnie literą "S" otoczoną napisem "SYLWESTER TYRA" u góry i "HANDMADE" u dołu. Całość otoczona jest owalną otoczką. |
|
|
|
| 
| Urbański Andrzej "konik707" | Tczew | Nożownik amator wykonujący noże od około 15 lat (punkt odniesienia to 2012 rok). Początkowo klingi wykonywał głównie ze starych brzeszczotów pił ramowych, obecnie używa również innych gatunków stali i damastu (nie wykuwa jednak go własnoręcznie). Preferuje naturalne materiały, takie jak: poroże, metale kolorowe, a zwłaszcza drewno. Pierwsze jego prace trafiały wyłącznie w ręce przyjaciół i kolegów. Obecnie noże tego nożownika stoją na bardzo wysokim poziomie, zarówno pod względem estetycznym jak i jakościowym, z pewnością więc trafią w gusta wielu osób. Twórca ten nigdy nie wykonuje dwóch identycznych noży, choć zastrzega, że czasem niektóre z nich mogą być do siebie podobne. Projektuje noże według opracowanych przez siebie wzorów, choć inspiruje się też pracami innych nożowników. Sygnuje swoje prace dopiero od 2012 roku grawerując na głowniach swoje inicjały "AU".
http://www.knives.pl/forum/index.php/topic,107808.0.html
|
|
|
|
| 

| Wiatrak Bartłomiej "Barni"
| Niepołomice
| Nożownik hobbysta wykonujący noże od 2008 roku. Preferuje klasyczne formy i naturalne materiały. Sygnuje swoje noże wytrawianą lub wybijaną literą "W". Z pracami tego twórcy możecie zapoznać się klikając w poniższy link:
http://www.handmadeknives.pl/index.php/topic,10.0.html
|
|
|
|
| 
| Wieczorkiewicz Roman "Romea" | Węgrów | Nożownik hobbysta (ur. 1978 r.) zajmujący się wykonywaniem noży od 2008 roku. Wykuwa swoje noże od podstaw, a jego ambicją jest stać się w przyszłości jednym z najlepszych polskich twórców damastu. Preferuje naturalne materiały. Sygnaturę (głowa wilka) tłoczy wyłącznie na pochewkach. Więcej o tym twórcy możecie dowiedzieć się klikając w poniższe linki:
http://kutenoze.ubf.pl http://www.handmadeknives.pl/index.php/topic,61.0.html
|
|
|
|
|




|
Wifama |
Łódź |
Przedsiębiorstwo Innowacyjno-Wdrożeniowe WIFAMA-PREXER Sp. z.o.o. powstało w 1926 roku kiedy to właściciele przedsiębiorstwa włókienniczego Widzewska Manufaktura (Wima) założyli przy swojej firmie warsztaty mechaniczne. W 1946 roku z Widzewskiej Manufaktury wydzielono Widzewską Fabrykę Maszyn Włókienniczych funkcjonującą pod skróconą nazwą "Wifama". Fabryka ta stanowiła część polskiego sektora zbrojeniowego, produkowała między innymi noże dla lotników (RNL - Ratowniczy Nóż Lotniczy i nóż spadochronowy wz.65), słynny nóż wieloczynnościowy wz.69 przeznaczony dla sił specjalnych i innego typu noże wojskowe (po współczesny NW wz.2000). Firma produkowała również kordziki i szable przeznaczone dla wojska. Sygnowała swoje wyroby liczbą 53 umieszczoną w owalu - było to kodowe oznaczenie zakładu pochodzące z czasów PRL.
W Wifamie produkowano również szable, których sygnatury różniły się od tych nanoszonych na nożach (z tego, co udało mi się zauważyć). Puncą była w tym przypadku pełna nazwa fabryki: "WIFAMA".
http://www.wifama.com.pl/
|
|
|
|
|

| Winkler Łukasz | Piątek | Łukasz Winkler (ur. 1990 r.) nożownictwem zainteresował się w 2014 roku, wtedy też powstał pierwszy, własnoręcznie wykonany przez niego nóż. Sam o sobie mówi, że jest początkującym nożownikiem i że cały czas się uczy oraz, że z pokorą podchodzi do wykonywanej pracy. Nie potrafi odpowiedzieć na pytanie, w którym kierunku podążą jego nożownicze zainteresowania, na razie największą wagę przykłada do tego, by nieustannie się rozwijać i doskonalić. Łukasz stara się, by nóż był od początku do końca wykonany przez niego, łącznie z np. hartowaniem i stabilizacją drewna, własnoręcznie szyje też skórzane pochewki. Nie ma ulubionych typów noży, ani też materiałów, dba o to, by się nie ograniczać w tej materii. Swoje prace sygnuje dopiero od 2016 roku. Prace tego twórcy możecie obejrzeć klikając w poniższy link:
https://www.facebook.com/WinklerHandmadeKnives/
|
|
|
|
| 

| Wojtaszko Paweł "octobear"
| Lublin
| Paweł Wojtaszko (ur. 1985 r.) nożownictwem zainteresował się niejako "od kuchni", po prostu bardzo lubi gotować i poszukiwał dobrego narzędzia, które by mu w tym pomogło. Szukając informacji na ten temat trafił na poradniki i filmy pokazujące, jak się robi noże, postanowił więc sam spróbować. Jako modelarz miał obycie z narzędziami i tak w 2013 roku powstał pierwszy, własnoręcznie zrobiony przez niego nóż. Preferuje prostą i użytkową formę, według niego nóż ma być przede wszystkim wygodny i spełniać się w roli dobrego narzędzia. Wykonuje głównie noże kuchenne. Lubi stal węglową praz materiały naturalne, choć nie stroni też od tworzyw sztucznych. Swoje noże sygnuje stylizowaną literą "W". Z pracami tego twórcy możecie zapoznać się klikając w poniższy link:
http://forum.knives.pl/index.php/topic,155535.280.html
|
|
|
|
|

 |
Woronowski Andrzej "Andreh"
|
Bartoszyce/Gdańsk |
Andrzej Woronowski nożownictwem zajmuje się od 2004 roku. Słynie z perfekcyjnego dopracowywania swoich noży i niezwykłej dbałości o detale. Jego projekty są proste i maksymalnie użytkowe, a jednocześnie niezwykle harmonijne i piękne w formie. Chętnie łączy ze sobą różne rodzaje materiałów, preferując przy tym zdecydowanie tworzywa sztuczne. Andrzej Woronowski był członkiem PSTNiBB. Sygnuje swoje prace od 2011 roku inicjałami "AW" wpisanymi w ramkę, czasami dodaje pod nią również rok produkcji noża. Więcej o tym twórcy możecie dowiedzieć się klikając w poniższe linki:
http://awknives.pl http://www.knives.pl/forum/index.php/board,196.0.html
|
|
|
|
|

|
Woźnica Sławomir "slawek-63" |
Mińsk Mazowiecki
|
Nożownik, który wyróżnia się charakterystycznymi rękojeściami noży wykonywanych z różnego rodzaju, harmonijnie skomponowanych materiałów. Preferuje klasyczne kształty, najczęściej w w typie skandynawskim i naturalne materiały. Działa współcześnie. Sygnuje swoje noże literą "S". |
|
|
|
|






|
Wulping |
Tomaszkowo |
"Wulping" to założona w 1987 roku mała manufaktura nożownicza z Mazur, siedziba firmy mieściła się w Tomaszkowie pod numerem 27. Nazwa "Wulping" pochodzi z języka Prusów i oznacza "zwierzę drapieżne". Noże pod nazwą "Wulping" produkował w latach osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych ojciec obecnego właściciela firmy, Waldemar Gnatowski. Były to noże myśliwskie dobrej jakości, zwłaszcza jak na ówczesne warunki, znaczna część produkcji szła na eksport, głównie do RFN stąd napisy na głowniach w języku niemieckim (dlatego też większość użytkowników uważała, że były to noże niemieckie). Niemieckie opisy (rodzaj stali, wykonane ręcznie) były wymogiem, który narzucili firmie eksporterzy ("Frankonia", "Kettner"). Głownie noży tej firmy produkowane były ze stali 4h13, rękojeści z drewna (później z lignostonu). W kraju można je było kupić w sklepach "Jedności Łowieckiej" . Od 1995 roku nie są już produkowane. Z tego, co udało mi się dowiedzieć (między innymi od właściciela firmy nożowniczej "Żbik" z Olsztyna), pan Gnatowski nie wykonywał noży własnoręcznie, był właścicielem manufaktury, ale noże wytwarzali w niej anonimowi nożownicy pod szyldem "Wulping". Pan Gnatowski senior sygnował noże pełną nazwą firmy "Wulping" oraz inicjałami "WG" w owalu. Aktualnie właścicielem firmy "Wulping" jest syn Waldemara Gnatowskiego, zajmuje się grawerstwem i znakowaniem elektrochemicznym.
"Las Olsztyn" - noże z tą sygnaturą produkowane były przez "Wulpinga" na zlecenie olsztyńskiej firmy zajmującej się skupem dziczyzny od myśliwych i kół łowieckich. Firma nazywa się właśnie "Las Olsztyn", a noże te były prezentem dla jej najlepszych klientów. |
|
|
|
|




|
Wytwórnia Wyrobów Metalowych "ENTO" Tomasz Nowosad |
Wrocław |
Firma "Ento wydzieliła się w latach 1974-75 z istniejącej wcześniej wrocławskiej wytwórni noży "Pronowo", której Tomasz Nowosad był współwłaścicielem. Siedziba firmy mieściła się we Wrocławiu, przy ul. Kasprowicza 71. Z "Ento" pochodziły popularne w latach osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych XX wieku noże turystyczne nazywane popularnie finkami - można je było kupić jeszcze pod koniec pierwszego dziesięciolecia XXI wieku (nowe noże, więc z pewnością były one jeszcze wtedy produkowane). Cechą charakterystyczną pochewek pochodzących z tej wytwórni była wytłoczona na nich głowa łosia. Noże WWM wykonywane były prawdopodobnie z jakiegoś rodzaju stali nierdzewnej, rękojeści z drewna, krążków skóry lub poroża jelenia. Rękojeść posiadała jelec i głowicę wykonaną najczęściej ze stali lub aluminium. Na grzbiecie głowni czasami nacinano piłkę. Same noże nie posiadały puncy natomiast na pochewkach zamieszczano pieczątkę z pełną nazwą i adresem firmy: "Wytwórna Wyr. Met. "Ento" Tomasz Nowosad Wrocław ul. Kasprowicza 71" oraz oznaczeniem typu noża i ceną. Innym rodzajem umieszczanej pieczątki była taka, na której widniał, zamiast pełnej nazwy firmy skrótowy napis "T. Nowosad", pozostałe napisy bez zmian.
Firma istnieje do dziś i nadal jest własnością pana Tomasza Nowosada, jednak nie ma pewności czy nadal produkuje noże.
Aktualizacja - w 2010 roku firma znajdowała się w stanie likwidacji i na pewno nie produkowano w niej już noży.
Na pochewkach noży WWM "Ento", które można było kupić jeszcze w 2010 roku zamiast głowy łosia tłoczono lilijkę.
W wytwórni noży "Ento" pracował między innymi Andrzej Chełchowski, który z czasem rozpoczął własną działalność w budynku przy ul. Kasprowicza 69(?). W latach 1991-1993 wytwarzał noże na wzór filmowego noża "Rambo". |
|
|
|
|
 |
Wyroby Metalowe Andrzej Grasza
|
Wrocław |
Punca tej firmy znajdowała się na pochewce noża turystycznego (Typ AG-20) pochodzącego z lat osiemdziesiątych XX wieku. Widziałem tylko jeden nóż z taką sygnaturą. Nóż posiadał drewnianą rękojeść oraz aluminiowy jelec i głowicę. Zarówno sam nóż jak i pochewka z głową łosia były łudząco podobne do noży i pochewek pochodzących z WWM "ENTO" z Wrocławia. Również sposób znakowania był identyczny - pieczątka z pełną nazwą i adresem firmy zamieszczona na pochewce, głownia bez puncy. Co ciekawe, adres firmy WM "Andrzej Grasza" i firmy WWM "ENTO" jest taki sam: ul. Kasprowicza 71 Wrocław. Być może więc Andrzej Grasza był pracownikiem firmy "Ento", który zaczął wytwarzać noże pod własną marką.
|
|
|
|
|

| Varms | Dzierżazna | "Varms" to mała firma rodzinna założona w 2009 roku jako "VA". Pierwotnie firma specjalizowała się w handlu importowanymi nożami, ale od 2015 roku rozpoczęła również produkcję noży pod własną marką. Linię własnych produktów firma sygnuje rozszerzoną nazwą "Varms", co stanowi połączenie przedrostka "VA" z angielskim słowem "arms", czyli "broń". "Varms" ma w swojej ofercie kilkanaście rodzajów noży, głownie są to noże myśliwskie, ale producent ten proponuje również noże w typach rosyjskim i bushcraft. Firma oznacza swoje noże sygnaturą "VArms Poland", w której przedłużenie litery "A" rozdziela umieszczony nad linią "Poland" od wybitego niżej "rms".
Zapraszam do przeczytania wywiadu z właścicielem firmy:
http://www.navaja.pl/polskie-noze/140-varms-nowa-polska-firma-z-aspiracjami.html
|
|
|
|
| 
| Zacha Andrzej | Wołosate | Andrzej Zacha nożami interesował się już od najmłodszych lat, pierwsze prace wykonał z resorów, pilników, etc. będąc jeszcze w szkole zawodowej. W 1991 roku otrzymał, jako osoba bezrobotna, kredyt z Urzędu Pracy i postanowił zająć się wykonywaniem noży zawodowo. W tamtych czasach dobry, ręcznie wykonany nóż było bardzo trudno, słusznie więc zauważył, że nie powinno być problemu ze zbytem. Zakupił kilkadziesiąt kilogramów stali 4H13 z Huty Baildon, mosiądz oraz skórę i rozpoczął pracę. Kształt noża wycinał z grubsza szlifierką kątową, detale wycinał szlifierką stołową, kładł jednostronne szlify wklęsłe, a na drugiej stronie płaskie. Swoje noże hartował na wyczucie, twardość sprawdzał przecinając gwoździe. Grzbiet noży i trzpień odpuszczał. Rękojeści wykonywał przeważnie z rogu jelenia ponieważ materiału tego było w Bieszczadach pod dostatkiem. Każdy z noży był inny i niepowtarzalny, wykonywał również noże na podstawie rysunków klientów. Działalność, jako zawodowy nożownik Andrzej Zacha zakończył po kilku latach ze względu na zmniejszający się popyt na ręcznie wykonywane noże i zapchanie rynku przez produkty masowe, jednak nie zaprzestał wykonywania noży hobbystycznie, robi je czasami na prośbę przyjaciół. Swoje prace sygnował uproszczonym wizerunkiem wilka złożonym z kilku kresek wybijanych na głowni. |
|
|
|
| 




| Z.A.T.I.G "Polgal"
| Częstochowa
| Zakłady Artykułów Technicznych i Galanteryjnych "Polgal" działały w Częstochowie do czasu likwidacji fabryki, która miała miejsce w roku 2006. Początki tych zakładów sięgają roku 1883, kiedy to w Częstochowie powstała Fabryka igieł Leopold Werde i S-ka, która wkrótce zmieniła właściciela (nowi to: Markus Henig, Sergiusz Rudnik, Dawid Sztokman). W 1887 roku przekształciła się w Pierwszą w kraju fabrykę igieł i szkieletów do parasoli Markus Henig i S-ka Częstochowa. W 1919 roku firma zmieniła nazwę na Częstochowska Fabryka Igieł i Wyrobów Metalowych Sp. z.o.o., a w 1921 roku na Częstochowską Fabryka Igieł i Wyrobów Metalowych SA. i pod tą nazwą działała na pewno do 1939 roku. W 1948 roku, na bazie wcześniej istniejących fabryk prywatnych utworzono Państwową Fabrykę Igieł i Wyrobów Metalowych w Częstochowie, do której w 1955 roku przyłączono Rudnicką Fabrykę Wyrobów Stalowych w Rudnikach oraz Wytwórnię scyzoryków J.Marzec w Częstochowie (tworząc Kombinat?). Od 1958 roku działała Częstochowska Fabryka Igieł i Wyrobów Metalowych Przemysłu Terenowego, dalej Częstochowskie Zakłady Przemysłu Terenowego, wschodzące w skład i wchłonięta ostatecznie przez Z.A.T.I.G. "Polgal".
W "Polgalu" (zarówno w prywatnych firmach przedwojennych, z których Polgal wyewoluował, jak i w powojennej, państwowej fabryce) z pewnością produkowano scyzoryki, miałem okazję kilka z nich obejrzeć w serwisach aukcyjnych. Przez pewien okres eksportowano je nawet za granicę kraju ("Gazeta Częstochowska" nr 24 1962 r.). Wszystkie, które widziałem pochodziły prawdopodobnie z jednego okresu, miały czarną rękojeść z tworzywa sztucznego i jedną głownię. Sygnaturę "Z.A.T.I.G. POLGAL" wytłoczono na rękojeści.
Jeszcze w czasach PRL wytwarzano scyzoryki pod szyldem Częstochowskiej Fabryki Igieł, scyzoryki te miały na głowni naniesioną sygnaturę "CFI" w której litera "F" umieszczona była na wydłużonej kresce symbolizującej igłę.
W zakładach tych produkowano również scyzoryki z sygnaturą CZMPT (Częstochowskie Zakłady Metalowe Przemysłu Terenowego), gdzie w literę "C" wpisano pozostałe "ZMPT".
|
|
|
|
|




|
Zbrojownia nr 4 |
Kraków |
Działająca w okresie międzywojennym państwowa wytwórnia broni. W latach 1922-1924 produkowała bagnet wz.22. Na progu zewnętrznym nagnetu umieszczano oznaczenia: "Zbr. 4", lub "Zbr. NR 4", lub "Zbr. kr", lub "Zbr. 4" nad napisem "Kraków". |
|
|
|
|


| ZISPO
| Poznań
| ZISPO (Zakłady Przemysłu Metalowego im. Józefa Stalina Poznań) - pod tą nazwą działała w latach 1949-1956 fabryka HCP (Hipolit Cegielski Poznań). Nazwa została oczywiście tym największym w Poznaniu zakładom narzucona przez władze centralne. HCP została założona przez Hipolita Cegielskiego w 1846 roku i do 1939 roku działała jako firma prywatna. W 1939 roku fabryki skonfiskował niemiecki okupant, a po II Wojnie Światowej zakłady upaństwowiono. Od 1956 roku działała pod nazwą "Zakłady Przemysłu Metalowego Hipolit Cegielski w Poznaniu. Przedsiębiorstwo Państwowe". Pod koniec XX wieku firmę podzielono i częściowo sprywatyzowano (Skarb Państwa zachował w niej swoje udziały), zmieniono też nazwę na "H. Cegielski - Poznań S.A." HCP, jak już wcześniej wspomniałem, były największymi zakładami w Poznaniu i jednymi z największych w Polsce. Produkowano w nich między innymi silniki okrętowe, parowozy, wagony, maszyny rolnicze, pojazdy szynowe oraz sprzęt i wyposażenie na potrzeby przemysłu zbrojeniowego. Przed II WŚ firma posiadała swoje filie w Inowrocławiu, Chodzieży i Rzeszowie. W czasie, gdy HCP prowadziła działalność pod szyldem "ZISPO" produkowano tam również brzytwy. Brzytwy sygnowano umieszczonym na szyjce napisem "ZISPO" otoczonym dopasowaną ramką. Centralnie umieszczona środkowa litera S była największa, litery po jej lewej i prawej stronie zwężały się symetrycznie w stronę początku i końca inskrypcji.
http://www.hcp.com.pl/
|
|
|
|
| 
| Zdzimar
| Tarnów
| "Zdzimar" to pracownia kowalska należąca do Zdzisława Schaba. Firma specjalizuje się w wytwarzaniu dłut rzeźbiarskich, metalopalstyce, kowalstwie artystycznym oraz płatnerstwie i wytwarzaniu różnego typu noży, od myśliwskich począwszy na historycznych skończywszy. Firma sygnuje swoje produkty inicjałami właściciela "SZ".
http://www.metaloplastyka.is.net.pl
|
|
|
|
|




|
"Żbik" Kazimierz Janusz Pawlak |
Olsztyn |
Działająca od 1980 roku manufaktura, w której wytwarzano ręcznie noże przeznaczone głównie dla myśliwych. Założycielem i właścicielem firmy był Kazimierz Janusz Pawlak, który wytwarzał noże na wiele lat wcześniej, zanim powstała oficjalnie marka Żbik. Pan Pawlak był również, do 2012 roku właścicielem sklepu myśliwskiego "Żbik" w Olsztynie, gdzie można było kupić między innymi noże tej firmy. Bardzo rzadkie noże w Polsce, obecnie już nieprodukowane, choć pan Kazimierz Pawlak wykonuje jeszcze od czasu do czasu noże dla siebie i swoich przyjaciół. Większość produkcji tej firmy przeznaczona była na eksport. Pan Pawlak współpracował głównie z niemiecką firmą "Jerome" i wytwarzał noże, które były sprzedawane za granicą pod ich szyldem. Noże te były wykonywane według tych samych wzorów i z tych samych materiałów, co te przeznaczone na rynek krajowy, różnica polegała na tym, że sygnowano je wyłącznie puncą "JEROME". Logo firmy to napis "Żbik" umieszczony pod głową żbika, całość w kole. Firma znakowała swoje noże także inskrypcją "ŻBIK" oraz napisem "Handarbeit".
Ciekawostka. W bardzo popularnej książce pt. "Noże Wojska Polskiego" napisanej przez Zbigniewa Gwoździa zamieszczono zdjęcie noża, który opisany jest jako nóż sprężynowy dywersantów z AK. W rzeczywistości jest to nóż sprężynowy, zaprojektowany i wytwarzany przez Janusza Pawlaka na przełomie lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XX wieku.
http://www.navaja.pl/polskie-noze/138-zbik-tajemniczy-noz-zonierzy-armii-krajowej.html
|
|
|
|
|
|
| DAWNI PRODUCENCI (Do 1989 r., bez sygnatur) |
|
|
|
|
| 
| Fabryka scyzoryków i nożyczek N. Działoszyński | Częstochowa | Z pewnością działała w 1939 r. |
|
|
|
|
| Fabryka noży i widelców Zielger i Silberberg | Częstochowa | Z pewnością działała w 1930 r. |
|
|
|
| 
| Fabryka noży A. J. Roseneweig | Częstochowa | Według Księgi adresowej fabryka ta z pewnością działała w 1917 r. przy ulicy Ładnej 14 w Częstochowie. W innej Księdze adresowej, wydrukowanej już w 1930 roku, znalazłem zapis informujący o częstochowskiej fabryczce A. J. Rozencwajg, zapewne chodzi o tą samą firmę, różnica w nazwisku wynika z jego spolszczonej pisowni. |
|
|
|
|
| Fabryka noży Zbigniew Kobylański | Częstochowa | Fabryka noży Zbigniewa Kobylańskiego działała z pewnością w latach trzydziestych XX w. przy ul. Kościuszki nr 2 w Częstochowie. Niestety nie wiem, czy była w jakiś sposób powiązana z fabryką noży Zbigniewa Kobylańskiego z Piaseczna i fabryką noży Z. Kobylańskiego z Warszawy. W 1933 roku firma połączyła się z Zakładami Nożowniczymi S. Bielecki z Radomska tworząc "Zjednoczone Fabryki Wyrobów Stalowych Z. Kobylański Spadkobiercy S. Bielecki Sp. z. o. o. w Radomsku". Wytwórnia specjalizowała się w wytwarzaniu noży kuchennych codziennego użytku oraz galanterię metalową, gilotyn do papieru i tytoniu oraz wiórników i noży do heblarek. |
|
|
|
|
| Zakłady przemysłowe wyrobów stalowych Eugeniusz Błędowski i Ska
| Dobrzyniewo Fabryczne
| Fabryka noży działająca w latach 1920-1933 w Dobrzyniewie. W 1920 roku dawną fabrykę metalową (wcześniej włókienniczą) odbudowała po zniszczeniach wojennych i dzierżawiła firma "Kobylański i Ska" (Gerlach), wytwarzano w niej sztućce. W czerwcu 1927 roku budynek wydzierżawili Eugeniusz Błędowski, Stefan Białowiejski i Mieczysław Kłossowski, którzy również wytwarzali w niej noże. Firma zbankrutowała w lipcu 1933 roku.
|
|
|
|
| 
| Fabryka kozików | Działoszyce | Fabryka działająca z pewnością w latach 1885-1902. |
|
|
|
|
| Friese Jakob | Elbląg | Nożownik działający z pewnością w II połowie XVII wieku. |
|
|
|
| 
| Sierzęga Maciej | Jarosław | Nożownik działający w Jaroslawiu z pewnością w 1908 r.
|
|
|
|
| 
| Kantor M. & M. Abramowicz Fabryka noży | Kałuszyn | Fabryka noży działająca z pewnością od początku XX wieku do 1917 roku w Kałuszynie (Mazowsze).
|
|
|
|
| 
| Piasecki | Kałuszyn | Szlifiernia noży Piaseckiego w Kałuszynie działała z pewnością w 1917 r.
|
|
|
|
| 
| Augustin Bolesław | Kraków | Nożownik działający z pewnością w 1925 r. Mieszkał przy ulicy Szlak 8 w Krakowie.
|
|
|
|
| 
| Bartig Anna | Kraków | Właścicielka zakładu nożowniczego działającego z pewnością w 1906 r. Mieszkała przy ulicy Tomasza 18 w Krakowie.
|
|
|
|
| 
| Bartoszewski | Kraków | Mistrz nożowniczy działający z pewnością w 1933 r. Mieszkał przy ulicy Czarnieckiego 8 w Krakowie.
|
|
|
|
| 
| Bogdański Józef | Kraków | Nożownik działający z pewnością w 1925 r. Mieszkał przy ulicy Kanoniczej 22 w Krakowie. W tej samej Księdze adresowej Krakowa reklamuje się również Józef Bogdanik prowadzący przy ul. Kanoniczej 22 (pod Wawelem) zakład wytwarzający wyroby ortopedyczne, chirurgiczne i nożownicze. Bardzo możliwe, że to ta sama osoba, wystąpił tylko błąd w nazwisku.
|
|
|
|
| 
| Bratczyk Stanisław | Kraków | Nożownik działający z pewnością w 1908 r. Mieszkał przy ulicy Grodzkiej 60 w Krakowie.
|
|
|
|
| 
| Czarnik Jan | Kraków | Nożownik działający z pewnością w 1905 r. Mieszkał przy ulicy Wielopole 8 w Krakowie.
|
|
|
|
|
| Czech Marcin | Kraków | Nożownik działający w XV wieku w Krakowie. W 1448 roku otrzymał przywilej od króla Kazimierza Jagiellończyka na postawienie "młyna tocznego" przy ulicy "Szewckiej" nad Rudawą. Młyn ten służył do szlifowania noży. |
|
|
|
| 
| Englander Izaak | Kraków | Właściciel fabryki noży działającej z pewnością w 1925 roku. Mieszkał przy ul. Kalwaryjskiej 66 w Krakowie. |
|
|
|
|
| Gębicki Jakub | Kraków | Nożownik działający w Krakowie z pewnością w 1565 roku. |
|
|
|
| 
| Flak Karol | Kraków | Nożownik działający z pewnością w 1905 r. Mieszkał przy ulicy Wielickiej 20 w Krakowie.
|
|
|
|
| 
| Kiernicki Stanisław | Kraków | Nożownik działający z pewnością od 1912 do 1925 roku. Mieszkał przy ulicy Floryańskiej 43 w Krakowie. W 1925 roku widniał w Księdze adresowej jako majster nożowniczy.
|
|
|
|
| 
| Knapiński Ludwik | Kraków | Nożownik działający z pewnością od 1906 do 1925 roku. Mieszkał przy ulicy Rynek 39 w Krakowie. Pracował przy ul. Sławkowskiej 4. W 1925 roku, w Księdze adresowej przy jego nazwisku widniał nowy adres, ul. Mikołajska 7 Kraków.
|
|
|
|
| 
| Fabryka narzędzi chirurgicznych Wilhelm W. Ornatowski | Kraków | Fabryka ta działała w Krakowie przy ul. Mikołajskiej 10, wytwarzano w niej, jeśli idzie o interesującą nas tematykę, brzytwy, nożyczki i scyzoryki. Została założona z pewnością przed 1900 rokiem, ponieważ w tym właśnie roku produkty wytwórni zdobyły medal na Wystawie lekarsko-przyrodniczej w Krakowie. Reklama firmy znajduje się w Księdze Adresowej Krakowa na rok 1909, mamy więc pewność, że jeszcze wtedy działała. W Księdze adresowej Krakowa na rok 1912 pod adresem Mikołajska 10 mieszka wprawdzie Wilhelm W. Ornatowski, jednak jest to mechanik - być może więc zakład ten uległ przebranżowieniu. Potwierdzeniem tego może być informacja z 1925 roku, kiedy to firma Wilhelma Ornatowskiego określana jest mianem skład, nie oferuje już noży, ani też brzytw. |
|
|
|
| 
| Hansel Józef | Kraków | Nożownik działający z pewnością w 1905 r. Mieszkał przy ulicy Dietla 44 w Krakowie. |
|
|
|
| 
| Heimberger Jan | Kraków | Nożownik działający z pewnością w 1905 r. Mieszkał przy ulicy Sławkowskiej 22 w Krakowie.
|
|
|
|
|
| Karwacki Szymon | Kraków | Nożownik działający z pewnością w drugiej połowie XVII wieku. W 1684 roku został mistrzem cechu nożowników krakowskich.
|
|
|
|
|
| Karwacki Mateusz | Kraków | Nożownik działający z pewnością w pierwszej połowie XVIII wieku. W 1726 roku został mistrzem cechu nożowników krakowskich.
|
|
|
|
| 
| Kimajluk Jan | Kraków | Nożownik działający z pewnością w 1905 r. Mieszkał przy ulicy Grodzkiej 63 w Krakowie.
|
|
|
|
|
| Klee Andrzej | Kraków | Krakowski mistrz nożowniczy, starszy cechu w 1398 roku.
|
|
|
|
| 
| Kluska Julian | Kraków | Nożownik działający z pewnością w latach 1906-1908. Mieszkał przy ulicy Grodzkiej 63 w Krakowie.
|
|
|
|
| 
| Koziański Marceli | Kraków | Nożownik działający z pewnością w 1905 r. Mieszkał przy ulicy Szlak 30 w Krakowie.
|
|
|
|
| 
| Koziarski Marceli | Kraków | Nożownik działający z pewnością w 1905 r. Mieszkał przy ulicy Retoryka 11 w Krakowie.
|
|
|
|
| 
| Malarz Władysław | Kraków | Właściciel szlifierni nożowniczej działający z pewnością w 1932 r. Mieszkał przy ulicy Chodkiewicza 17 w Krakowie.
|
|
|
|
|
| Montownia nr 5 | Kraków | Konspiracyjna wytwórnia broni działająca w latach 1942-1944 przy ul. Mogilskiej 97 w Krakowie. W 1943 roku wykonano w niej na zlecenie "Ubezpieczalni" partię sztyletów przeznaczonych dla żołnierzy AK. Noże wykonał ślusarz Edward Siekierka (Tadeusz Tomaszewski) pseudonim "Śliwa". |
|
|
|
|
| Miszkowicz Jan | Kraków | Nożownik (ur. 1847 r. Tenczynek) działający od 1890 roku w Krakowie przy ul. Grodzkiej 67. |
|
|
|
| 
| Myszkowski Jan Zakłady nożownicze Myszkowski | Kraków | Nożownik (ur. 1886, zm. 1826 r.) działający w Krakowie przy ul. Dietlowskiej 46 przynajmniej od 1912 roku. W 1939 roku działała w Krakowie przy ul. Dietla 46 fabryczka "Zakłady Nożownicze Myszkowski", wspomniana jeszcze pod tą samą nazwą i adresem w roku 1945. W 1913/14 roku Jan Myszkowski mieszkał przy ul. Agnieszki 9, w 1925 roku przy ul. Krakowskiej 56. |
|
|
|
|
| Myszkowski Jarosław | Kraków | Syn Jana Myszkowskiego, ur. około 1910 roku, zmarł po roku 1934, mieszkał przy ul. Krakowskiej 56. W 1934 roku prowadził przy ul. Karmelickiej 16 Zakład Nożowniczo-mechaniczny. |
|
|
|
| 
| Ohme Edward | Kraków | Nożownik działający z pewnością w 1905 r. Mieszkał przy ulicy Stachowskiego 99 w Krakowie.
|
|
|
|
|
| "de Pnilczicze" Grzegorz | Kraków | Nożownik krakowski, który w 1525 roku otrzymał przywilej na założenie "młyna tocznego" w Krakowie. |
|
|
|
|
| Posh Jan | Kraków | Krakowski mistrz nożowniczy, starszy cechu w 1398 roku. |
|
|
|
| 
| Prażmowski Jan | Kraków | Nożownik i szlifierz brzytw działający z pewnością w 1908 r. Mieszkał "w placu" przy ul. Pijarskiej w Krakowie.
|
|
|
|
| 
| Rościszewski Bernard | Kraków | Nożownik działający z pewnością od 1906 do 1925 roku. Mieszkał przy ulicy Florjańskiej 43 w Krakowie. W 1925 roku widniał w Księdze adresowej jako majster nożowniczy.
|
|
|
|
| 
| Rościszewski Bonawentura | Kraków | Nożownik, lub właściciel wytwórni noży działającej z pewnością w 1907 roku. Ponieważ działał pod tym samym adresem i w tym samym czasie, co Bernard Rościszewski, bardzo możliwe jest, że byli ze sobą spowinowaceni. |
|
|
|
| 
| Rościszewski Roman | Kraków | Właściciel pracowni noży działającej z pewnością 1907 roku. Mieszkał przy ulicy Starowiślnej 14 w Krakowie. W 1925 roku widniał w Księdze adresowej jako majster nożowniczy.
|
|
|
|
| 
| Schopp Jakób | Kraków | Nożownik działający z pewnością w 1905 r. Mieszkał przy ulicy Jana 30 w Krakowie.
|
|
|
|
| 
| Struzik Władysław | Kraków | Nożownik działający z pewnością w 1905 r. Mieszkał przy ulicy Straszewskiego 2 w Krakowie.
|
|
|
|
| 
| Śliwicki S. | Kraków | Nożownik działający z pewnością w 1925 r. Pracował przy ulicy Św. Idziego 3 w Krakowie.
|
|
|
|
| 
| Wójtowicz Aleksander | Kraków | Nożownik działający z pewnością od 1905 do 1932 r., właściciel szlifierni elektrycznej. Mieszkał przy ulicy Stradom 2 w Krakowie. W Księdze adresowej Krakowa z roku 1908 również wyszczególniony jest nożownik o nazwisku Aleksander Wójtowicz, jednak nazwisko to figuruje przy innym adresie: ul. Dietlowska 46 (adres zakładu?) m. Garbarska 7 - bardzo możliwe więc, że chodzi o tą samą osobę, która po prostu się przeprowadziła. W 1932 roku mieszkał pod adresem Dietlowska 60 Kraków.
|
|
|
|
| 
| Wójtowicz Leon | Kraków | Nożownik działający z pewnością w 1932 r. Mieszkał przy ulicy Janowa Wola 2 w Krakowie.
|
|
|
|
|
| Barnikel Wincenty | Lwów | Nożownik działający we Lwowie z pewnością w 1906 roku.
|
|
|
|
|
| Bemben Jan | Lwów | Nożownik działający we Lwowie z pewnością w 1906 roku.
|
|
|
|
|
| Berenda Jęndrzej | Lwów | Nożownik działający we Lwowie z pewnością w 1906 roku.
|
|
|
|
|
| Chodani Feliks | Lwów | Nożownik działający we Lwowie z pewnością w 1906 roku.
|
|
|
|
|
| Fujarewicz Antoni | Lwów | Nożownik działający we Lwowie z pewnością w 1906 roku.
|
|
|
|
|
| Goch Fryderyk | Lwów | Nożownik działający we Lwowie z pewnością w 1906 roku.
|
|
|
|
|
| Goczemski Justyn | Lwów | Nożownik działający we Lwowie z pewnością w 1906 roku.
|
|
|
|
|
| Harasiewicz Aleksander | Lwów | Nożownik działający we Lwowie z pewnością w 1906 roku.
|
|
|
|
|
| Hauswald Ferdynand | Lwów | Nożownik działający we Lwowie z pewnością w 1906 roku.
|
|
|
|
|
| Hollaner Jan | Lwów | Nożownik działający we Lwowie z pewnością w 1906 roku.
|
|
|
|
|
| Kramer Antoni | Lwów | Nożownik działający we Lwowie z pewnością w 1906 roku.
|
|
|
|
|
| Kucharski Romuald | Lwów | Nożownik działający we Lwowie z pewnością w 1906 roku.
|
|
|
|
|
| Kwieciński Franc | Lwów | Nożownik działający we Lwowie z pewnością w 1906 roku.
|
|
|
|
|
| Lauruk Jan | Lwów | Nożownik działający we Lwowie z pewnością w 1906 roku.
|
|
|
|
|
| Malewicz Józef | Lwów | Nożownik działający we Lwowie z pewnością w 1906 roku.
|
|
|
|
|
| Marszałkiewicz Jan | Lwów | Nożownik działający we Lwowie z pewnością w 1906 roku.
|
|
|
|
|
| Mikołajski Antoni | Lwów | Nożownik działający we Lwowie z pewnością w 1906 roku.
|
|
|
|
|
| Mikoś Michał | Lwów | Nożownik działający we Lwowie z pewnością w 1906 roku.
|
|
|
|
|
| Neisser Władysław | Lwów | Nożownik działający we Lwowie z pewnością w 1906 roku.
|
|
|
|
|
| Omolewicz Józef | Lwów | Nożownik działający we Lwowie z pewnością w 1906 roku.
|
|
|
|
|
| Pauke Józef | Lwów | Nożownik działający we Lwowie z pewnością w 1906 roku.
|
|
|
|
|
| Pauker Józef | Lwów | Nożownik działający we Lwowie z pewnością w 1906 roku.
|
|
|
|
| 
| Prokopowicz Walenty | Lwów | Nożownik i szlifierz działający z pewnością w 1908 r. Mieszkał przy ulicy Rynek 41 we Lwowie.
|
|
|
|
|
| Reisch Edward | Lwów | Nożownik działający we Lwowie z pewnością w 1906 roku.
|
|
|
|
|
| Smyk Paweł | Lwów | Nożownik działający we Lwowie z pewnością w 1906 roku.
|
|
|
|
|
| Spinas Stanisław | Lwów | Nożownik działający we Lwowie z pewnością w 1906 roku.
|
|
|
|
|
| Stankiewicz Władysław | Lwów | Nożownik działający z pewnością w 1910 r. Mieszkał przy ulicy K. Boczkowskiego 11 we Lwowie.
|
|
|
|
|
| Szaszkiewicz Ignacy | Lwów | Nożownik działający we Lwowie z pewnością w 1906 roku.
|
|
|
|
| 
| Trepczyński Julian | Lwów | Nożownik i twórca brzytw działający z pewnością w 1908 r. Mieszkał przy ulicy Trybunalskiej 14 we Lwowie.
|
|
|
|
| 
| Zajączkowski Józef | Lwów | Nożownik działający z pewnością w 1908 r. Mieszkał przy ulicy Sykstuskiej 26 we Lwowie.
|
|
|
|
|
| Fabryka noży i wyrobów stalowych Grzechowiak, Rygocki i Ska
| Mrozy
| Fabryka działająca w Mrozach na początku XX wieku, założona w 1908 roku i prowadzona przez Władysława Grzechowiaka i Stanisława Rygockiego. Wytwarzano w niej słynne w okolicy noże "grzechowiaki", których nazwa pochodziła od nazwiska właściciela fabryki. Wytwórnia ta działała bardzo krótko, zamknięto ją jeszcze przed wybuchem I Wojny Światowej (lub maksymalnie w jej trakcie), jej siedzibą był dawny tartak wybudowany w 1867 roku. Po zamknięciu fabryki noży budynek pełnił rolę młyna wodnego, do dziś nazywany jest "Nożownią".
|
|
|
|
|
| Fabryka wyrobów stalowych ostrych Zbigniew Kobylański | Piaseczno | "Fabryka wyrobów stalowych ostrych Zbigniew Kobylański i Spółka" działała w Piasecznie przy ul. Czajewicza 15. Specjalizowała się w wytwarzaniu noży i kos. Z pewnością funkcjonowała w latach trzydziestych XX w. |
|
|
|
|
| Grzegorz | Płock | Nożownik działający z pewnością w 1536 roku.
|
|
|
|
| 
| Czernecki Bolesław | Podgórze | Nożownik działający z pewnością w 1905 r. Mieszkał przy ulicy Kalwaryjskiej 53 w Podgórzu (dzisiaj Kraków).
|
|
|
|
| 
| Skalski Stanisław | Podgórze | Nożownik działający z pewnością w 1905 r. Mieszkał przy ulicy Kącik 14 w Podgórzu (dzisiaj Kraków).
|
|
|
|
| 
| Struzikowski Władysław | Podgórze | Nożownik działający z pewnością w 1905 r. Mieszkał przy ulicy Mickiewicza 21 w Podgórzu (dzisiaj Kraków).
|
|
|
|
|
| Janowicz Antoni | Poznań | Poznański mistrz nożowniczy, w 1620 roku był starszym cechu wspólnego rzemiosł metalowych w Poznaniu.
|
|
|
|
|
| Janowicz Walenty | Poznań | Poznański mistrz nożowniczy, w latach 1617, 1618 oraz 1621 i 1622 był starszym cechu wspólnego rzemiosł metalowych w Poznaniu.
|
|
|
|
|
| Karnik Stanisław | Poznań | Poznański mistrz nożowniczy, w 1619 roku był starszym cechu wspólnego rzemiosł metalowych w Poznaniu.
|
|
|
|
|
| Obolekiewicz Wojciech | Poznań | Poznański mistrz nożowniczy, w 1623 roku był starszym cechu wspólnego rzemiosł metalowych w Poznaniu. |
|
|
|
|
| Tycze | Poznań | Pierwszy znany z imienia poznański mistrz nożowniczy, w 1397 roku był miejskim ławnikiem. |
|
|
|
| 

| Fabryka Noży, Piórników i Organków Bracia Wajnman
| Przedbórz
| Przedwojenna "Fabryka noży, piórników i organków" Braci Wajnman mieściła się przy ulicy Pocztowej 30 w Przedborzu, jej założycielem był prawdopodobnie Henoch Wajnman (Enoch Weinmann). Działała z pewnością już w 1917 roku o czym świadczy wpis w Księdze adresowej. W 1939, lub 1940 roku fabryka została skonfiskowana przez niemieckich okupantów, na krótko przejął ją Lucjan Wójcicki z Przedborza, ale wkrótce mu ją odebrano i przekazano Johanowi Schmidtowi. Po zakończeniu wojny nie wznowiła produkcji. Z pewnością wytwarzano w niej koziki.
W wiadomościach Urzędu Patentowego z 1937 roku znalazłem zarejestrowaną przez tą firmę markę "Sokół". Prawdopodobnie dotyczy ona konkretnego modelu noża, lub innego produktu wytwarzanego przez tą fabrykę. |
|
|
|
|
| Fabryka Noży w Przedborzu | Przedbórz | Fabryka Noży w Przedborzu lub Warsztaty Nożownicze w Przedborzu (zatrudniające 168 osób) stanowiły w latach pięćdziesiątych część Opoczyńskich Zakładów Przemysłu Terenowego w Maleńcu. Prawdopodobnie powstały po upaństwowieniu wcześniejszych prywatnych, przedborskich wytwórni noży. W skład OZPT w Maleńcu wchodził również Zakład nr 1 Fabryka Łopat "Stalma" w Maleńcu (działał do 1961 roku), do którego zadań należała również produkcja noży "z materiału przesyłanego do Fabryki Noży w Przedborzu". Bardzo możliwe jest więc, że przedborska fabryka podlegała pod ten właśnie Zakład. |
|
|
|
|
| Warsztat noży Franciszek Piotrowski i Henryk Opaczyński
| Przedbórz
| Warsztat nożowniczy prowadzony przez Franciszka Piotrowskiego i Henryka Opaczyńskiego działał z pewnością w latach powojennych i kontynuował tradycję wcześniejszej Firmy Gielniak. Siedziba firmy mieściła się przy Rynku w Przedborzu. W latach pięćdziesiątych XX wieku został przekazany pod przymusowy zarząd państwowy, a Franciszek Piotrowski pełnił w nim funkcję kierownika, w późniejszym okresie udało mu się odzyskać warsztat. Wytwarzano w nim różne rodzaje noży, między innymi popularne koziki. Fabryka została zamknięta w 1970 roku.
|
|
|
|
|
| Bargiełowscy
| Przedbórz
| Fabryka noży działająca w Przedborzu w okresie międzywojennym.
|
|
|
|
|
| Fabryka wyrobów stalowych Czesław Brzechowski
| Przedbórz
| Fabryka noży działająca w Przedborzu w okresie międzywojennym. Wytwarzano w niej nożyczki, noże i widelce. W 1935 roku zarejestrowała w Urzędzie Patentowym znak towarowy "As".
|
|
|
|
|
| Zakłady Nożownicze S. Bielecki | Radomsko | Zakłady Nożownicze S. Bieleckiego działały w Radomsku od 1925 roku. W 1933 roku połączyły się z Fabryką Noży Zbigniewa Kobylańskiego z Częstochowy tworząc "Zjednoczone Fabryki Wyrobów Stalowych Z. Kobylański Spadkobiercy S. Bielecki Sp. z. o. o. w Radomsku". |
|
|
|
| 
| Troczewski Józef Fabryka scyzoryków | Siedlce | Nożownik działający w Siedlcach z pewnością w 1917 roku. |
|
|
|
|
| Warsztaty mechaniczne | Suchedniów | Warsztaty mechaniczne w Suchedniowie zakładał Stanisław Staszic. Fabryka została założona prawdopodobnie w pierwszej połowie XX wieku, wytwarzano w niej noże, brzytwy i narzędzia chirurgiczne. |
|
|
|
|
| Manufaktura metalowa | Starczynów | Manufaktura metalowa w Starczynowie (dziś część Bukowna) została założona najprawdopodobniej w pierwszej części XVI wieku przez krakowskiego rajcę i kupca Pawła Kaufmana dzięki przywilejowi wydanemu w 1524 roku króla Zygmunta Starego . Miano w niej wytwarzać igły, noże, miecze, blachę miedzianą i mosiężną oraz drut. Według innych źródeł manufakturę założyła w 1525 roku krakowska rodzina Bonerów, choć prawdopodobne jest też to, że przejęła jej prowadzenie po zmarłym w tym roku Pawle Kaufmanie. Nie ma jednak pewności, co do tego, czy faktycznie i jak długo działała. |
|
|
|
|
| Bauer Karol | Warszawa | Nożownik działający w Warszawie przy ul. Kapitulnej nr 538, z pewnością w 1843 roku. Wytwarzał noże kuchenne, stołowe, brzytwy, scyzoryki, noże składane i nożyczki.
|
|
|
|
|
| Bosner | Warszawa | Nożownik działający w Starej Warszawie z pewnością w 1582 roku. |
|
|
|
|
| Drabiński Kazimierz | Warszawa | Nożownik działający w Warszawie z pewnością w 1843 roku.
|
|
|
|
|
| Kozłowski Felix | Warszawa | Nożownik działający w Warszawie z pewnością w 1842 roku.
|
|
|
|
|
| Lange Alojzy | Warszawa | Nożownik i brązownik działający w Warszawie z pewnością w 1864 roku.
|
|
|
|
|
| Markiewicz Jan | Warszawa | Nożownik działający w Warszawie. Ur. 1822, zm. 1846 r. |
|
|
|
|
| Niesel Dawid | Warszawa | Nożownik działający w Warszawie. Ur. 1806, zm. 1846 r.
|
|
|
|
|
| Petter Józef | Warszawa | Nożownik działający w Warszawie z pewnością w 1864 roku.
|
|
|
|
|
| Rylski Apollin
| Warszawa | Nożownik działający w Warszawie przy ulicy Żabiej, z pewnością w 1843 roku.
|
|
|
|
|
| Senkowski Józef | Warszawa | Nożownik działający w Warszawie przy ul. Podwale nr 520 (później Podwale 510), z pewnością w 1838 roku.
|
|
|
|
|
| Zakład Wyrobów Nożowniczych Schulera | Warszawa | Wytwórnia noży założona w 1846 roku przez G. A. Schulera, działała z pewnością jeszcze w 1884 roku. Siedziba firmy mieściła się przy ul. Żabiej 950 B. |
|
|
|
|
| Szwartzmaier Emanuel | Warszawa | Nożownik działający w Warszawie z pewnością w 1815 roku.
|
|
|
|
|
| Teufel Jan | Warszawa | Nożownik działający w Warszawie w XIX wieku, żył 55 lat.
|
|
|
|
|
|
| PRODUCENCI NIEZNANI |
|
|
|
|
| 

| ADIP |
| Sygnatura "ADIP" oraz "STAINLESS" i "POLAND" naniesione były na głowni noża turystycznego/myśliwskiego. Na niezwykle podobnym pod względem kształtu, materiałów i wykonania nożu naniesiono inskrypcję "BULiGL - 1986" (Biuro Urządzania Lasów i Geodezji Leśnej), ten konkretnie nóż otrzymała pracownica BULiGL z okazji trzydziestolecia istnienia firmy - według jej relacji powstało około 100 noży zamówionych w jednej firmie działającej na Dolnym Śląsku w okolicach Brzegu, niestety nie pamięta w której. Ogółem widziałem kilka noży, które można by uznać za dzieło jednej ręki lub jednego producenta, żaden z nich nie miał sygnatury producenta. Powstały w latach osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych XX wieku. |
|
|
|
|
 |
|
Wrocław |
Punca naniesiona była na małym, podręcznym nożu kuchennym pochodzącym prawdopodobnie z lat osiemdziesiątych lub dziewięćdziesiątych XX wieku.
|
|
|
|
|



|
|
Częstochowa |
Sygnatura ta umieszczona była na pierścieniu otaczającym i wzmacniającym drewnianą rękojeść starego scyzoryka. Nóż nie miał blokady, miał szeroką głownię bez agresywnego czubka (prawdopodobnie ułamaną lub zmieniła ona kształt z upływem lat) oraz drewnianą rękojeść w kształcie wyprofilowanego, zwężającego się z obu końców i ozdobionego czterema poprzecznymi zdobieniami walca. Bardzo prosta i użytkowa konstrukcja. Nóż pochodził najprawdopodobniej z czasów PRL.
|
|
|
|
|


| ENDECE |
| Sygnatura "ENDECE' oraz "STAL BAILDON" "NIERDZEWNA" naniesione były na głowni scyzoryka z okładzinami z tworzywa. Prawdopodobnie II połowa XX w. |
|
|
|
|

 |
HI-TEST |
|
Sygnatury naniesione były na maczecie pochodzącej prawdopodobnie z drugiej połowy XX wieku. Po jednej stronie głowni punca "HI-TEST", po drugiej bicie "POLAND". |
|
|
|
|

|
|
| Sygnatura naniesiona została na polskim niezbędniku wojskowym. Litery "WP" oznaczają Wojsko Polskie, a cyfry "08" prawdopodobnie rok opracowania wzoru niezbędnika - to było standardowe oznakowanie niezbędników polskiej armii wprowadzone prawdopodobnie w drugiej połowie XX wieku. Pod tym oznakowaniem nabita jest punca producenta niezbędnika, litera "P", z której podstawy wychodzi owalna linia otaczająca literę. |
|
|
|
| 
| Gostyński i Spółka | Warszawa | Punca "TOW. AKC. GOSTYŃSKI i Ska" (Towarzystwo Akcyjne Gostyński i Spółka) naniesiona była na głowni siekierki pochodzącej z czasów przedwojennych. Jeśli data naniesiona nad sygnaturą jest datą produkcji tej siekierki, to powstała ona dokładnie w 1925 roku. Od 1871 roku działała w Warszawie firma "Towarzystwo Akcyjne W. Gostyński i Spółka" zajmujące się produkcją wyrobów metalowych. Siedziba firmy mieściła się przy ul. Ciepłej w Warszawie, na początku XX wieku przeniesiono ją na ul. Mokotowską 3. W fabryce Władysława Gostyńskiego wytwarzano w XIX wieku meble metalowe, wyposażenie medyczne oraz różną galanterię metalową. Na początku XX wieku firma przestawiła się na produkcję wagonów tramwajowych i kolejowych, wytwarzano w niej również windy, lewary, tarcze obrotowe oraz żelazne konstrukcje budowlane. Nie znalazłem natomiast w źródłach potwierdzenia na to, że w fabryce tej wytwarzano także przedmioty ostre, chociaż sygnatura z siekiery na to by wskazywała. Na razie więc producent ten pozostaje w tym dziale. |
|
|
|
| 
| Warszawa
| Warszawa
| Sygnatura ta umieszczona była na głowni noża, który wyglądał na własnoręcznie wykonany przez nn. osobę. Głownię pochodzącą prawdopodobnie z jakiegoś narzędzia tnącego (nóż przemysłowy?), umieszczono w zgrubnie obrobionym kawałku jeleniego poroża. Nie mam jednak żadnej pewności, czy firma posługująca się tą sygnaturą faktycznie nie produkowała noży. Dlatego też umieszczam puncę w tym miejscu.
|
|
|
|
| 

| Borkowski
| Wilno
| Sygnatura ta naniesiona była na głowni scyzoryka o kształcie ryby. Nóż posiadał dwie głownie i korkociąg. Okładziny rękojeści wykonano z rogu, bolster w kształcie rybiej głowy z mosiądzu. Na płazie jednej z głowni wybito zwieńczony koroną napis "BORKOWSKI VILNA", na ricasso drugiej głowni umieszczono nazwisko "BORKOWSKI". Najprawdopodobniej nóż ten pochodził sprzed II WŚ.
|
|
|
|
| 
| Borowski |
| Sygnatura ta naniesiona była na, prawdopodobnie, przedwojennym nożu winiarskim. |
|
|
|
| 

| CPS
|
| Sygnatura "NIERDZEWNE CPS" wybita była na głowni małej finki harcerskiej pochodzącej najprawdopodobniej z lat 60-70 XX wieku. Nóż nie różnił się w zasadzie niczym od innych finek Gerlacha z tamtego okresu, miał drewnianą rękojeść z aluminiowym jelcem i głowicą oraz klingę ze zbroczem. Nitowana i szyta pochewka z materiału skóropodobnego, na której wytłoczono trębacza, napis "Jelenia Góra" i sygnaturę "GPS".
Prawdopodobnie producentem tej finki była ta sama firma, która produkowała noże z oznaczeniem "NIERDZEWNE SPZ" i "NIERDZEWNE CPS". |
|
|
|
| 

| SPZ
|
| Sygnatura "NIERDZEWNE SPZ" wybita była na głowni małej finki harcerskiej pochodzącej najprawdopodobniej z lat 60-70 XX wieku. Nóż nie różnił się w zasadzie niczym od innych finek Gerlacha z tamtego okresu, miał drewnianą rękojeść z aluminiowym jelcem i głowicą oraz klingę o kształcie sztyletu (ze zbroczem). Nitowana i szyta pochewka z materiału skóropodobnego, na której wytłoczono jelenia, napis "Poznań" i sygnaturę "SPZ".
Prawdopodobnie producentem tej finki była ta sama firma, która produkowała noże z oznaczeniem "NIERDZEWNE GPZ" i "NIERDZEWNE CPS".
|
|
|
|
| 
| F.W. |
| Sygnatura ta naniesiona była na metalowym scyzoryku pochodzącym z trzyczęściowego zestawu turystycznego (składane: łyżka, nóż i widelec). Zestaw pochodzi prawdopodobnie z drugiej połowy XX wieku. |
|
|
|
| 
| WZO |
| Sygnatura ta naniesiona była na głowni jednoostrzowego scyzoryka z okładzinami z tworzywa. Prawdopodobnie II połowa XX w. |
|
|
|
| 

|
|
| Sygnatura ta umieszczona była na głowni noża w stylu japońskiego tanto. Nóż był wykonany ze znawstwem tematu i znamionował wysokie umiejętności nożownika. Dodatkowo twórca umieścił na nim datę "Wrzesień 2007" oraz swój podpis. |
|
|
|
|
|
| SZTUĆCE |
|
|
|
|
| 

| Bracia Buch | Warszawa |
|
|
|
|
| 

| Bracia Hempel | Warszawa | Fabryka Platerów i Sreber "Bracia Hempel" została założona w 1894 roku przez braci Władysława i Stefana Hemplów. Fabryka mieściła się pierwotnie przy ulicy Daniłowiczowskiej 16 w Warszawie, w 1905 roku zakład przeniesiono do nowej siedziby przy ulicy Leszno 100. Była to jedna z czołowych warszawskich wytwórni platerów, zakończyła działalność w 1939 roku. Poza sygnaturami widocznymi na zdjęciu znakiem firmowym fabryki do wybuchu I WŚ był półksiężyc z trzema gwiazdami umieszczony w owalu, do I WŚ przedmioty pochodzące z fabryki oznaczano monogramem Władysława Hempla "WH" umieszczonymi w owalu, a po I WŚ również w sześcioboku. |
|
|
|
| 






| Bracia Henneberg | Warszawa | Fabryka Platerów Braci Henneberg została założona w 1857 roku przez Juliusza Henneberga i Michała Czajkowskiego, pierwotnie mieściła się przy ul Ceglanej w Warszawie, a jej głównym profilem działalności był wyrób platerów i brązów. Zatrudniała 26 robotników. W 1862 roku manufaktura została przeniesiona na ul. Wolską 17, w tamtym okresie działała pod nazwą "J.Henneberg i M. Czajkowski". Firma systematycznie się rozwijała wprowadzając nowoczesne technologie i zatrudniając coraz większa ilość pracowników. Rozszerzała też zakres produkcji, wytwarzano w niej platerowane srebrem i złotem sztućce, przedmioty galanteryjne i artystyczne. Fabryka miała dwa sklepy w Warszawie i sklep w Moskwie oraz przedstawicielstwa w Irkucku, Tyflisie i Petersburgu. Prowadziła też okresową sprzedaż swoich produktów na jarmarkach w Kijowie i Niżnym Nowogrodzie. Pod koniec lat sześćdziesiątych XIX wieku działała pod nazwą Fabryka Wyrobów Platerowanych i Brązowych Braci Henneberg. W 1878 roku firma, jako pierwsza w kraju zaczęła produkować wyroby wykonane z białego metalu. W 1888 roku fabryka zatrudniała już 166 pracowników, w tym samym roku ze spółki odszedł Michał Czajkowski, a jego miejsce zajęli bracia Juliusza, Wilhelm Edward i Stanisław Hennebergowie tworząc w 1894 roku spółkę finansowo-komandytową "Bracia Henneberg". Po śmierci założyciela fabryki prowadzeniem zakładu zajął się jego syn Julian do spółki z Józefem Strasburgerem, pozostałymi udziałowcami firmy zostały siostry Juliana, Józefa Morędowska i Emilia Muller. W 1913 roku fabryka była już w tak znacznym stopniu zmechanizowana, że umożliwiło to ograniczenie czasu pracy robotników do 8 godzin. Wybuch I WŚ znacznie ograniczył możliwości zakładu i przyniósł firmie duże straty, w 1915 roku liczbę pracowników pracujących w wytwórni ograniczono najpierw do 80, a ostatecznie do 43 osób. Utracono 1/3 aktywów, które podczas wojny zostały wywiezione do Rosji i nie udało się ich odzyskać. Dopiero po zakończeniu wojny fabryka powoli zaczęła podnosić się z kryzysu zatrudniając w 1923 roku 115 pracowników. Sytuacji nie polepszał panujący w kraju kryzys powszechny i dewaluacja. W 1924 roku zmarł Józef Strasburger. Spółce pomogło uzyskanie wielkiego zamówienia z Mennicy Państwowej, pozwoliło to zwiększyć moc produkcyjną i zatrudnienie, w 1926 roku w fabryce pracowało 219 robotników. W okresie międzywojennym Spółka posiadała przedstawicielstwa w Poznaniu, Lwowie, Krakowie, Wilnie, Włocławku i Gdańsku, a poza granicami kraju w Rumunii, Persji, Bułgarii, Grecji, Afryce Południowej oraz w Kanadzie i w Chinach. W szczycie rozkwitu zakłady zatrudniały 280 pracowników. W czasie II WŚ zatrudnienie spadło do 193 pracowników, a w Powstaniu Warszawskim zniszczeniu uległo 90% zakładu. Ostatnim dyrektorem fabryki był Ludwik Henneberg. Po wojnie pracę w fabryce wznowiło 27 pracowników, którzy powołali spółkę "Metal. W 1948 roku w firmie pracowało 48 pracowników, wytwarzano w niej zastawy oraz naczynia stołowe. Głównym odbiorcą produktów firmy były instytucje państwowe, hotele oraz polskie linie okrętowe. W 1951 roku znacjonalizowaną wytwórnię połączono z zakładem Henryka Wolskiego tworząc Zakład nr 2 Wytwórni Wyrobów Srebrnych. W 1965 roku fabryka zostaje połączona z zakładami należącymi dawniej do Juliana Frageta. Od tej pory nowy zakład funkcjonował pod nazwą "Hefra", która powstała w wyniku połączenia pierwszych liter nazwisk pierwotnych właścicieli fabryk.
http://madein.waw.pl/wola/index.php?option=com_content&view=article&id=61&Itemid=81
|
|
|
|
| 
| Daniszewski | Wilno |
|
|
|
|
| 




| Fabryka Wolska | Warszawa | Fabryka Wolska pod Warszawą |
|
|
|
| 











| Fraget | Warszawa |
|
|
|
|
| 
| F. Peschke | Poznań | Założona w 1886 roku firma handlująca żelazem z Poznania. Mieściła się przy ulicy Św. Marcin. Sprzedawano w niej okucia meblowe, narzędzia, sztućce i inne artykuły metalowe. Nie mam pewności czy firma zajmowała się również produkcją sztućców, chociaż sygnatura ze zdjęcia obok pochodzi własnie z noża (umieszczono ją jednak obok sygnatury firmy nożowniczej Louper Flamme z Solingen, może to być więc tylko sygnatura-reklama firmy F.Peschke). Firma działała jeszcze na pewno w 1934 roku - znalazłem reklamę umieszczoną w Codziennej Gazecie Handlowej z tego roku. Prawdopodobnie reaktywowano ją po wojnie i została znacjonalizowana w 1948 roku. Jako ciekawostkę podam, że F. Peschke był jednym z założycieli i członków zarządu powstałego w 1891 roku w Poznaniu "Towarzystwa Ochrony Zwierząt". |
|
|
|
| 
| Hefra | Warszawa | Warszawska Fabryka Platerów "Hefra" |
|
|
|
| 

| J. Gałecki | Lublin | Jan Gałecki w Lublinie |
|
|
|
| 
| Karł Dawid | Warszawa | Fabryka Wyrobów Srebrnych i Platerowanych "Karł" działała w Warszawie od początku (od końca wieku XIX?) do lat trzydziestych (?) XX wieku. Sygnowała swoje wyroby nazwiskiem właściciela "D.KARŁ". |
|
|
|
| 
| Kotliński |
|
|
|
|
|
| 


| K. Klimaszewski | Warszawa |
|
|
|
|
| 
| LES | Warszawa |
|
|
|
|
| 



| Malcz | Warszawa | Karol Malcz |
|
|
|
| 




| M. Jarra M. Jakubowski | Kraków | Marcin Jarra (11 XI 1852 - 10 VIII 1938) był pracownikiem warszawskiej fabryki Norblina, około 1880 roku został wysłany do Krakowa by wraz z Marcelim Jakubowskim (ur. 16 I 1844 r.) założyć filię zakładów Norblina. Qstatecznie wraz z M. Jakubowskim zakładają w 1887 roku, w Krakowie własną firmę "Jakubowski et Jarra" i zajmują się sprzedażą wyrobów platerowanych pochodzących z fabryki Norblina i Fabryki Tulskiej. Pierwszy sklep mieści się przy Rynku Głównym (róg Wiślanej) w Krakowie. Z czasem zaczynają też sami wytwarzać sztućce i przedmioty użytku domowego. W 1892 roku wyroby pochodzące z tej wytwórni otrzymały srebrny medal na wystawie we Lwowie, a w 1894 dyplom państwowy. W 1893 roku powstała we Lwowie filia fabryki (Rynek 37). W latach 1893-93 firma przenosi swą siedzibę pod nowy adres, ul. Berka Joselewicza 19 Kraków. Wytwórnia specjalizowała się w wyrobach użytku domowego i judaikach, cieszyła się dobrą opinią ze względu na stosunkowo niską cenę i wysoką jakość swoich wyrobów.
W 1900 roku M. Jarra i M. Jakubowski rozstają się, fabrykę przy ul. Berka Joselewicza przejmuje M. Jarra, i prowadzi ją osobiście aż do wybuchu I WŚ. W 1926 toku produkcję wznawiają synowie Marcina Jarry. W 1938 roku, po śmierci ojca przenoszą się oni do Warszawy. Marceli Jakubowski po rozstaniu z M. Jarrą nadal prowadzi sprzedaż wyrobów platerowanych w Krakowie i Lwowie, w 1910 roku przeprowadza się do Lwowa (informacja niepotwierdzona).
Znalazłem ciekawy nóż sygnowany puncą "M. Jarra", był to ewidentnie wyrób przeznaczony dla turystów. Nożyk ten miał na głowni naniesiony krzyżyk niespodziany oraz napis "Zakopane" i wykonany był z jednego kawałka stali (bez okładzin), na wzór noża zbójnickiego. Swastyka na głowni, jeden z symboli niezwykle chętnie używanych na Podhalu, tradycyjnie góralskich oznacza, że był to wyrób przedwojenny. Po II WŚ zabroniono jej używania jako symbolu kojarzącego się jednoznacznie z hitlerowskimi Niemcami.
|
|
|
|
| 
| M. Kłopotowski | Lublin |
|
|
|
|
| 

| M. Princental | Warszawa | Fabryka Wyrobów Srebrnych i Platerowanych Mojżesza (Mosze) Princentala (Princenthal) działała w Warszawie w latach 1902 - 1939. |
|
|
|
| 
| Obiński |
| Sygnatura naniesiona na sztućcach. |
|
|
|
| 
| Ostrochulski | Warszawa | Ostrochulski Konstanty |
|
|
|
| 






| Plewkiewicz | Warszawa | Fabryka Wyrobów Posrebrzanych i Pozłacanych "R.Plewkiewicz & Co" została założona przez Romana Plewkiewicza w 1886 roku w Warszawie, jej pierwsza siedziba znajdowała się przy ulicy Leszno 86/74. Fabryka ta pozornie stanowiła niezależne przedsiębiorstwo, jednak tak naprawdę od samego początku stanowiła zakamuflowaną filię niemieckiej fabryki WMF z Wirtembergii. Takie rozwiązanie pozwalało obejść firmie WMF niekorzystne zapory celne narzucane na produkty niemieckie przez Carstwo Rosyjskie i umożliwiało ekspansję na terenie tego państwa. "R. Plewkiewicz & Co" była pierwotnie fabryką, w której obrabiano półfabrykaty sprowadzane z Niemiec i punktem umożliwiającym dalszą dystrybucję gotowych już wyrobów na terenie Rosji. W 1890 roku fabrykę przeniesiono pod nowy adres, na ulicę Czerniakowską 90, od tego roku w fabryce zaczęto produkować również wyroby własne, które początkowo charakteryzowały się słabą jakością wykonania. Były to przede wszystkim wyroby przeznaczone na rynek wewnętrzny, tanie, o niewysublimowanej formie, znacznie ustępujące produktom pochodzącym z WMF. W 1900 roku działała pod nazwą Towarzystwo Akcyjne Fabryki Wyrobów Posrebrzanych i Pozłacanych "R.Plewkiewicz & Co" w Warszawie, większościowe udziały miał w niej kapitał niemiecki, a przewodniczącym zarządu przedsiębiorstwa był Karl Hagele. W 1934 roku firmę postawiono w stan upadłości, a w 1935 roku zabudowania fabryczne przedsiębiorstwa wydzierżawiło Towarzystwo Akcyjne Norblin, B.Buch i T. Werner. Oprócz wspomnianego wcześniej wykańczania półfabrykatów pochodzących z WMF w fabryce R.Plewkiewicz & Co wytwarzano również noże do owoców, noże do listów, serwisy do herbaty i kawy, sitka, pojemniki na miód, cukiernice, kałamarze, samowary, kubki, dzwonki, podstawki, talerzyki, świeczniki, etc. Szukając informacji o firmie Romana Plewkiewicza natrafiłem na ciekawą wzmiankę, umieszczoną w opisie historii niemieckiej firmy nożowniczej WMF Wȕrttembergische Metalwarenfabrik. Otóż napisano w niej, że WMF przejęła w 1886 roku działającą w Warszawie firmę R.Plewkiewicz & Co, od tej pory R.Plewkiewicz & Co stała się filią fabryki WMF, w której obrabiano i później sprzedawano półfabrykaty dostarczone przez WMF. Wpis ten sugeruje, że fabryka R. Plewkiewicza istniała przed 1886 rokiem, ponieważ mowa tu o przejęciu przez WMF działających zakładów. Prawdopodobnie wystąpił tu błąd w opisie, ponieważ w innych, znacznie bardziej szczegółowych opracowaniach napisano, iż firma Romana Plewkiewicza od początku, czyli właśnie od 1886 roku stanowiła wspólne przedsięwzięcie firmy WMF i własnie Romana Plewkiewicza (pisałem o tym wyżej).
http://rynekisztuka.pl/2013/06/06/wmf-od-rodzinnego-przedsiebiorstwa-do-swiatowej-marki/ http://mazowsze.hist.pl/38/Rocznik_Muzeum_Mazowieckiego_w_Plocku/817/1996/27497/
|
|
|
|
| 

| Pogorzelski | Warszawa | Jan Pogorzelski |
|
|
|
| 
| Precjoza | Warszawa |
|
|
|
|
| 
| P. Wolski |
| Sygnatura naniesiona na sztućcach, przed nazwiskiem B(iały) M(etal). |
|
|
|
| 




| Radke | Warszawa | Firma braci Radke została założona około 1830 roku przez znakomitego złotnika warszawskiego Emila Radke (ur. 1808 r., działał w latach 1830-1867). W 1868 roku pracownię przejął jego brat Gustaw Radke (ur. 1813 r.), również świetny złotnik, który prowadził ją aż do swojej śmierci w 1887 roku. W latach 1881-1887 wytwórnia działała jako spółka "G. Radke i A. Żelisławski". Po śmierci Gustawa Radke firma istniała aż do roku 1934, cały czas oferując wyroby bardzo wysokiej jakości. Emil Radke sygnował swoje wyroby również sygnaturą "E.Radke" i/lub półksiężycem nad trzema gwiazdami, Gustaw używał sygnatury "G.Radke" i głowy jelenia. |
|
|
|
| 
| Stecki Kazimierz | Warszawa(?) |
|
|
|
|
| 
| Suck | Kalisz | Jan Fryderyk Suck |
|
|
|
| 

| Świnarski | Warszawa | Michał Świnarski |
|
|
|
| 
| T. Werner | Warszawa |
|
|
|
|
| 

| Utracki | Warszawa |
|
|
|
|
| 
| Westwalewicz Stanisław | Kraków | Złotnik działający w latach 1821-1842, oznaczał swoje wyroby sygnaturą S.Westwalewicz. |
|
|
|
| 

| Weszicki | Warszawa |
|
|
|
|
| 
| Wytwórnia Wyrobów Srebrnych | Warszawa | Patrz: Fraget |
|
|
|
| 
| W. Płonka | Poznań | Płonka i Co. Fabryka Wyrobów Metalowych (Fabryka Wyrobów Metalowych W. Płonka, W. Płonka Fabryka Towarów Metalowych) działała w Poznaniu przy ulicy Zagórze 6. Wytwórnia została założona w latach 1919-1920 i przetrwała do II WŚ, reaktywowana po wojnie, w latach 1945-46 pod nazwą Fabryka Wyrobów Metalowych W. Płonka, przestała istnieć jako firma prywatna 12 maja 1950 roku, kiedy to Zarządzeniem Ministra Przemysłu Ciężkiego został ustanowiony nad nią przymusowy zarząd państwowy. W tym samym roku, zgodnie z Orzeczeniem nr 46 Ministra Przemysłu Lekkiego z dnia 11 lipca 1950 roku, fabryka została upaństwowiona. Specjalizowano się w niej w wytwarzaniu galanterii metalowej różnego typu, na pewno produkowano w tej fabryce sztućce. Jej właścicielem był Wincenty Płonka. Na poznańskiej PWK w 1929 roku firmę nagrodzono srebrnym medalem w kategorii "Najlepsi w przemyśle metalowym". Nagrodę przyznało Ministerstwo Przemysłu i Handlu. |
|
|
|
|
|
|
INNE |
|
|
|
|
|

| A.H. Zipper
| Lwów
| Sygnatura A.H. ZIPPER LWÓW naniesiona była na głowni małego nożyka myśliwskiego z rękojeścią wykonaną z poroża. Nóż miał prosty kształt, miejsce połączenia rękojeści z głownią wzmocniono mosiężną opaską. Raczej nie jest to sygnatura producenta tylko importera, ponieważ obok sygnatury, o której wspominałem naniesiona jest inna, która przypomina puncę niemieckiego producenta noży "Zwilling J.A. Henckels". Co prawda sygnatura niemiecka to w oryginale "bliźniacy", ale w tym przypadku jedna z postaci została najpewniej zeszlifowana, na co wskazuje stopień zużycia głowni.
Właścicielem lwowskiej firmy "A.H. Zipper" był w okresie międzywojennym kupiec Filip Zipper, siedziba firmy mieściła się w 1929 roku przy ulicy Trybunalskiej 1. W 1910 roku firma pod tą samą nazwą mieściła się przy ulicy Rynek 32 we Lwowie, był to jubiler i złotnik. Działała najprawdopodobniej od 1882 roku do wybuchu II Wojny Światowej. Założycielem firmy był Abraham Haber Zipper, po jego śmierci nastąpiły zmiany własnościowe opisane w lwowskich rejestrach z 25 maja 1908 roku, wtedy do spółki przystąpili Filip i Henryetta Zipper, którzy dołączyli do Henryka i Leona Zipperów. Przedmiotem działalności spółki był handel towarami złotniczymi i jubilerskimi, zapewne więc był to nóż, który pierwotnie posiadał rękojeść platerowaną lub srebrną, która po zniszczeniu została zastąpiona rękojeścią z poroża. Na to też wskazywałby sposób jej zamocowania i wygląd noża.
|
|
|
|
| 
| Bubela i S-ka | Cieszyn | W 1929 roku bracia Karel i Viktor Bubelovie, właściciele fabryki noży z Vsetina (Morawy) weszli w spółkę z polskim przedsiębiorcą Gustawem Obraczayem, właścicielem cieszyńskiej Fabryki Towarów Żelaznych i Metalowych "Piast" specjalizującej się w wytwarzaniu okuć budowlanych i zamków pudełkowych. Pozwoliło im to wejść na większą skalę ze swoimi produktami na polski rynek. Noże nowej spółki znakowano oryginalną sygnaturą firmy-matki jednak w określonych przypadkach dodawano polski napis "NIERDZEWNE". Bracia Bubelowie mieli większościowe udziały w polsko-czechosłowackiej spółce, prawdopodobnie też żadne z ich noży nie były w Cieszynie produkowane, a wyłącznie sprowadzane z Vsetina w celu dalszej dystrybucji na terenie Polski. Dlatego też sygnatura tej firmy znajduje się w tej części Zestawienia. Firma braci Bubela wytwarzała też model noża do chleba, nazywany "polskym nozem", nie sposób jednak określić skąd wzięła się ta nazwa. Czy może pierwowzór tego noża pochodził z Polski, czy może były to noże wytwarzane głównie na rynek polski? Niestety nie wiem. Spółkę upaństwowiono w 1945 roku. |
|
|
|
| 


| Gamrat | Wrocław | "Gamrat" to noże myśliwskie zaprojektowane w polskiej firmie "Zielonysklep.pl" specjalizującej się w sprzedaży sprzętu myśliwskiego, strzeleckiego, optyki, sprzętu do paintballa i akcesoriów związanych z turystyką. Noże zostały zaprojektowane w Polsce jednak w całości wykonane w Chinach [jak twierdzi projektant i zleceniodawca: wykonanie zlecono wyselekcjonowanej (na bazie wieloletnich doświadczeń) fabryce]. W dosłownym słowa więc znaczeniu "Gamrat" to nie producent, a jedynie marka noży. Polski projekt - chińskie wykonanie. Sygnatura tych noży to nazwa "gamrat" z umieszczoną obok sylwetką dzika i podpisem "noże myśliwskie". Pochewki skórzane tłoczone lub drukowane "gamrat".
|
|
|
|
|
 |
Kandar |
Azja |
W sklepach internetowych (dane na 2011 - 2016 rok) można kupić wiele noży oraz lornetki sygnowane nazwą "Kandar" (z umieszczoną na głowni flagą i napisem "POLAND"). W pierwszych partiach noży, które pojawiły się na rynku na głowni naniesiono flagę w odwrotnej kolorystyce (jak we fladze Monako), w nowszej produkcji zrezygnowano z flagi. Marka ta należy do firmy "Lorglass" z Janek koło Warszawy, nie jest to producent noży, a importer azjatyckich narzędzi
|
|
|
|
| 

| Kulig | Czechowice-Dziedzice | Firma działająca na rynku od 1990 roku, pierwotnie jako największy w Polsce skład fabryczny Gerlacha, który z czasem przerodził się w firmę dystybuującą sztućce, noże, nożyczki i akcesoria kuchenne różnych producentów. Na początku XXI wieku utworzono markę "Kulig" - pod tym szyldem sprzedawane są noże, nożyczki i inne drobne akcesoria kuchenne. Wydaje mi się (firma nie odpowiedziała na moje e-maile z pytaniami), że jest to wyłącznie dystrybutor, a nie producent noży, oznaczać to może, że produkty "Kulig" są może i nawet zaprojektowane w Polsce, ale ich wykonanie firma zleca producentom zagranicznych, najprawdopodobniej azjatyckim. |
|
|
|
| 
| Majed | Łódź | Sygnaturę "Majed" naniesiono na małym, całkowicie metalowym scyzoryku ozdobionym techniką gilosz, nóż powstał w drugiej połowie XX wieku. Najprawdopodobniej był to scyzoryk wykonany przez Gerlacha na zlecenie firmy Majed, wręczany przy różnych okazjach jako nóż pamiątkowy. W nieistniejących już Zakładach Maszyn Włókienniczych "Majed" w Łodzi nigdy nie produkowano noży chociaż firma ta stanowiła część kombinatu "Wifama". |
|
|
|
| 
| sancho |
| Mężczyzna o tym pseudonimie pojawił się w 2010 roku na forum Knives.pl pokazując jeden, jak twierdził własnoręcznie wykonany przez siebie nóż. Nóż posiadał rękojeść wykonaną z rogu byka i sygnaturę przedstawiającą skorpiona na głowni. Sądząc po zdjęciach był nieźle wykonany. Jako, że sygnatura została oficjalnie zaprezentowana, zamieszczam ją w zestawieniu jako ciekawostkę. |
|
|
|
| 
| Sawarzyński Krzysztof
| Poznań
| Krzysztof Sawarzyński nie jest twórcą noży ale pasjonatem, który nożami się interesuje. Punca ze zdjęcia (połączone w jedną formę inicjały "KS") jest jego osobistą sygnaturą, którą oznacza zarówno swoje prace (jest między innymi fotografem), jak też i noże, które zostały wykonane przez nożowników według jego projektów i na jego zamówienie. Większość noży dla Krzysztofa Sawarzyńskiego wykonał Krzysztof Siodła, jeden projekt zrealizował Janusz Bladowski.
|
|
|
|
| 
| Stacya Kraków |
| Sygnatura naniesiona na przedwojennych sztućcach. Nie udało mi się znaleźć wytwórni sztućców o takiej sygnaturze, być może jest to po prostu oznaczenie, za pomocą którego restauracja (kolejowa?) personalizowała należące do niej sztućce. |
|
|
|
| 






| DRAGON
FWM
BMC. LTD
SFK | Łódź
Stojadła
?
Wapienica/Wilamowice | Sygnatury te były naniesione na maczetach produkowanych prawdopodobnie od lat siedemdziesiątych (sześćdziesiątych) do końca lat osiemdziesiątych XX wieku. Łączy je ze sobą wizerunek smoka, który ma praktycznie identyczny kształt. Na części z nich umieszczono inskrypcję "MADE IN GHANA" oraz "BMC. LTD", na innych "MADE IN POLAND" oraz "DRAGON". Udało mi się zdobyć informacje, że między innymi w fabryce w Stojadłach produkowano w tamtych latach takie maczety na zamówienie Ghany, podobno opisywano je właśnie "MADE IN GHANA". Nie udało mi się jednak uzyskać informacji o tym, dlaczego sygnatury różnią się napisami, niestety nie wiem także czy Bmc.Ltd i Dragon to ta sama firma lub ewentualnie czy Dragon i Bmc. Ltd to spółki córki fabryki w Stojadłach, które zostały założone właśnie w celu eksportowania tych maczet. W jednym przypadku zaznaczono, że firma ta pochodzi z Łodzi (dodatkowo na głowni umieszczono napis "MADE IN POLAND",dlatego też zamieściłem jej sygnaturę w odrębnej rubryce jako firmę polską), o BMC.ltd niestety nic nie wiadomo. Co ciekawe, niektóre z maczet obok nazwy "DRAGON" nosiły również inskrypcję "SFK". "SFK" to punca Starobielskiej Fabryki Ko z Wapienicy (później z Wilamowic). Z pewnością więc wytwarzana była również w tamtym zakładzie.
Znalazłem wzmiankę o tym, że te maczety produkowano w Polsce za czasów PRL w różnych zakładach i w skali masowej eksportowano do "bratnich" krajów socjalistycznych, między innymi również do Ghany i na Kubę.
|
|
|
|
| 
| J.Jurzyk
|
| Ten inicjał imienia i nazwisko naniesione były na rękojeści małego metalowego scyzoryka, który sądząc po jego stanie pochodził prawdopodobnie z XX wieku. Nie sposób określić czy ta inskrypcja to nazwa producenta czy też tylko sposób na indywidualizację scyzoryka. Podejrzewam, że raczej to drugie ale pewności oczywiście nie mam.
|
|
|
|
| 
| Dragon
|
| Noże te pojawiły się w sprzedaży w kilku hurtowniach AGD w 2012 roku. Sprzedawcy opisywali je jako "noże kuchenne firmy Dragon Surgical" lub "noże francuskiej renomowanej firmy Dragon Stainless Steel" w zależności od tego, co widniało na głowni obok smoka i napisu "DRAGON". Wizerunek smoka i napis Dragon były spójne stylistycznie, natomiast czasami umieszczano na klindze inskrypcję "STAL NIERDZEWNA", a czasami "STAINLESS STEEL". Można jednak stwierdzić z dużą pewnością, że noże te wyprodukowano w Azji - zapewne na zamówienie europejskiego importera.
|
|
|
|
| 
| Venator
| Opalenica?
| Noże sygnowane tą marką pojawiły się na rynku w 2010 roku. Sprzedawca z portalu aukcyjnego opisywał je jako produkty polskie, wytwarzane przez polskich rzemieślników. Zakwalifikowano je do kategorii "noże myśliwskie". Wszystkie miały rękojeści z mosiężnymi bolsterami i okładzinami z mosiądzu. Niestety próba skontaktowania się ze sprzedawcą nie przyniosła rezultatu dlatego też zamieszczam je w tym dziale, jako noże o niepotwierdzonym pochodzeniu. Znalazłem informację o firmie "Venator" mieszczącej się w Opalenicy i produkującej między innymi noże, nie mam jednak pewności, czy noże, o których mowa pochodziły z tej właśnie firmy.
|
|
|
|
| 
| WhyDuck
|
| Sygnatura osobista użytkownika forum Knives.pl o nicku WhyDuck. Umieszczona została na nożu wykonanym przez Grzegorza Surdela.
|
|
|
|
| 
| Tomasz Kościewicz
| Brzuśnik
| Sygnatura osobista Tomasza Kościewicza naniesiona na wykonanym dla niego w 2013 roku przez Piotra Sidora nożu "zbójnickim". Jest to kombinacja inicjałów "TK", gdzie litera "T" ma przypominać kształt żeleźca zbójnickiej ciupagi.
|
|
|
|
|
W zasadzie zestawienie to nigdy nie zostanie ukończone i ma jak najbardziej charakter rozwojowy. Zdjęcia i informacje pochodzą z mojej dawnej kolekcji, ze zbiorów własnych użytkowników Knives.pl, nożowników, których profile znajdują się w tym zestawieniu, ze stron producentów noży (w tych przypadkach linki podałem w opisach) oraz stron:
http://allegro.pl/ http://odkrywca.pl/ http://brzytwa.org http://archiwumwoli.waw.pl http://www.antyk24.pl http://madein.waw.pl http://www.galeriagrabek.pl http://www.antyksklep.com.pl/ http://www.artinfo.pl http://ebuw.uw.edu.pl/dlibra http://kalendariumdawnejprasy.blogspot.com/ http://rusknife.com/
Serdeczne podziękowania dla kolegów i przyjaciół z forum Knives.pl za pomoc w zbieraniu materiałów do tego opracowania.
Chciałbym również serdecznie podziękować wymienionym niżej osobom, które przeczytawszy to zestawienie zechciały podzielić się ze mną posiadanymi informacjami. Bardzo dziękuję.
Arkadiusz Ossowski Barbara Pinno Hubert Jakubiak Jacek Marek Karolak Jan Jedliński Krystyna (z Dolnego Śląska, pani Krystyna nie chciała przez skromność zamieszczać swojego nazwiska) Monika Chowańska Przemysław Markowicz Roman Karp Zdzisław Kluska
Bibliografia:
"Miscellanea bronioznawcze XIX-XX" Zygmunt K. Jagodziński, Leszek Zachuta "Codzienna Gazeta Handlowa" Warszawa - lata międzywojenne "Gazeta Rzemieślnicza" - lata międzywojenne "Gazeta introligatorska" - lata międzywojenne "Katolik" - lata międzywojenne "Nowiny Codzienne" - lata międzywojenne Miejskie Księgi Adresowe Przedwojenna prasa, informacje Urzędu Patentowego, akty prawne, normy branżowe, etc.
Janusz Łangowski
|
Komentarze
Pzdr
Robert
Janusz
A orientuje się ktoś może z pod czyjej ręki wychodzą miecze sygnowane trojlistna konczyna?