Antonio Montejano Nieto





Z pracami Antonio Montejano zetknąłem się po raz pierwszy w 2009 roku w trakcie poszukiwania informacji na temat tradycyjnych hiszpańskich navajas. Przyznam, że zrobiły na mnie ogromne wrażenie. Na początku 2010 roku, już po zalogowaniu się na hiszpańskim forum FAB Antonio był jedną z pierwszych osób, które hojnie komplementowały pokazywane przeze mnie prace polskich nożowników. Zaskoczyło mnie, że artysta na tak wysokim poziomie potrafi zdobyć się na słowa uznania przekazane bez żadnego zadęcia i podkreślania własnych zasług. Tym bardziej, że powszechnie znana jest (choć nie twierdzę, że prawdziwa) opinia o wyolbrzymionym ego wybitnych artystów. Wymieniliśmy kilka spostrzeżeń i od tego zaczęła się nasza znajomość. Okazało się, że Antonio jest niezwykle ciepłym i sympatycznym człowiekiem i że fantastycznie się z nim rozmawia. Niestety nie miałem okazji spotkać go osobiście, mam jednak nadzieję, że kiedyś to nastąpi.






Jak narodziła się ta pasja? Jakie były pańskie początki? Kto był pańskim nauczycielem?

¿Cómo nació su pasión? ¿Cómo fueron sus comienzos? ¿Quién fue su maestro?


Pochodzę z rodziny mistrzów grawerów specjalizujących się w technice akwaforta. Mój ojciec, Antonio Montejano Abellan był w czasie swojej aktywności zawodowej (1945-1975) jednym z najlepszych profesjonalnych grawerów w Hiszpanii. Ojciec grawerował w stylu wywodzącym się i opracowanym w Toledo i wykonywanym później na terenie całej Hiszpanii. Podstaw sztuki grawerowania nauczyłem się właśnie od niego. Naukę rozpocząłem w stosunkowo późnym wieku, miałem już wtedy ukończone 20 lat.


Mi familia es de Maestros grabadores al agua fuerte . Mi padre fue Maestro grabador profesional desde 1945 hasta el año 1975 (Antonio Montejano Abellán). Mi padre fue uno de los mejores grabadores de cuchillería (en España). Yo aprendí de mi padre lo básico del grabado , conforme se hacía en España y transmitido desde Toledo (España) al resto de España. Yo me inicié al grabado a  una edad no muy temprana, pues ya había cumplido los 20 años de edad, cuando comencé a grabar.


Pański ojciec był bardzo wymagający?

¿Su padre era muy exigente?


Mój ojciec był osobą bardzo wykształconą i otwartą, był też jednym z największych mistrzów grawerów w akwaforcie w Hiszpanii. W ubiegłym stuleciu najlepsi mistrzowie akwaforty pracowali w Toledo jednak poziom techniki wykonywania grawerunków i rysowania stały u mojego ojca na tak wysokim poziomie, iż mógł rywalizować z mistrzami z Toledo. Otrzymywał wiele zamówień na grawerunki od władz politycznych ówczesnej epoki. Był niezwykle wymagający względem siebie.


Mi padre era una persona muy educada y de carácter abierto. Profesionalmente fue uno de los mejores maestros grabadores al “ agua fuerte “ de España. En el siglo pasado los mejores maestros grabadores al ácido se encontraban en Toledo (España); pero mi padre tenía una técnica y dominio del dibujo al más alto nivel, rivalizando con los maestros de Toledo. Fue exigente con su trabajo, recibiendo encargos de grabados , por las autoridades políticas de aquella época .


Pamięta Pan swoje pierwsze prace? Co się z nimi stało, nadal znajdują się w Pańskiej kolekcji?

¿Recuerda sus primeras piezas? ¿Qué pasó con ellas? las tiene en su colección?


Pierwszym moim grawerunkiem był motyw myśliwski (jeleń ścigany przez psy) wytrawiony na płytce ze stali nierdzewnej. W wykonaniu tej pracy pomagał mi ojciec. Została ona podarowana przyjaciółce mojej matki i nie wiem, co się z nią dalej stało.


Mi primer grabado fue con la ayuda de mi padre y se trataba de una placa de acero inoxidable. El diseño del grabado fue un motivo de caza (un ciervo acosado por varios perros). Ese grabado fue regalado a una amistad de mi madre y ya no supimos más este trabajo.


Czy wykonanie pierwszej pracy sprawiło Panu satysfakcję na tyle dużą, iż uznał Pan, że tym właśnie chce się zajmować w przyszłości?

¿La ejecución de la primera pieza le hizo tan satisfecho que se declaró que grabar es lo que usted va a hacer en el futuro?


Nie.

Zamiłowanie do grawerowania narodziło się kilka lat później, być może przyczynkiem było to, żeby mój ojciec zobaczył, iż tradycja grawerowania w technice akwaforta będzie w rodzinie kontynuowana. Początkowo było to dla mnie rodzajem eksperymentu z grawerowaniem, dopiero znacznie później zmieniło się to w powołanie i formę wyrażania siebie.


No.

Mi afición por el grabado me vino años despues, tal vez, porque mi padre viese que la tradición del “agua fuerte" tendría continuidad en la familia. Inicialmente por mi parte , fue una manera de experimentar en el campo del grabado; más tarde se convertiría en una vocación y una forma de expresarme .




Czy noże, które Pan ozdabia wykonane są przez Pana osobiście?

¿Los cuchilos que adorna están hechos por Usted?


Poświęciłem wykonywaniu noży około 8 lat. Zdobyłem wiele nagród w Hiszpanii, a kilka wyjątkowych egzemplarzy znalazło się w zbiorach Muzeum w Albacete. Tworzyłem ozdobne noże o wysokich walorach artystycznych ale skończyłem z tym ponieważ czułem, że ludzie mnie nie rozumieją i nie okazują szacunku dla mojej pracy. Dużo noży, z tych które grawerowałem wykonałem sam ale też zajmowałem się ozdabianiem noży wykonanych zarówno przez krajowych jak i zagranicznych maestros artesanos.


Yo me dediqué a la cuchillería durante varios años (8 años aproximadamente). Gané numerosos premios en España y hay varias piezas especiales de cuchillería en el Museo de Albacete (España) . Realicé cuchillos de orfebrería de alto valor artístico , pero terminé abandonando la cuchillería por ser un incomprendido y percibí poco respeto a mi trabajo. Hay muchos cuchillos que han sido realizados por mí en su totalidad y hay otros cuchillos realizados por otros maestros artesanos (nacionales e internacionales) y que simplemente he realizado el grabado.


Jakich materiałów, poza stalą oczywiście, najchętniej używa Pan do produkcji noży?

¿Qué materiale, además de acero, utiliza para hacer cuchillos?


W pracach związanych z wykonywaniem noży korzystałem z wielu różnych rodzajów stali oraz innych metali takich jak na przykład: alpaka (stop miedzi, cynku i niklu), mosiądzu, brązu. Używałem również rogu byka, Zebu i kości słoniowej.


En mis trabajos de cuchillería, he utilizado diversos aceros y también otros metales como la alpaca (cobre zinc y níquel), latón , bronce , asta de toro , asta de cebú y marfil .


Jakie techniki grawerowania Pan stosuje?

¿Cuáles técnicas de grabar prefiere?


Technika grawerowania, którą stosuje nazywa się akwaforta i jest bardzo starą techniką, jej początki sięgają XV wieku. Polega ona na trawieniu metali i innych materiałów kwasem.


Mi técnica de grabado se denomina “ agua fuerte “ y es una técnica con varios siglos de antigüedad . Es una técnica de grabado que se remonta al siglo XV . Consiste en el ataque del ácido sobre  los metales.




Czy używa Pan jakiś specyficznych, wyspecjalizowanych narzędzi? Co jest podstawowym narzędziem pracy grawera stosującego tą technikę?

¿Utiliza algunos utensilios especialista? ¿Qué es la herramienta fundamental del grabador la aplicación de esta técnica?


Do grawerowania techniką akwaforta używa się wielu narzędzi i materiałów np.: stalówek do rysowania, punc do cieniowania, pędzli, itd. Do wykonywania specjalnych technik grawerowania używam również narzędzi precyzyjnych, takich jak: mikroskop, frezy, młotek jubilerski oraz wyjątkowych materiałów: metali szlachetnych (złoto), emalii, itd.


Para el grabado al “ agua fuerte “ se utilizan materiales como plumillas para dibujar , punzones para sombreado ,pinceles , etc… En técnicas especiales de grabado , utilizo  también herramientas de precisión ,microscopio,  rotalín , martillo de joyero, metales preciosos (oro) , esmaltes , etc...


Pańskie grawerunki nie są "płaskie", mają głębię i wyglądają jak trójwymiarowe obrazy. W jaki sposób uzyskuje Pan taki efekt za pomocą tak starej techniki?

Sus grabador no son llanos, tienen la hondura y por eso tienen aspecto como si fueran tridimensionales. ¿Cómo logra este efecto?


Grawerując techniką akwaforta powodujemy erozję metalu za pomocą środków żrących (kwasów i soli). Specjalna farba (np. werniks akwafortowy) chroni fragmenty metalu, których nie chcemy wytrawiać. Powierzchnie wytrawione przez kwas są zagłębione w stosunku do stref zabezpieczonych farbą. Kiedy proces trawienia się zakończy uzyskujemy efekt wypukłości grawerunku. Tą techniką można wykonywać zarówno płasko jak i wypukłorzeźby.


Los grabados al “ agua fuerte “ producen la erosión del fondo del metal , por la acción del mordiente (ácido o sales). La tinta protege las zonas que nosotros deseamos , que queden al mimo nivel que la superficie del metal . La zona erosionada por el ácido queda a un nivel más rebajado o un nivel inferior. De esta manera cuando el proceso de erosión ha finalizado , se podrá comprobar que el grabado tiene relieve. Esta técnica se podría realizar en alto relieve o en bajo relieve .


Jakie materiały najtrudniej się graweruje?

¿Cuáles son los materiales más duro para grabar?


Przy grawerowaniu moją tradycyjną techniką nie istnieje problem zbyt twardych materiałów. Metal może być bardzo twardy, a mimo to będzie się go dobrze trawiło techniką akwaforta, może też być odwrotnie, materiał może być miękki ale będzie się go ciężko grawerować. Problem może czasami sprawiać skład grawerowanego materiału (nie jego twardość).


Para grabar con mi técnica tradicional , no existe problema por la dureza de los materiales. El problema puede existir por la composición de estos materiales . Un metal puede tener una alta dureza y sin embargo grabarse muy bien con mi técnica . Por el contrario , se puede dar el supuesto de un material blando y muy difícil  de grabar .



Czy noże to jedyne przedmioty, które Pan ozdabia?

¿Los cuchillos son las únicas cosas que adornas o hay otras?


Zwykle ozdabiam noże, nożyczki i narzędzia kuchenne. Wykonałem również i ozdobiłem bęben oraz kilka ozdobnych stalowych płytek (na zasadzie obrazów).


Normalmente adorno cuchillos , tijeras y utensilios de cuchillería . También he realizado un tambor y ha sido grabado . Tengo varias placas grabadas con mi técnica ( son como cuadros en las paredes ) .


Bęben? To bardzo nietypowy jak dla Pana wyrób. Czy ten bęben powstał z jakiejś specjalnej okazji? Na zamówienie kogoś wyjątkowego?

¿Tambor? Es un producto poco común para Usted.  ¿Surgió con motivo de lago especial, una pesona extraordinaria lo encargó?


Bęben Wielkanocny był projektem szczególnym. Jeden z moich przyjaciół jest członkiem grupy biorącej udział w uroczystościach Wielkiego Tygodnia. Pokazał mi prosty bęben i namówił na ozdobienie go grawerunkiem utrzymanym w podobnej formie. Ostatecznie zdecydowałem się na wykonanie ręcznie, bogato zdobionego grawerunkiem bębna od podstaw. To był bardzo fajny projekt.


El tambor de Semana Santa , surgió como algo especial. Un amigo pertenece a un grupo de participantes en actos de Semana Santa , en España. Este amigo mío, me mostró un tambor artesanal muy básico y me comentó la posibilidad de animarme a grabar un tambor de esas características.  Finalmente decidí hacer el tambor completo, de manera artesanal y con un estilo de orfebrería. Fue un proyecto muy bonito.




Jak wiele czasu musi Pan poświęcić na wykonanie grawerunku?

¿Cuánto tiempo lleva haciendo un grabado?


W zależności od typu grawerunku i stopnia jego trudności grawerowanie może zająć od 3-4 godzin w przypadku prostych wzorów, a w przypadku grawerunków szczególnych nawet kilkadziesiąt (30, 40, 60...).


Depende del tipo de grabado y dependiendo de su dificultad, un grabado puede llevar unas 3 ó 4 horas si se trata de un grabado básico. Un grabado especial puede tener varias decenas de horas (30 , 40 , 60 horas …)


Co stanowi dla Pana inspirację?

¿Cómo Se inspira?


Inspirację czerpię oglądając książki o architekturze, książki ukazujące sztukę piękną oraz obcując z pracami wielkich geniuszy. Ważne jest również by zapoznawać się z pracami innych mistrzów grawerunku, pozwala to poznać inne style i podsuwa nowe pomysły.


La inspiración me viene  al observar libros de arquitectura , libros de bellas artes y especialmente mirando trabajos de los grandes genios . También es importante ver otros estilos de otros maestros del grabado a buril , al observar otros profesionales se pueden adquirir ideas


Czy są prace, z których jest Pan wyjątkowo dumny?

¿Hay piezas de las que es Usted excepcionalmente orgulloso?


Czuję się dumny z mojej kariery międzynarodowej ale jeśli mówimy o jakimś konkretnym dziele, to wybrałbym nóż "Gótico de orfebrería", którego wykonanie kosztowało mnie kilkaset godzin pracy. To moje arcydzieło i zdecydowanie najlepsza praca.


Me siento orgulloso de mi trayectoria a nivel internacional , pero si hablamos de una pieza determinada, debo escoger mi cuchillo Gótico de orfebrería, con varios cientos de horas de trabajo. Es mi mejor trabajo y una pieza magistral .




Jak sam Pan napisał, wykonanie niektórych prac zajmuje Panu naprawdę wiele czasu. Wiadomo, że w większości przypadków nie zatrzymuje ich Pan dla siebie. Ciężko jest się z nimi rozstać?

Usted dijo que hacer algunas piezas llevaba a veces mucho tiempo. Ya se sabe que no se las guarda para sí mismo. Dígame por favor, ¿qué siente cuando tiene que desprenderse de una obra?


Większość wyjątkowych i specjalnych prac stanowi moją własność i tworzy majątek mojej rodziny. Prawdą jest jednak, że niektóre z wyjątkowych prac trafiły w ręce prywatnych kolekcjonerów. Kiedy rozstaję się z jakąś wyjątkowo szczególną pracą odczuwam smutek, a wraz z upływem czasu nostalgię.


La mayoría de piezas muy especiales, pertenecen a mi colección personal y forman parte de mi patrimonio familiar. Es cierto, que algunas piezas muy especiales han ido a la mano de coleccionistas. Cuando me desprendo de algún trabajo especial, siento cierta tristeza y con el paso del tiempo siento nostalgia .


Słyszałem, że niektóre z pańskich prac znajdują się w zbiorach muzealnych. Czy to prawda?

He oído que algunas sus piezas están en el Museo. ¿Es verdad?


Tak. Sześć wykonanych przeze mnie noży znajduje się w zbiorach Museo de la Cuchilleria de Albacete (Muzeum nożownictwa w Albacete). Egzemplarze te były przed laty nagradzane i zostały wykupione przez Muzeum.


Hay 6 piezas realizadas por mí  , en el Museo de cuchillería de Albacete ( España ) . Estas piezas fueron premiadas hace unos cuantos años y son propiedad del Museo de cuchillería .


Czy poza tym można gdzieś zobaczyć pańskie prace? Czy ma Pan swoją galerię? Jeśli nie, to czy myślał Pan o tym by stworzyć takie miejsce?

¿Hay otros sitios donde se puede ver sus obras, tiene su propia galería? Y si no, piensa de fundar tal lugar?


Nie mam galerii, w której pokazywałbym swoje prace chociaż w przyszłości chciałbym ją posiadać lub muzeum, w którym mógłbym pokazać swoje dzieła. Na tą chwilę moje prace można zobaczyć w internecie, w szczególności na Youtube lub na moim blogu (chociaż rzadko go aktualizuję).


No dispongo de galería para mostrar mis piezas  , aunque en un futuro confío que haya una galería o tal vez un museo , donde es muestren mis trabajos . Mis trabajos se pueden ver en internet , especialmente en Youtube y dispongo de un blog , aunque participo muy poco .


http://antoniomontejano.blogspot.com/



Czy posiada Pan uczniów, następców, którzy kontynuowaliby pańskie dzieło?

¿Tiene algunos aprendices que van a continuar su obra?


Technika akwaforty praktycznie zaniknęła w Hiszpanii (w nożownictwie) i jak to wynika z moich obserwacji jest też rzadko stosowana w nożownictwie zagranicznym. Na tą chwilę koncentruję się na tym by osiągnąć maksymalnie najwyższy możliwy do osiągnięcia poziom grawerowania ale w najbliższych latach musiałbym się zastanowić nad przekazaniem moich umiejętności i wiedzy komuś, kto kontynuowałby moją pracę i sprawiłby by ta technika nie została zapomniana. Byłoby to nieodżałowaną stratą.


Mi técnica está prácticamente desaparecida en España (en cuchillería) y es una técnica que yo he observado se utiliza muy poco en la cuchillería a nivel internacional. En estos momentos estoy centrado en alcanzar el máximo nivel que me sea posible , pero dentro de unos años debo plantearme la posibilidad de enseñar todos mis conocimientos , para evitar que se pierdan cuando yo muera , pues sería una pérdida irreparable para el grabado.


Jakie są Pańskie plany na przyszłość?

¿Cómo son sus planes para el futuro?


Ciężko jest czynić plany długoterminowe ale jak już wspomniałem wcześniej chciałbym nauczyć kogoś mojej techniki by następne pokolenia mogly kontynuować moją pracę.


Es difícil hacer pronósticos a largo plazo, pero como ya he dicho anteriormente, es mi deseo enseñar en un futuro mi técnica y que otras generaciones venideras continúen mi labor.


Czy czuje się Pan docenionym i spełnionym artystą?

¿Se siente un artista apreciado y cumplido?


To trudne, ale bardzo ważne pytanie ponieważ dotyka moich najgłębszych uczuć.

W Hiszpanii jestem rozpoznawalny wśród kolekcjonerów i twórców noży. Powiedziałbym nawet, że cieszę się ich uznaniem i że moja praca jest przez nich szanowana. Tak, myślę, że można powiedzieć, że w Hiszpanii są wielbiciele moich grawerunków.

Przeciwnie, na mojej ziemi, w moim mieście rodzinnym Albacete nie jestem szanowany w takim stopniu, w jakim bym sobie tego życzył. Wprawdzie proszono mnie bym wykonywał różne grawerunki dla najważniejszych osób w Hiszpanii, jednak w pewnych okolicznościach zupełnie o mnie zapominano i pomijano mnie. W Muzeum nożownictwa w Albacete otwierano wiele ekspozycji czasowych i pokazywano dzieła różnych nożowników z Hiszpanii, nigdy jednak nie pokazano w ten sposób moich prac. W tamtych latach nie liczono się z moją osobą.

Odczuwam lekki smutek z powodu tego, że w moim rodzinnym mieście nie znajduję uznania i szacunku dla mojej pracy.

Zadowalam się jednak przyjaźniami międzynarodowymi (w wielu krajach), szacunkiem oraz podziwem, który okazują tam dla moich prac uznając  wykonywaną przeze mnie akwafortę za stojącą na najwyższym międzynarodowym poziomie.

Mam wielu przyjaciół na całym świecie i to czyni mnie szczęśliwym.


Esta pregunta me parece muy importante , porque afecta a lo más profundo de mis sentimientos .

En España tengo buen reconocimiento de los coleccionistas y seguidores de la cuchillería . Yo diría que percibo estima hacia  mi persona y recibo muchos cumplidos hacia mi trabajo. Sí , se puede decir que hay admiradores de mis grabados en España.

Por el contrario, en mi tierra, en mi ciudad Albacete; yo no he percibido ese respeto hacia mi trabajo, en la medida que yo hubiera deseado. Es cierto que me han llamado para realizar grabados a autoridades importantes de España, pero en casos puntuales, pasando después al más completo olvido. En el Museo de cuchillería de Albacete, ya se han inaugurado bastantes exposiciones temporales  y se han mostrado piezas de diversos cuchilleros de España ; sin embargo en estos años, no han contado con mi persona para mostrar mis trabajos en el Museo.

Me siento algo triste , porque en mi ciudad no siento calor humano a  mi alrededor y no recibo el merecido respeto a mi trabajo.

Yo me quedo finalmente con el afecto  de la comunidad internacional (muchos países), donde recibo muestras de respeto y admiración por mis trabajos ; siendo mi técnica al “agua fuerte“ del más alto nivel internacional. Tengo muchos amigos por todo el mundo y eso me hace muy feliz.




Prace Antonio Montejano Nieto możecie zobaczyć również tutaj:

http://www.navaja.pl/artesanos/65-antonio-montejano-albacete.html


Serdeczne podziękowania dla Oli Trojanowicz za pomoc w przetłumaczeniu tekstu na język polski.


Janusz Łangowski

Utworzony: poniedziałek, 06 czerwca 2011 19:46 | Poprawiony: niedziela, 25 września 2016 15:41
Antonio Montejano Nieto - wywiad
Drukuj
 
Ocena użytkowników: / 15
SłabyŚwietny